Από την απολογία του Νίκου Μπελογιάννη (1η & 2η δίκη): Το αγωνιστικό ήθος του κομμουνιστή αντηχεί στην Ιστορία μέχρι το σήμερα

«Είμαι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβώς για την ιδιότητά μου αυτή δικάζομαι, γιατί το κόμμα μου παλεύει και χαράζει το δρόμο της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας. Στο πρόσωπό μου δικάζεται η πολιτική του ΚΚΕ».

*

«Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

*

«Θα έλεγα ότι «δε μιλάνε για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου», γιατί ο κόσμος το ‘χει τούμπανο τι ρόλο παίζουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα. Και εδώ μέσα αποδείχτηκε ο ρόλος τους, ακόμη και στις ανακρίσεις της Ασφάλειας. Οι κομμουνιστές δεν είναι όργανα των ξένων. Ο κομμουνισμός είναι πανανθρώπινο ιδανικό και παγκόσμιο κίνημα (…). Μπορεί ποτέ όργανα των ξένων να δημιουργήσουν ένα τέτοιο μεγαλειώδες κίνημα; Ποιος ξένος πράκτορας δίνει με τέτοια απλοχεριά τη ζωή του, όπως τη δίνουν χιλιάδες κομμουνιστές; Οι θυσίες αυτές μόνο με τις θυσίες των πρώτων χριστιανών μπορεί να συγκριθούν. Αλλά και πάλι υπάρχει μια διαφορά, ότι ενώ οι χριστιανοί δέχονταν το μαρτύριο και το θάνατο, ελπίζοντας να κληρονομήσουν τη βασιλεία των ουρανών, οι κομμουνιστές δίνουν τη ζωή τους μην ελπίζοντας σε τίποτα. Τη δίνουν για ν’ ανατείλει στην ανθρωπότητα ένα καλύτερο, ευτυχισμένο αύριο, που αυτοί δε θα το ζήσουν. Ποιο όργανο των ξένων μπορεί να προσφέρει τη ζωή του σ’ έναν τέτοιο μεγάλο σκοπό;».

*

«Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας έχει στο λαό βαθιές ρίζες. Συνδέεται μαζί του με ακατάλυτους δεσμούς αίματος και δεν μπορεί κανείς να το εξοντώσει ούτε με στρατοδικεία, ούτε με εκτελεστικά αποσπάσματα. Ο στόχος μας ήταν και είναι να προστατέψουμε τα συμφέροντα του λαού και της χώρας μας…»

*

«Τα δικαστήριά σας είναι δικαστήρια σκοπιμότητας. Γι’ αυτό δε ζητώ την επιείκειά σας. Αντικρίζω την καταδικαστική σας απόφαση με περηφάνια και ηρεμία. Με το κεφάλι ψηλά θα σταθώ μπροστά στο εκτελεστικό σας απόσπασμα. Αλλά είμαι σίγουρος πως θα ‘ρθει η μέρα, που οι ίδιοι δικαστές που τώρα με δικάζουν, θα ζητήσουν χάρη απ’ τον ελληνικό λαό. Δεν έχω άλλο τίποτε να πω».

*

Από την απολογία του Νίκου Μπελογιάννη στην πρώτη του δίκη, Νοέμβρης 1951.

***

«Την ευθύνη για το ότι η ελληνική γη είναι σπαρμένη με τάφους και ερείπια, τη φέρουν μόνο οι ξένοι ιμπεριαλιστές και οι έλληνες υπηρέτες τους…»

*

«Εμείς πιστεύουμε στην ορθότητα της θεωρίας, που γέννησαν τα μυαλά των πιο πρωτοπόρων ανθρώπων. Και το νόημα του αγώνα μας είναι η θεωρία αυτή να γίνει πραγματικότητα τόσο για την Ελλάδα όσο και για όλο τον κόσμο…»

*

«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».

*

«Οι οργανωτές αυτής της δίκης, ντόπιοι και ξένοι, κατέβαλαν πρωτοφανείς προσπάθειες για να κατασυκοφαντήσουν τον αγώνα του ΚΚΕ, χωρίς να διστάσουν ούτε μπροστά στη διαστρέβλωση γνωστών κειμένων. Απέναντι σ’ αυτές τις προσπάθειες εμείς βρεθήκαμε τελείως ανυπεράσπιστοι, γιατί μέσα στα απομονωτήρια της ασφάλειας δε μας δόθηκε καθόλου ο χρόνος και η δυνατότητα να μελετήσουμε και να συγκεντρώσουμε τα απαραίτητα για την υπεράσπισή μας στοιχεία. Ετσι υποχρεωθήκαμε να παλέψουμε κάτω από απαράδεχτα άνισους όρους. Αλλά παρ’ όλα αυτά, αποδείχτηκε ότι το ΚΚΕ είναι κόμμα πατριωτικό, με τίτλους εθνικούς, που κανένα άλλο κόμμα δεν έχει να παρουσιάσει. Γιατί στο βωμό της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας της Ελλάδος έχει προσφέρει φοβερές εκατόμβες. Και αν δεν υπήρχαν σήμερα οι έμποροι και οι κάπηλοι του μίσους, η συμβολή του ΚΚΕ στην ειρήνευση του τόπου θα είχε εκτιμηθεί όχι μόνο από τους φίλους, αλλά και από τους τίμιους και καλόπιστους αντιπάλους μας. Γι’ αυτό οι σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος δε δολοφονούν εμάς. Δολοφονούν την ειρήνευση και την τιμή της Ελλάδος».

*

Από την απολογία του Νίκου Μπελογιάννη στη δεύτερη δίκη του, Φλεβάρης 1952.

***

Οι δολοφόνοι δε θα μπορούσαν να αντέξουν ότι οι δίκες σκοπιμότητας που έστησαν μετατράπηκαν από τον Μπελογιάννη σε ένα αμείλικτο κατηγορητήριο εναντίον τους. Δεν μπορούσαν να ανεχτούν ότι τους ξεφτίλισε μέσα στα ίδια τα στρατοδικεία τους.

Ενδεικτικός ο διάλογος του Μπελογιάννη με έναν από τους βασικούς κατηγόρους του, τον αστυνομικό Αγγελόπουλο:

*

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ισχυρίζεστε ότι ήρθα εδώ για να εφαρμόσω τις αποφάσεις των ολομελειών της ΚΕ του ΚΚΕ;

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα.

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Οι αποφάσεις αυτές λένε, ότι βάση της δράσης του ΚΚΕ είναι ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες, την ειρήνη. Ετσι δεν είναι;

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ετσι.

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Επομένως, ο αγώνας για το ψωμί, τις δημοκρατικές ελευθερίες και την ειρήνη είναι συνωμοσία κατά της Ελλάδας;

ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Οχι.

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ευχαριστώ. Αυτό μονάχα ήθελα να διευκρινίσω.

***

Την 1η Μάρτη του ’52, το στρατοδικείο εκδίδει την απόφασή του: «Εις θάνατον».

Την ίδια μέρα, οι ΗΠΑ μέσω του οργάνου τους, τη «Φωνή της Αμερικής» αναφωνούν:

«Η δίκη αυτή είναι ένα από τα σπουδαιότερα παγκόσμια γεγονότα τα οποία εσημειώθησαν τον Φεβρουάριον του ’52. Αποτελεί δίδαγμα διά τον ελεύθερον κόσμον. Αποδεικνύει ότι τα απανταχού κομμουνιστικά κόμματα δεν εμπνέονται από πολιτικούς σκοπούς αλλά αποτελούν οργανώσεις κατασκοπίας».

***

«Ο υπαρχιφύλαξ, διαταχθείς υπό του διευθυντού του, μετέβη αμέσως εις την πτέρυγαν όπου ευρίσκοντο τα κελιά των 8 μελλοθανάτων και εισήλθεν πρώτον εις το υπ’ αριθμ. 2 απομονωτήριον, εις το οποίο εκρατούντο οι Μπελογιάννης, Λαζαρίδης και Μπάτσης. Πλησιάζει τον Μπελογιάννη.

*

«Νίκο σήκω»

Ατάραχος ο Μπελογιάννης σηκώνεται και λέει:

«Πάμε για καθαρό αέρα;»

«Ναι, του απαντά, σας πάνε για εκτέλεση» (…)»

(Από το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Γιώργου Κορωναίου, όπως δημοσιεύτηκε την επομένη της εκτέλεσης στην «Προοδευτική Αλλαγή»).

The URI to TrackBack this entry is: https://erodotos.wordpress.com/2010/02/03/mpelogiannis-apologia/trackback/

RSS feed for comments on this post.

10 ΣχόλιαΣχολιάστε

  1. Ηρόδοτε,
    έχω κάποια τεύχη της μεταπολιτευτικής ΚΟΜΕΠ, που θα ήθελα να δημοσιευτούν, γιατί έχουν να κάνουν με τις επιπτώσεις από την ένταξη στην Κοινή Αγορά, τη διείσδυση του ξένου κεφαλαίου κλπ, αλλά είναι στο πολυτονικό. Το κείμενο αυτό το δακτυλογράφησες ή έχεις κάποιο πρόγραμμα που να μετατρέπει τα κείμενα σε μονοτονικό; Είδα ότι είχες βάλει και το μακροσκελές κείμενο για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου..

    • Πέτρο,

      Καταρχάς συγχαρητήρια για τη προσπάθειά σου να αναδείξεις κάποιες αναλύσεις, που παραμένουν επίκαιρες μέχρι τις μέρες μας (το «σας τα λέγαμε» κολάει εδώ). Όχι, δεν έχω κάποιο τέτοιο πρόγραμμα, δυστυχώς. Ότι δε μπορώ να βρω μέσω διαδικτύου, το δακτυλογραφώ, αρκεί να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Το κείμενο για τα γεγονότα του πολυτεχνείου το πήρα από την ιστιοσελίδα της ΚΝΕ αν θυμάμαι καλά. Απ’ ότι ξέρω δεν υπάρχουν ΚΟΜΕΠ πιο πίσω από το 1997-8 σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο, αλλά ψάχνοντας δε ξέρεις καμιά φορά. Δεν σε βοήθησα και ιδιαίτερα το ξέρω. Ελπίζω να βρεις την άκρη

  2. σε ευχαριστώ που απάντησες. Μάλλον θα τα σκανάρω ως pdf, κάτι που θα μειώσει τους αναγνώστες των κειμένων. Ωστόσο αξίζει να υπάρχουν.
    Αναφορικά με το «σας τα λέγαμε», έχω 2 παρατηρήσεις να κάνω. Πρώτον, στη λέξη «σας».Το μ-λ κίνημα, το οποίο συμπαθώ, ποτέ δεν αγνόησε τον παράγοντα της εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας. Η διαφορά του με τον πολιτικό χώρο που υποστηρίζεις, για το θέμα της εξάρτησης, είχε να κάνει με τις αντιπροτάσεις στις οποίες προέβαινε ο χώρος σου. Κι όπως παρατηρώ στην μεταπολιτευτική ΚΟΜΕΠ, η λογική ήταν του στυλ «είναι πιο φτηνή και συμφέρουσα η προσφορά από την Ανατολή».
    Μια δεύτερη παρατήρηση έχει να κάνει με τη λέξη «λέγαμε». Δυστυχώς, ισχύει πράγματι ο παρατατικός χρόνος. Γιατί, ενώ τα άρθρα και οι διακηρύξεις της εποχής βρίθουν παροτρύνσεων για αγώνα για «εθνική ανεξαρτησία», σήμερα έχουμε τη δήλωση ότι «Ο όρος σήμερα «εθνική ανεξαρτησία» δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες.» (Αλέκα Παπαρήγα, «Ρ», 1/2/2005).
    Μεγάλη συζήτηση. Τεσπα..

    • Χμ, όντως θέλει περισσότερη συζήτηση, αλλά για να γίνεται συζήτηση και μάλιστα ουσιαστική, είναι πάντοτε καλό να πέρνουμε μια φράση αποκομμένη από ένα κείμενο-ομιλία, γιατί μπορεί ενδεχομένως -αν όχι σίγουρα- να προκύψουν λανθασμένες εικόνες.
      Έτσι η δήλωση «Ο όρος σήμερα “εθνική ανεξαρτησία” δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες.» μπορεί να «διαβαστεί» ποικιλοτρόπως αν δεν παραθέσεις και το υπόλοιπο, δηλαδή ότι «Μπορεί να μιλάς για πάλη για την εθνική ανεξαρτησία (ανεξάρτητα πόσο δόκιμος είναι ο όρος) και να μη θίγεις το ζήτημα των δεσμεύσεων και εξαρτήσεων που επιβάλλει η ΕΕ και το ΝΑΤΟ;»
      Όπως και τα προηγούμενα, που έχουν να κάνουν με τα ζητήματα της εξάρτησης και της θέσης της Ελλάδας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα:
      «Το έχουμε δει αυτό το θέμα και σε προηγούμενα συνέδρια. Τριάντα χρόνια μιλάμε για ανάπτυξη του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού στην Ελλάδα, για μονοπωλιακό καπιταλισμό. Ο ιμπεριαλισμός, όπως γνωρίζουμε, είναι μονοπωλιακός καπιταλισμός, είναι το ανώτατο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού. Αλλοτε γράφεται ή λέγεται ανώτερο, ανώτατο, τελευταίο, αυτό που έχει σημασία είναι ότι ισχύει αυτό που η θεωρία μας υπογραμμίζει, ότι μετά από αυτό το στάδιο δεν υπάρχει κάτι άλλο, είναι το πρόθυρο στο σοσιαλισμό. Βεβαίως, ο καπιταλισμός και στο στάδιο αυτό εξελίσσεται σε κάθε χώρα, δε μένει στάσιμος. Η ουσία είναι ότι η εκτίμηση αυτή καθορίζει το χαρακτήρα της επανάστασης ως σοσιαλιστικής».

      «Δε μένουμε μόνο στο βασικό για τον ελληνικό καπιταλισμό, προσθέτουμε δίπλα και το ζήτημα της ενδιάμεσης, εξαρτημένης θέσης της χώρας στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, που δεν αλλάζει όμως το γενικό χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού. Αλλωστε εμείς ξέρουμε ότι υπάρχει η ανισόμετρη ανάπτυξη και σχέσεις ανισοτιμίας στις διακρατικές ιμπεριαλιστικές ενώσεις και γενικότερα στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

      Παίρνουμε υπόψη το ζήτημα αυτό, γιατί οι εσωτερικές ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις μπορεί να δημιουργήσουν ή να προσθέσουν δυνατότητες η μια ή άλλη χώρα να σπάει τα δεσμά, να ξεκολλάει. Στη βάση αυτή στηρίζεται και η θέση για τη δυνατότητα του σοσιαλισμού σε μια χώρα. Μας ενδιαφέρει να μελετήσουμε πώς αναπτύσσονται οι αντιθέσεις, τι επιπτώσεις θα έχουν στην Ελλάδα, μπροστά σε τι ζητήματα θα βρεθεί το λαϊκό κίνημα.

      Λόγου χάρη, δίνουν σημαντικά στοιχεία οι εξελίξεις της τελευταίας 15ετίας. Τα χρόνια που πέρασαν η Ελλάδα έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια. Ηταν η μοναδική χώρα – μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε ένα χώρο που είχε ανατραπεί ο σοσιαλισμός κι ακόμα δεν είχε διαμορφωθεί ο καπιταλισμός. Η Ελλάδα ήταν το μακρύ χέρι όχι μόνο στον πόλεμο, έπαιξε ρόλο και στη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος. Λέμε στις Θέσεις ότι στην πορεία θα αρχίσει να υποβαθμίζεται αυτή η θέση, γιατί οι γειτονικές χώρες αναπτύσσονται καπιταλιστικά, προσελκύουν επενδύσεις. Υπάρχει και άλλη πλευρά, το μεγάλο κεφάλαιο ενδιαφέρεται να κάνει επενδύσεις σε μεγάλες αγορές, σε μεγαλύτερες αγορές σε σχέση με την ελληνική, π.χ. στην Τουρκία.

      Γιατί μας ενδιαφέρουν όλα αυτά; Γιατί διεκδικούμε αναβάθμιση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα; Οχι, βέβαια. Αλλά γιατί πρέπει να αξιοποιούνται και να υπολογίζονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, οι ανακατατάξεις που γίνονται γύρω μας».

  3. Πολύ σημαντική ιστορική καταγραφή !

    Ευχαριστώ για το λινκ.

    • Να σαι καλά!

  4. υπαρχει το ενδεχομενο ο σημαντικος στην εκτελεση να ηταν ο Μπατσης και οχι ο Μπελογιανης?

    • Γιατί ο ένας να είναι σημαντικός και ο άλλος ασήμαντος; πως το εννοείς;

    • Η αποψη αυτη βοηθα στην διασπαση που θελουν να πετυχουν.
      ολοι ειναι το ιδιο. ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ που ο ΚΑΘΕΝΑΣ προσφερε προσφερε στον Αγωνα απο την θεση του και γνωσεις του.


Σχολιάστε