* * *
Στα πλαίσια παράθεσης μελετών που πραγματεύονται την αντικομμουνιστική αναθεώρηση της Ιστορίας, αναδημοσιεύουμε το κείμενο της παρουσίασης που έγινε στην Καλλιθέα για το βιβλίο «Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ» του Α. Γκίκα (Δρ. Πολιτικών Επιστημών και συνεργάτη του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ-Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή). Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες επιστημονικά τεκμηριωμένες και προπάντων νηφάλιες μελέτες που κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα γύρω από την ΕΣΣΔ και τη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Μια πραγματικά αξιόλογη και αξιέπαινη ερευνητική-συγγραφική προσπάθεια. Ένα αληθινό «εργαλείο» για όσους ενδιαφέρονται ειλικρινά (πέρα από στερεότυπα και προκαταλήψεις) για το συγκεκριμένο θέμα. Μια ευχάριστη ιστοριογραφική παρένθεση από τη γενικότερη μαυρίλα, τις κραυγές και τον χυδαίο αντικομμουνισμό που κατά κανόνα χαρακτηρίζει ανάλογες «μελέτες» και που αναμενόμενα έχει συγκεντρώσει το «μένος» διαφόρων «σταλινολόγων»…
«Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ»
(Βιβλιοπαρουσίαση στη Καλλιθέα, 16 Νοεμβρίου 2008…)
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, μια μεγάλη εφημερίδα του Λονδίνου ανέθεσε στο γνωστό τότε Βρετανό συγγραφέα Hubert Griffith να επισκεφθεί την Σοβιετική Ένωση και να γράψει ένα σχετικό άρθρο. Ο Griffith μετέβη όντως στην ΕΣΣΔ και έγραψε το άρθρο. Όταν όμως επέστρεψε στη πατρίδα του, η εφημερίδα αρνήθηκε να το δημοσιεύσει. Σχολιάζοντας αργότερα την στάση της, ο συγγραφέας τόνισε:
«Άμα έκλεινα τον εαυτό μου σε ένα δωμάτιο στο Λονδίνο συνθέτοντας ένα δίκτυ από φανταστικές εικόνες –για το πώς 150 εκατομμύρια άνθρωποι πήγαιναν με το μαστίγιο στη δουλειά δέσμιοι των συμμοριών του Κομμουνισμού, κλπ.- θα γινόμουν πιστευτός χωρίς δυσκολία, ενώ θα έβρισκα τα λεγόμενά μου να αναπαράγονται, με μνεία, κάθε φορά που το θέμα Ρωσία θα ήταν στην επικαιρότητα.
Άμα, ωστόσο, παρέθετα απλά γεγονότα από την ίδια την Encyclopedia Britannica –για το πώς η παιδική θνησιμότητα μειώθηκε στο μισό τα τελευταία δέκα χρόνια στη Ρωσία- θα με κατηγορούσαν ότι αντλώ τα στοιχεία μου από την Μπολσεβίκικη προπαγάνδα, ή ότι πληρώνομαι από την ίδια τη Σοβιετική κυβέρνηση.»[1]
Η Ιστορία μπορεί να γράφεται από τους λαούς, καταγράφεται όμως από τους νικητές. Σε μια περίοδο όπου μαζί με την ταξική πάλη οξύνεται και η πάλη των ιδεών, σε μια περίοδο όπου επιχειρείται η ανακατασκευή της ιστορικής μνήμης των λαών μέσα από «Αντικομουνιστικά Μνημόνια» ή το ξαναγράψιμο των σχολικών βιβλίων, όπου ο απελευθερωτής Κόκκινος Στρατός βαφτίζεται κατοχικός και οι συνεργάτες των Ναζί τιμώνται ως «μαχητές της ελευθερίας» (όπως πρόσφατα συνέβη στις χώρες της Βαλτικής), το να αποζητά κανείς την ιστορική αλήθεια, δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα.
Και λίγες σελίδες της Ιστορίας έχουν δεχθεί τόσο λυσσαλέα επίθεση, όσο εκείνες που αφορούν το κομμουνιστικό κίνημα, την Σοβιετική Ένωση, την σοσιαλιστική οικοδόμηση –και ειδικότερα εν τω προκειμένω- τη συμμετοχή των Ελλήνων σε αυτή την πρωτόγνωρη για τα πανανθρώπινα δεδομένα κοινωνικοπολιτική διαδικασία. Σίγουρα το θέμα δεν δύναται να εξαντληθεί μέσα στα όρια μιας σύντομης ομιλίας. Ζητώ λοιπόν προκαταβολικά την κατανόησή σας για τα κενά που αναπόφευκτα θα προκύψουν στη πορεία (ορισμένα από αυτά μπορούμε ενδεχομένως να καλύψουμε στη συνέχεια στη συζήτηση). Πρόκειται, ωστόσο, να αγγίξουμε πτυχές της ιστορικής διαδρομής των Ελλήνων στην ΕΣΣΔ καταδικασμένες στη λήθη. Πτυχές που συνθέτουν μια εικόνα τελείως διαφορετική από εκείνη που προσπαθεί να επιβάλλει διεθνής και ντόπιος αντικομμουνισμός, σε όλες του τις εκφράσεις και μορφές.
Στα πλαίσια αυτής της μελέτης αντλήσαμε εκτεταμένα από ελληνικά, σοβιετικά, βρετανικά και αμερικάνικα αρχεία, τα οποία εξετάστηκαν, διασταυρώθηκαν και εμπλουτίστηκαν με πάνω από 200 προφορικές και γραπτές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα. Ένα μικρό δείγμα της ερευνητικής αυτής προσπάθειας θα παρουσιάσουμε σήμερα εδώ.
Περιεχόμενα