Αντικομμουνισμός και παραχάραξη της Ιστορίας: Τα «Σύμφωνα» Πετριτσίου, ΕΑΜ-ΣΝΟΦ, Γερμανών-ΕΛΑΣ, Γερμανών-Σιάντου αποδομούνται

Η αντικομμουνιστική προπαγάνδα της Κατοχής ζει και βασιλεύει στις μέρες μας

Αντικομμουνισμός και παραχάραξη της Ιστορίας

(Από την Κατοχή στην εποχή του διαδικτύου)

Είναι γεγονός πως, ιστορικά, κάθε φορά που ο καπιταλισμός περνούσε κρίση, ο αντικομμουνισμός οξυνόταν (δίπλα σε κάθε μορφής καταστολή) υπό το φόβο της ριζοσπαστικοποίησης των μαζών και με στόχο την ενσωμάτωσή τους. Ενα δείγμα της έντασης αυτής του αντικομμουνισμού σήμερα αποτελεί η αναβίωση μιας σειράς «επιχειρημάτων» κατά του ΚΚΕ που κατασκευάστηκαν την περίοδο της Κατοχής και διαδίδονται στις μέρες μας ευρέως από διάφορα αστικά, εθνικιστικά, νεοναζιστικά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. «Αξιοποιούνται» δε στην πρώτη γραμμή της αντικομμουνιστικής επίθεσης από κόμματα όπως η «Χρυσή Αυγή» ή το ΛΑ.Ο.Σ. και όχι μόνο.

Πρόκειται για «ντοκουμέντα» που στη διάρκεια της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης παράχθηκαν μαζικά, προκειμένου να δυσφημιστεί ο αγώνας του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Δεκάδες «συμφωνίες» έκαναν τότε την εμφάνισή τους, με τις οποίες το ΕΑΜ και το ΚΚΕ άλλοτε «πρόδιδαν» την Ελλάδα στους Αλβανούς, άλλοτε στους Βούλγαρους, άλλοτε στους Γιουγκοσλάβους, άλλοτε στους Γερμανούς, κ.ο.κ. Οπως παρατήρησε ο ιστορικός H. Fleischer «οι περισσότερες από τις πλαστογραφίες αυτές είχαν κατασκευασθεί μάλλον αδέξια».1

Η διαδρομή των «εγγράφων» αυτών είναι χαρακτηριστική: Πολλά «ανακαλύφθηκαν» και διοχετεύτηκαν στη δημοσιότητα από τις δυνάμεις κατοχής ή από οργανώσεις όπως η ΠΑΟ (Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση). Η ΠΑΟ, μια βαθύτατα αντικομμουνιστική οργάνωση, επικέντρωσε την «αντιστασιακή» της δράση, περισσότερο κατά του ΕΑΜ παρά κατά του κατακτητή, γεγονός που επισημάνθηκε και από τους Αγγλους.2 Στο όνομα της «πάλης κατά του κομμουνισμού» ορισμένα τμήματά της συνεργάστηκαν ανοικτά στην πορεία με τις δυνάμεις κατοχής. Στη συνέχεια, τα εν λόγω «έγγραφα» επανεμφανίστηκαν στην εμφυλιοπολεμική έκδοση του υφυπουργείου Τύπου & Πληροφοριών (1947), με τίτλο «Η εναντίον της Ελλάδος επιβουλή» και κατόπιν σε εκδόσεις της χούντας («Δεκέμβριος 1944 – Δεκέμβριος 1967») και «έργα» του «διαφωτιστή» της δικτατορίας και υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ Γ. Γεωργαλά («Η Προπαγάνδα»). Ορισμένα από αυτά περιλαμβάνονται και στην έκδοση του Γενικού Επιτελείου Στρατού «Αρχεία Εθνικής Αντίστασης 1941-1944».

Το «Σύμφωνο» του Πετριτσίου

Το περιβόητο πια «Σύμφωνο» του Πετριτσίου, η πλέον αναπαραγόμενη και ταυτόχρονα γνωστή πλαστογραφία του είδους της, «συνάφθηκε» στις 12/7/1943 μεταξύ του Γ. Ιωαννίδη (εκ μέρους του ΚΚΕ) και του Δ. Δασκάλωφ (εκ μέρους του ΚΚ Βουλγαρίας). «Προέβλεπε» τη δημιουργία Βαλκανικής Ενωσης Σοβιετικών Δημοκρατιών, στην οποία η Μακεδονία θα εντασσόταν ως Αυτόνομη Σοβιετική Δημοκρατία. Σύμφωνα με τον Χ. Νάλτσα (αρχηγό του πολιτικού κλάδου της ΠΑΟ), «αντίγραφον ταύτης επρομηθεύθη ολίγον μετά την υπογραφήν της η σχετική υπηρεσία της Πανελληνίου Απελευθερωτικής Οργανώσεως (ΠΑΟ) εν Θεσσαλονίκη και υπέβαλεν εις την εν Καΐρω Ελληνικήν κυβέρνησιν και το Συμμαχικόν στρατηγείον της Μέσης Ανατολής…Το σύμφωνον τούτο εδημοσιεύθη και από το όργανον του χιτλερικού κόμματος Volkischer Beobachter και δεν ημφεσβητήθη ποσώς κατά την εποχήν εκείνην από το ΚΚΕ».3 Καθώς αναφέρει ο H. Richter, εκτός από τους ναζί και τους συνεργάτες τους (που αξιοποίησαν το όλο θέμα στο έπακρο, προκειμένου να «υποσκάψουν την επιρροή του ΚΚΕ και να το στιγματίσουν ως αντεθνικό»), το «Σύμφωνο» εκμεταλλεύτηκαν προπαγανδιστικά τόσο οι Βρετανοί (διοχετεύοντάς το στις εφημερίδες, π.χ. στη Daily Herald), όσο και ο ΕΔΕΣ (δημοσιεύοντάς το στην εφημερίδα του Νέα Ελλάδα).4

Καταρχάς, είναι ψέμα ότι το ΚΚΕ δεν διέψευσε τότε το εν λόγω «Σύμφωνο». Στις 20/5/1944 ο Ριζοσπάστης έγραφε: «Ο Γκαίμπελς διαδίδει με τα φερέφωνά του ότι ο Γιάννης Ιωαννίδης και ο Βούλγαρος Δουσάν Δασκάλωφ υπογράψανε συμφωνία για την ίδρυση μιας «Σοβιετικής Ενωσης Βαλκανικών Δημοκρατιών» και ότι οι Ελληνες κομμουνιστές «ξεπουλήσανε την Ελλάδα στην Βουλγαρία». Πληροφορούμε τον κύριο Γκαίμπελς ότι άργησε πολύ να θυμηθεί το προβοκατόρικο αυτό έγγραφο που σκαρώθηκε πριν από πέντε μήνες και δημοσιεύτηκε απ’ τους Ελληνες φασίστες της «Εθνικής Δράσης». Ο Ελληνικός λαός γνωρίζει ότι οι Γερμανοί μαζί με τα τσιράκια τους Ράλληδες, Γούληδες, Ταβουλάρηδες και Πάγκαλους, φέρανε τους κομιτατζήδες στη Φλώρινα και τη Νάουσα και ξεπουλήσανε τη Μακεδονία στους Βούλγαρους. Μόνο οι κομμουνιστές και το ΕΑΜ πολεμάνε με το όπλο στο χέρι ενάντια στους Βούλγαρους καταχτητές, για να απελευθερώσουνε την ελληνική Μακεδονία και Θράκη απ’ τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους».

Οσον αφορά δε τους «πρωταγωνιστές» της υπογραφής του «Συμφώνου», ο μεν Δασκάλωφ ήταν ανύπαρκτο πρόσωπο, ο δε Ιωαννίδης την «επίμαχη» μέρα βρισκόταν στην Αθήνα. Οπως αναφέρει ο ίδιος, «εκείνη την ημέρα, το απόγευμα, εγώ είχα ανταμώσει με τον Σβώλο και είχαμε συνεργασία. Καθορίσαμε τη συνάντηση και για την άλλη μέρα. Το πρωί εκείνης της μέρας βγήκαν οι εφημερίδες με πηχυαίους τίτλους για το σύμφωνο Ιωαννίδη – Δασκάλωφ». «Μα και μέχρι σήμερα δεν μπόρεσα να μάθω τι διάολο ήταν αυτό το όνομα. Υπάρχει, δεν υπάρχει; Είναι πραγματικό όνομα ή δεν είναι;»5

Το εν λόγω «Σύμφωνο» έχει ήδη απορριφθεί ως πλαστό και εργαλείο αντικομμουνιστικής προπαγάνδας από πολλούς μη-κομμουνιστές ιστορικούς, όπως οι H. Richter και H. Fleischer – ακόμα και ο Ε. Κωφός (σε αγγλόφωνη μελέτη του 1964) το χαρακτήρισε «αμφιβόλου αυθεντικότητας».6 Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τον τέως ευρωβουλευτή της ΝΔ Γ. Μαρίνο να το επικαλεστεί σε άρθρο του στο Βήμα στις 20/12/1992. Τελικά, αναγκάστηκε να παραδεχτεί δημόσια στην ίδια εφημερίδα (10/1/1993) ότι το έγγραφο ήταν όντως πλαστό. Το «Σύμφωνο» του Πετριτσίου ανέσυρε ξανά από το βούρκο της Ιστορίας ο Α. Ντινόπουλος (βουλευτής της ΝΔ, υποψήφιος τότε υπερνομάρχης), μιλώντας στον ALTER στις 1/4/2008, προκειμένου να «αποδείξει» την «προδοτική στάση του ΚΚΕ»!7

Η «συμφωνία» ΕΑΜ – ΣΝΟΦ

Η υποτιθέμενη αυτή «συμφωνία» φέρεται να υπογράφτηκε στις 22/1/1944 μεταξύ του Α. Τζήμα (εκ μέρους του ΕΑΜ) και του Βούλγαρου αξιωματικού Β. Κάλτσεφ (εκ μέρους του Σλαβομακεδονικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου – ΣΝΟΦ) στις Καρυδιές της Εδεσσας. «Προέβλεπε» τη δημιουργία ενός «αυτόνομου Μακεδονικού Κράτους Σοβιετικής Οργάνωσης» με την παραχώρηση μιας σειράς ελληνικών επαρχιών, κ.ο.κ. «Οι βαρύτατοι διά το ΕΑΜ όροι», διευκρίνιζε ο Χ. Νάλτσας, «δεν φαίνονται και παράδοξοι…Η συμφωνία των Καρυδιών εγένετο κατόπιν «ντιρεκτίβας» της Κομιντέρν και άνευ αντιρρήσεως τινός του ΚΚΕ».8

Τι και αν η Κομιντέρν (Κομμουνιστική Διεθνής) είχε αυτοδιαλυθεί το Μάη του 1943, 8 μήνες σχεδόν πριν την «υπογραφή» της επίμαχης «συμφωνίας»; Κατά τους παραχαράκτες της Ιστορίας συνέχιζε να λειτουργεί, εκδίδοντας ενοχοποιητικές ντιρεκτίβες! «Ολόκληρο αυτό το έγγραφο είναι παράλογο και σαν περιεχόμενο και σαν διατύπωση», τονίζει σχετικά ο Heinz Richter. «Εκεί δήθεν ένας Βούλγαρος υπογράφει για λογαριασμό της ΣΝΟΦ που προσανατολιζόταν προς τη Γιουγκοσλαβία. Πρόκειται για αφελή πλαστογραφία των ελληνικών κύκλων της δεξιάς». Ο H. Fleischer τη συγκαταλέγει (μαζί με εκείνη του Πετριτσίου) ανάμεσα στις γνωστότερες πλαστογραφίες «που επί δεκαετίες δημοσιεύτηκαν και αναδημοσιεύτηκαν από το μηχανισμό προπαγάνδας της ελληνικής Δεξιάς» και «είχαν σαφώς κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια του πολέμου από τους πολιτικούς αντιπάλους του ΕΑΜ, κυρίως από την ΠΑΟ και τους οπαδούς της».9

Το «Στρατιωτικό Σύμφωνο» Γερμανών – ΕΛΑΣ

Το «Σύμφωνο» αυτό (που επίσης «ανακάλυψε» η ΠΑΟ) φέρεται να «συνάφθηκε» στις 1/9/1944 στο Λειβάδι Χαλκιδικής μεταξύ του Καπετάν Κίτσου (συνταγματάρχη του ΕΛΑΣ) και του Εριχ Φένσκε (ταγματάρχη, Δ/τή της μονάδας 31756 και εκπρόσωπο των ενόπλων γερμανικών δυνάμεων της στρατιάς Αιγαίου). «Προέβλεπε» την ανενόχλητη υποχώρηση του Γερμανικού Στρατού από τη Μακεδονία, με αντάλλαγμα την παραχώρηση στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ της Θεσσαλονίκης, καθώς και βαρέως οπλισμού, πολεμικού υλικού, κ.λπ. Η «συμφωνία» περί «μη-επιθέσεως μεταξύ του ΕΛΑΣ και των γερμανικών στρατευμάτων», καταδείκνυε κατά τον Χ. Νάλτσα το «γεγονός» ότι ο ΕΛΑΣ δεν «διεξήγε αγώνα κατά του κατακτητού.» Επετεύχθη δε – σύμφωνα πάντα με τον ίδιο – έπειτα από «μυστικήν επικοινωνίαν» των Σοβιετικών και του ΕΑΜ Θεσσαλονίκης με το 2ο Γραφείο του Γενικού Στρατηγείου του Γερμανικού Στρατού στην πόλη.10

Ελα όμως που «όπως εξάγεται από τους γερμανικούς καταλόγους των αξιωματικών», μας πληροφορεί ο H. Richter, «δεν υπήρχε στη Βέρμαχτ κανένας ταγματάρχης μ’ αυτό το όνομα (σ.σ. Εριχ Φένσκε)», ενώ ακόμα και «η μονάδα με τον αριθμό 31756 είναι ανύπαρκτη και γέννημα φαντασίας…Τι προπαγανδιστική αξία έχει ακόμα και σήμερα (σ.σ. το 1975) αυτό το έγγραφο φάνηκε καθαρά το Δεκέμβριο του 1968. Η Χούντα της 21.4.67 κυκλοφόρησε ένα λεύκωμα με τίτλο «Δεκέμβριος 1944 – Δεκέμβριος 1967», στο οποίο περιλαμβάνεται και ένα «φωτοαντίγραφο» αυτού του ντοκουμέντου».11

Η επιπόλαια κατασκευή του εν λόγω εγγράφου βεβαίως αποτελεί το ένα μόνο σκέλος στην ιστορική παραχάραξη που επιχειρείται εδώ. Το άλλο έχει να κάνει με τις διεργασίες που πράγματι έλαβαν χώρα λίγο πριν το τέλος του πολέμου, την αντιπαράθεση σοσιαλισμού και καπιταλισμού που ερχόταν στο προσκήνιο. Οσον αφορά αυτό το κομμάτι, λοιπόν, η αλήθεια είναι πως οι ναζί δεν είχαν καμιά πρόθεση να παραδώσουν εδάφη, οπλισμό ή οτιδήποτε άλλο στους κομμουνιστές. Αλλού είχαν στρέψει το ενδιαφέρον και τις ελπίδες τους, γεγονός που καταδεικνύεται από πληθώρα ντοκουμέντων:

Στην αναφορά του στρατάρχη Μαξιμίλιαν φον Βάικς στον Αρχηγό του Ηγετικού Επιτελείου της Βέρμαχτ Αλφρεντ Γιοντλ (2/9/1944) τονιζόταν μεταξύ άλλων πως «είναι ζωτικό αγγλικό συμφέρον να πάρει στα χέρια της (σ.σ. η Αγγλία) τις κατεχόμενες τώρα από τη Γερμανία θέσεις – κλειδιά της Ελλάδας, χωρίς να δημιουργηθεί χρονικό κενό που θα έδινε στις κομμουνιστικές συμμορίες τη δυνατότητα ανατροπής της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων και της κατοχής πριν τους Αγγλους. Η αναγκαιότητα σε περίπτωση γερμανικής εκκένωσης, να πάρει σταθερά στα χέρια του την Ελλάδα πριν από τους Ελληνες κομμουνιστές ή και πριν από τους Ρώσους, είναι το κίνητρο για το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής στο Κάιρο. Αυτό εξηγεί την αναγγελθείσα προσφορά του συνταγματάρχη «Τομ» (σ.σ. που είναι) στον Ζέρβα και τις βολιδοσκοπήσεις μέσω των ελληνικών καναλιών στην Αθήνα με στόχο να επιτευχθεί μαζί μας μια βραχυπρόθεσμη προθεσμία για την εκκένωση «χέρι με χέρι»».12

Σε τηλεγράφημα του Κουρτ – Φριτς φον Γκρέβενιτς προς τον Χέρμαν Νοϊμπάχερ στις 3/9/1944 αναφερόταν πως «η Ομάδα Στρατιών Ε, Θεσσαλονίκη, δίνει ακριβώς τώρα οδηγίες στον Τύπο ότι πρέπει να σταματήσει κάθε δημοσιογραφική πολεμική κατά του Ζέρβα. Πρωταρχικός στόχος είναι (σ.σ. κατά την άποψη της Ομάδας Ε) η σύμπραξη όλων των εθνικών δυνάμεων κατά του κομμουνισμού». Ο ίδιος στις 10/9 ενημέρωνε σχετικά με την αποχώρηση του γερμανικού στρατού από την Κρήτη: «Οι Αγγλοι αφήνουν συνειδητά άθικτους τους ανθρώπους μας, παίρνοντας υπόψη μια επερχόμενη, που είναι και προς το αγγλικό συμφέρον, χρησιμοποίηση κατά των μπολσεβίκων».13

Στα Απομνημονεύματά του, ο Υπουργός Εξοπλισμών και στενός συνεργάτης του Χίτλερ, Αλμπερτ Σπέερ μιλά ανοικτά για συμφωνία μεταξύ των Γερμανών και των Βρετανών: «Παρά τον απόλυτο έλεγχο των Βρετανών στη θάλασσα, επετράπη στις γερμανικές μονάδες να επιβιβαστούν και να ταξιδέψουν ανενόχλητες προς την ενδοχώρα… Σε αντάλλαγμα η Γερμανική πλευρά συμφώνησε να χρησιμοποιήσει αυτά τα στρατεύματα για να κρατήσει την Θεσσαλονίκη έως ότου θα ήταν δυνατό να καταληφθεί από τις Βρετανικές δυνάμεις».14

Οι «συμφωνίες» του Γ. Σιάντου με τους Γερμανούς

Τα «ντοκουμέντα» που προσκομίζονται εδώ έχουν να κάνουν: α) με ένα «κείμενο» του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ (το υπογράφει ο Γραμματέας Γ. Σιάντος) όπου αναφέρεται σε «συμφωνία» με τη Γερμανική Διοίκηση για παύση των εχθροπραξιών και διευκόλυνση της αποχώρησης του γερμανικού στρατού από την Ελλάδα, και β) με μια «συμφωνία» του ίδιου με τον Γερμανό Πρέσβη Γ. Αλτενμπουργκ, η οποία «προέβλεπε» την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας από τις δυνάμεις κατοχής στο ΕΑΜ.

Στο πρώτο (το οποίο μάλιστα παρατίθεται και ως φωτοαντίγραφο), ο Γ. Σιάντος φέρεται να ενημερώνει τον Γραμματέα μιας «Επιτροπής Πόλης» (ποιας δεν λέει) πως «ύστερα από διαπραγματεύσεις με τη Γερμανική Διοίκηση καταλήξαμε μαζί της σε συμφωνίες», κατά τις οποίες, «κάθε «σαμποτάζ» ή οποιαδήποτε άλλη ενέργειά μας ενάντια οπλιτών ή βαθμοφόρων του στρατού κατοχής θα γίνεται ύστερα από σχετικάς υποδείξεις του αρχηγού της Γκεστάπο. Δώστε επομένως εντολή στις Αχτίδες να πάψουν στο εξής οι ξεκάρφωτες ενέργειες… Ακόμα ανέλαβαν την υποχρέωση να μας ειδοποιούν για τα μπλόκα και τις συλλήψεις ώστε κανείς να μην υπάρχει κίνδυνος για τα μέλη της οργάνωσής μας. Παράλληλη υποχρέωση αναλάβαμε και μεις για την περίπτωση αναχώρησής τους από την Ελλάδα. Κανείς δεν πρέπει να ενοχληθεί. Αθήνα, 13/8/44. Γ. Σιάντος».

Χώρια του γελοίου του πράγματος (οι επιθέσεις κατά των Γερμανών να γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη και καθ’ υπόδειξη των ιδίων!) και μόνο το σημείο που αναφέρεται στα περί «ειδοποιήσεως για τα μπλόκα» είναι αρκετό ώστε να αποκαλυφθεί το κατά πόσο πράγματι υπήρξε ή όχι μια τέτοια συμφωνία. Κάτι τέτοιο διαψεύδεται από την ίδια την Ιστορία: Τα μπλόκα στην Κοκκινιά στις 17/8 και 29/9, το μπλόκο στην Καλλιθέα στο μεσοδιάστημα, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της πλαστογραφίας. «Από τα μπλόκα που έγιναν τον τελευταίο καιρό στις κομμουνιστικές συνοικίες», έγραφε στην αναφορά του στις 25/8 ο Φον Γκρέβενιτς προς τον Χ. Νοϊμπάχερ, «ιδιαίτερα αιματηρό ήταν το μπλόκο της συνοικίας Νέας Κοκκινιάς: Δίπλα στις 3.000 συλλήψεις, πάνω από 100 κομμουνιστές νεκροί, από τους οποίους τα δύο τρίτα στη μάχη κι ένα τρίτο (σ.σ. εκτελέστηκαν) σαν εξιλέωση για τραυματία μοίραρχο. Σε διαμαρτυρία κατά της αστυνομικής ενέργειας και της στρατολογίας για αναγκαστική εργασία οι κομμουνιστές κάλεσαν για σήμερα σε γενική απεργία».15 Κατά τα άλλα ΚΚΕ-ΕΑΜ και Γερμανοί τα είχανε «κάνει πλακάκια».

Οσον αφορά τις «τεχνικές λεπτομέρειες» του εγγράφου, ούτε η έδρα του ΠΓ ούτε ο ίδιος ο Γ. Σιάντος βρίσκονταν στην Αθήνα την εποχή εκείνη, αλλά στα Πετρίλια Καρδίτσας. Ο Σιάντος επέστρεψε στην Αθήνα μετά την απελευθέρωση στις 16/10.

Ακόμα πιο εξόφθαλμα πλαστογραφημένη όμως είναι η επόμενη «συμφωνία», στην οποία κατέληξαν δήθεν ο Σιάντος με τον Αλτενμπουργκ τον Οκτώβρη του 1944 και που επικαλείται στα γραπτά του ο Χ. Νάλτσας. Και αυτό βεβαίως γιατί ο Αλτενμπουργκ δεν βρισκόταν στην Ελλάδα από το Νοέμβρη του 1943 όταν και έκλεισε οριστικά η Γερμανική Πρεσβεία, επομένως οποιαδήποτε συνάντηση, διαβούλευση ή συμφωνία μαζί του θα ήταν μάλλον…αδύνατη!16

Αντί Επιλόγου

Τα δεκάδες «ντοκουμέντα» που κατασκευάστηκαν τότε επιδίωκαν να πλήξουν το κύρος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, παρουσιάζοντάς τα ως «αντεθνικά», «προδοτικά», πως όχι μόνο δεν έκαναν αντίσταση, αλλά και συνεργάστηκαν με τον εχθρό: Ο,τι ακριβώς δηλαδή έπραξαν οι εμπνευστές τους! Αντί επιλόγου λοιπόν, δε θα πούμε εμείς για το ποιος έκανε τι (να μη λένε ότι μόνοι μας ευλογούμε τα γένια μας). Ας μιλήσουν τα βρετανικά και γερμανικά αρχεία:

Εκθεση του Foreign Office στις 27/7/1943 αναφέρει πως οι διάφοροι λεγόμενοι «εθνικόφρονες» «υπήρξαν ενεργοί (ή από την απάθεια, αδράνειά τους) συνεργάτες του εχθρού, και τώρα φυσικά κάνουν ύστατες προσπάθειες να αποδείξουν – μέσω της βιαστικής δημιουργίας νέων «αντιστασιακών ομάδων» και της υπογραφής πρωτοκόλλων – την πίστη τους στους Συμμάχους».17

Σε άλλο ντοκουμέντο διαβάζουμε: «Την ίδια στιγμή που τα εθνικιστικά και συντηρητικά στοιχεία σπαταλούσαν τον χρόνο τους στην αδράνεια, το ΕΑΜ τράβηξε μπροστά φτάνοντας σε ένα σημείο στο οποίο μπορεί να ισχυριστεί πως είναι ο κύριος αντιπρόσωπος της ελληνικής αντίστασης… Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το ΕΑΜ είναι ο ηγετικός παράγοντας στο αντιστασιακό κίνημα, και δικαιολογημένα ισχυρίζονται πως ηγούνται του αγώνα τόσο για την απελευθέρωση από τον Αξονα, όσο και για τις εσωτερικές ελευθερίες…

Οι πρώην πολιτικές προσωπικότητες απέτυχαν να δείξουν στο λαό οποιαδήποτε ηγετική ικανότητα με αυτό ή τον άλλο τρόπο, καθ’ όλη τη διάρκεια της κατοχής. Κάποιοι κάτοχοι μεγάλων περιουσιών είναι αντίθετοι στο κίνημα αντίστασης, γιατί βλέπουν τα τεράστια κέρδη που συσσώρευαν από την κατοχή να εξατμίζονται από τον κοινό σκοπό… Αλλά η μάζα του λαού βλέπει τους αντάρτες ως ηγέτες του αγώνα, και η θέση που κέρδισε το ΕΑΜ αποτελεί απόδειξη πως δεν υπάρχει σοβαρή αντιπολίτευση σε αυτό…».18

Εκθεση του υποστράτηγου Εριχ Σμιτ – Ρίχμπεργκ (επιτελάρχη της Ομάδας Στρατιών Ε) για το δίμηνο Ιούλης – Αύγουστος 1944 αναφέρει για τους – αδρανείς κατά τ’ άλλα – κομμουνιστές: «Η εγκληματική συμμοριακή δράση έχει προσλάβει άγνωστη ως τώρα διάσταση. Πράξεις δολιοφθοράς κατά των συγκοινωνιακών συνδέσεων, καλά οργανωμένες επιδρομές και επιθέσεις εναντίον βάσεων και χωριών που κατέχονται από δικά μας τμήματα, αποτελούν σχεδόν καθημερινά φαινόμενα». Στον αντίποδα, «η εθνικοδημοκρατική κατεύθυνση (ο ΕΔΕΣ), που πολιτικά βρίσκεται στη γραμμή της εξόριστης κυβέρνησης Παπανδρέου, προσπαθεί πάντα να διαβεβαιώσει τη δύναμη κατοχής για τη νομιμοφροσύνη της, ώστε άθικτη να προετοιμαστεί για τον επερχόμενο στρατιωτικό και πολιτικό αγώνα για την εξουσία».19

Το γεγονός ότι το ΚΚΕ δεν είχε και το ίδιο προετοιμαστεί για τον επερχόμενο πολιτικό και στρατιωτικό αγώνα, αντίθετα είχε εγκλωβιστεί στις Συμφωνίες με τους «συμμάχους» Βρετανούς και τον αστικό πολιτικό κόσμο στο Κάιρο, σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι όση λάσπη και αν ρίξουν παλαιοί και σύγχρονοι θαυμαστές του Γκαίμπελς, θα μπορέσουν ποτέ να διαγράψουν ή να αμαυρώσουν το ρόλο του ΚΚΕ στον αντιφασιστικό – εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού στην Κατοχή – και γενικότερα. Κλείνουμε, αφιερώνοντάς τους το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση – κάλεσμα της ΚΕ του ΚΚΕ της 3/8/1944: «Κομμουνιστές! Ξεσηκώστε, οδηγήστε το λαό και το στρατό μας στη μάχη. Σε γενική έφοδο για τη λευτεριά. Πολεμήστε στις πρώτες γραμμές. Μεταδώστε σ’ όλο το λαό τόλμη και αποφασιστικότητα, το πνεύμα της δράσης και της νίκης. Πολεμήστε και απελευθερώστε στην Ελλάδα. Ολοι επί ποδός πολέμου!».20

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. Fleischer H., «Επαφές μεταξύ των Γερμανικών Αρχών Κατοχής και των κυριότερων οργανώσεων της Ελληνικής Αντίστασης», στο «Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950», 1984, εκδ. «Θεμέλιο», σελ. 113.

2. Αρχείο Foreign Office 371/37205: R 8725 (PRO). Στην Αναφορά αυτή οι ομάδες της ΠΑΟ χαρακτηρίζονται εχθρικές προς το «κύριο λαϊκό αντιστασιακό κίνημα» (δηλαδή το ΕΑΜ) καθώς και «απρόθυμες να λάβουν μέρος στην αντίσταση κατά του Αξονα». Στο Fleischer H., ό.π., σελ. 96.

3. Νάλτσας Χ., «Το Μακεδονικόν ζήτημα και η σοβιετική πολιτική», 1954, εκδ. «Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών», σελ. 279.

4. Richter H., «1936-1946: δύο επαναστάσεις και αντεπαναστάσεις στην Ελλάδα», Β’ τόμος, 1975, εκδ. «Εξάντας», σελ. 178.

5. Αναμνήσεις Γιάννη Ιωαννίδη – Μαγνητοφωνημένη αφήγηση στον Αλέκο Παπαπαναγιώτου.

6 Richter H., ό.π., σελ. 178, Fleischer H., ό.π., σελ. 113, Kofos E., «Nationalism and Communism in Macedonia», 1964, εκδ. «Institute for Balkan Studies», σελ. 134.

7. Μαΐλης Μ., «Προβοκάτορες και προβοκάτσιες», στον «Ριζοσπάστη», 4/4/2008.

8. Νάλτσας Χ., ό.π., σελ. 286 – 287.

9. Richter H., ό.π., 179 και Fleischer H., ό.π., σελ. 102, 113.

10. Νάλτσας Χ., ό.π., σελ. 282, 359.

11. Richter H., ό.π., σελ. 179.

12. Κρατικό Κεντρικό Αρχείο Πότσνταμ, αρ. φιλμ 18.655, Ζέκεντορφ Μ., «Η Ελλάδα κάτω από τον αγκυλωτό σταυρό: Ντοκουμέντα από τα Γερμανικά Αρχεία», 1991, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 250 – 251.

13. Στο Πολιτικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών της Βόννης, Ειδικός Πληρεξούσιος για τη Νότια Ανατολή, τόμ. 1, φ. 43 και φ. 8, Ζέκεντορφ Μ., ό.π., σελ. 252 και 257.

14. «Speer A, Inside the Third Reich», 1979, εκδ. «Avon Publishers», σελ. 509 – 510.

15. Στο Πολιτικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών της Βόννης, Ειδικός Πληρεξούσιος για τη Νότια Ανατολή, τόμ. 1, φ. 60, Ζέκεντορφ Μ., ό.π., σελ. 240.

16. Βελλιάδης Α., «Κατοχή: Γερμανική Πολιτική Διοίκηση στην Ελλάδα 1941-1944», 2008, εκδ., «Ενάλιος», σελ. 159. Την πλαστογραφία καταδεικνύει και ο H. Fleischer, ό.π., σελ. 113.

17. Εκθεση του Foreign Office, 27/7/1943, Φάκελος HS5/22 (PRO).

18. «Σύνοψη της Αναφοράς για την Ελλάδα», 1943, Φάκελος HS5/224 (PRO).

19. ΚΚΑ Πότσνταμ, αρ. φιλμ 18.454, Ζέκεντορφ Μ., ό.π., σελ. 240.

20. ΚΚΕ, «Επίσημα Κείμενα», τ. 5, σελ. 221.

Των Διονύση ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ – Αναστάση ΓΚΙΚΑ

Πηγή: Ριζοσπάστης

ΚΚΕ: Συμπεράσματα από τις εκλογικές αναμετρήσεις στις 6 Μάη 2012 και 17 Ιούνη 2012

Συνεδρίασε η ΚΕ του ΚΚΕ στις 9 Ιούλη 2012 με θέμα τα συμπεράσματα από τις εκλογικές αναμετρήσεις και τα άμεσα καθήκοντα του Κόμματος. Η ΚΕ πήρε υπόψη τη συζήτηση που προηγήθηκε στα όργανα και στις ΚΟΒ, σε συσκέψεις οπαδών και φίλων του Κόμματος, τις παρατηρήσεις, υποδείξεις και προτάσεις, καθώς και τα συμπεράσματα από τις συνεδριάσεις των οργάνων και των ΟΒ της ΚΝΕ. Τα συμπεράσματα της ΚΕ θα τεθούν για συζήτηση και έγκριση στις ΚΟΒ του Κόμματος και στις Οργανώσεις της ΚΝΕ. Η συζήτηση στο Κόμμα και την ΚΝΕ, όπως και με φίλους και οπαδούς, έδειξε ότι παρά τις απώλειες και τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, υπάρχει και πείσμα και αποφασιστικότητα στην παρέμβαση στο κίνημα και στις εξελίξεις, στις σύνθετες απαιτήσεις και ανάγκες του λαού που αυξάνονται, στην ισχυροποίηση των Οργανώσεων του Κόμματος και της ΚΝΕ. Η ΚΕ δίνει στη δημοσιότητα τις παρακάτω εκτιμήσεις:

1. Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με απόσταση μεταξύ τους μόλις ενάμιση μήνα (6 Μάη και 17 Ιούνη) έχουν και ενιαία στοιχεία, αλλά και ορισμένες διαφορές που καθόρισαν το κριτήριο ψήφου, στην καθεμία, ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη. Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις διεξήχθησαν σε συνθήκες παρατεταμένης καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης που έφερε όξυνση του δημόσιου χρέους. Η διαχείριση του δημόσιου χρέους είχε ως συνέπεια το Μνημόνιο 1 με στόχο την εσωτερική υποτίμηση της αξίας της εργατικής δύναμης. Ακολούθησε το Μνημόνιο 2 ως συνοδευτικό της Δανειακής Σύμβασης, που επέφερε νέο «κούρεμα» χρέους και ένα νέο κύμα απαξίωσης της εργατικής δύναμης. Ταυτόχρονα από επίσημες πηγές προβαλλόταν το ενδεχόμενο είτε νέας ελεγχόμενης είτε ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας σε συνθήκες νέας εκδήλωσης της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη. Ολα αυτά καθώς και η μεγάλη επιθετικότητα του κεφαλαίου για την ανατροπή του συνόλου των εργασιακών σχέσεων, η διόγκωση της ανεργίας επέδρασαν και στην εκλογική συμπεριφορά. Οι εργατικοί λαϊκοί αγώνες που ξέσπασαν και κλιμακώθηκαν στη διάρκεια της κρίσης καλλιέργησαν κύμα λαϊκής οργής και δυσαρέσκειας σε βάρος τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, αλλά ταυτόχρονα παρέμβαινε το σύστημα με στόχο την κάμψη της λαϊκής αντίστασης, την εκτροπή από ριζοσπαστικούς στόχους, με την προβοκάτσια και τη σύγχυση.

Στις εκλογές του Μαΐου σημειώθηκε πρωτόγνωρη και ταυτόχρονη καθίζηση της εκλογικής δύναμης τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, ενώ ο τρίτος εταίρος – ΛΑ.Ο.Σ. – της προηγούμενης τρικομματικής κυβέρνησης έμεινε εκτός Βουλής. Το Κόμμα είχε μικρή άνοδο, αλλά με εμφανείς διαρροές προς τον ΣΥΡΙΖΑ στα μεγάλα αστικά κέντρα. Ταυτόχρονα απέσπασε ψήφους από άλλα κόμματα, κυρίως από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Η μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων των δύο αστικών κομμάτων διασκορπίστηκαν κυρίως σε ιδεολογικά συγγενείς πολιτικούς χώρους που είχαν κοινό τόπο την καταδίκη του Μνημονίου, το οποίο αναγόρευαν ως αιτία της κρίσης και της όξυνσής της. Ενα μεγάλο μέρος της δυσαρέσκειας κατά του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ καρπώνεται ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θέτει το ζήτημα της αριστερής κυβέρνησης, καθώς και τα νέα κόμματα που σχηματίστηκαν από αποσκιρτήσεις βουλευτών της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή οι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ και η ΔΗΜΑΡ, ενώ για πρώτη φορά με σημαντικό εκλογικό ποσοστό μπαίνει στη Βουλή η φασιστική αντικομμουνιστική ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ.

Στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση ενισχύεται η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το ΚΚΕ έχει μεγάλες απώλειες, το 48,3% των ψήφων της 6ης Μάη, με κύρια τάση διαρροών περίπου 55% προς τον ΣΥΡΙΖΑ και 38% προς την αποχή, σύμφωνα, με τις διάφορες μετρήσεις. Ολα τα άλλα κόμματα είχαν επίσης απώλειες, πλην ΔΗΜΑΡ και ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ. Στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση βασικό κριτήριο ψήφου γίνεται η αναγκαιότητα σχηματισμού κυβέρνησης με πυρήνα τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σημειώνεται σημαντική υποχώρηση στο κριτήριο ψήφου με βάση την κατάργηση του Μνημονίου. Στη θέση της κατάργησης προωθείται η αναδιαπραγμάτευση σε συνδυασμό με τη διαβεβαίωση για πάση θυσία παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, στην ΕΕ. Ενώ στις εκλογές του Μάη εκδηλώθηκε ως ένα βαθμό η θετική τάση καταδίκης της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, με σαφή αντίθεση στο Μνημόνιο και τις επιλογές της ΕΕ, στη δεύτερη αναμέτρηση σημειώνεται υποχώρηση, κάτω από τον καταιγισμό τρομοκρατικών διλημμάτων και προσμονής άμεσης ανακούφισης από μια αριστερή ή κεντροαριστερή κυβέρνηση.

Τα πιο έκδηλα αρνητικά χαρακτηριστικά είναι η μεγάλη μείωση της εκλογικής δύναμης του ΚΚΕ, η ενδυνάμωση της ΝΔ, η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, η αντοχή της ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ. Η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ συντελέσθηκε και ενώ αποκαλύφθηκε η διαχειριστική του λογική. Το κυβερνητικό πρόγραμμα που παρουσίασε, απέβαλε τα όποια φραστικά ριζοσπαστικά συνθήματα είχε αναδείξει πριν τις εκλογές της 6ης Μάη. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έγινε συστηματική και μελετημένη ιδεολογική – πολιτική επίθεση στο Κόμμα, προσαρμοσμένη στις ανάγκες του συστήματος για την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος, εγκλωβισμού της λαϊκής δυσαρέσκειας σε ανώδυνες για το σύστημα επιλογές, την αναχαίτιση της δυναμικής που φέρνει η ταξική πάλη, το οργανωμένο εργατικό κίνημα.

Η ΚΕ εκτιμά ότι υπάρχει σοβαρή έλλειψη στη δουλειά του Κόμματος με τον περίγυρό του, τους φίλους και οπαδούς για την ανάδειξη των θέσεών μας σχετικά με το χαρακτήρα των εκλογών για το αστικό Κοινοβούλιο και την ανάδειξη κυβέρνησης στα πλαίσια του συστήματος ευρύτερα. Αυτό δεν έρχεται καθόλου σε αντίθεση με την ανάγκη να ισχυροποιείται το ΚΚΕ και στο αστικό Κοινοβούλιο, ως δύναμη εργατικής – λαϊκής αντιπολίτευσης, όμως δεν πρέπει να θεωρούνται οι εκλογές ως η μάχη των μαχών, αποσπασμένη από το επίπεδο ανάπτυξης της ταξικής πάλης.

2. Οι αγώνες που αναπτύχθηκαν με το ξέσπασμα και την όξυνση της κρίσης, παρά την άνοδο της μαζικότητάς τους, το δυναμισμό των μορφών πάλης (πάνω από τριάντα απεργιακές κινητοποιήσεις, μαζικές διαδηλώσεις, καταλήψεις, άρνηση πληρωμών σε χαράτσια και διόδια κ.λπ.), δεν οδήγησαν στη συνειδητοποίηση του χαρακτήρα της κρίσης, στην αποδοχή της πολιτικής εξόδου από αυτή, με σύγκρουση με την ΕΕ – μονομερή διαγραφή του χρέους – κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής. Ηταν αγώνες που δεν αναχαίτισαν τα μέτρα. Δεν συνοδεύτηκαν από άνοδο της μαζικότητας των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργατοϋπαλλήλων, των αυτοαπασχολούμενων, στην πόλη και την ύπαιθρο, ουσιαστικές αλλαγές στο συσχετισμό δυνάμεων, άνοδο του κινήματος της νεολαίας, μαζικοποίηση των ιδιαίτερων μορφών οργάνωσης των γυναικών. Η μαζική καταδίκη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, η εγκατάλειψή τους από εργαζόμενους, από νεότερες ηλικίες, περισσότερο αφορούσε ζητήματα διαχείρισης και λιγότερο τον ίδιο τον ταξικό χαρακτήρα των κομμάτων αυτών, τη δράση των μονοπωλίων, τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ. Συνοδεύτηκε από μείωση απαιτήσεων και έκπτωση αιτημάτων.

Είναι ιστορικά γνωστό από ανάλογες περιστάσεις, και γι’ αυτό υπενθυμίσαμε από τις αρχές του 2010, ότι σε συνθήκες κρίσης συνυπάρχουν και οι δύο εκδοχές: το κίνημα να δεχθεί χτύπημα, να υποχωρήσει ή να κάνει ένα σοβαρό βήμα στην κατεύθυνση της αντεπίθεσης, της πολιτικής ρήξης και σύγκρουσης με τα μονοπώλια και τα αστικά κόμματα. Στη μαζικοποίηση των αγώνων συνέβαλε η είσοδος νέων τμημάτων της εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων, που δεν είχαν αποκτήσει την απαιτούμενη πολιτική πείρα, κυρίως διακατέχονταν από τη θέληση για μια άλλη διαχείριση που τάχα θα σταματήσει τον κατήφορο, θα δώσει εδώ και τώρα λύση στα οξυμένα προβλήματά τους. Η αντίθεση προς τις επιλογές της ΕΕ, των μνημονίων, δεν συμβάδιζε με τη συνειδητοποίηση ότι αυτές εκφράζουν τα συμφέροντα της αστικής τάξης της χώρας. Η καπιταλιστική κρίση και τα Μνημόνια αναγορεύτηκαν σε ζήτημα ιδιοτελούς, ανίκανης και υποτελούς διαχείρισης – διαπραγμάτευσης από το αστικό πολιτικό προσωπικό. Αυτή ήταν η βάση της ρηχής αντιμνημονιακής λογικής που πρόβαλαν ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, αλλά και η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ.

Ειδικό αρνητικό ρόλο διαδραμάτισε το ρεφορμιστικό – οπορτουνιστικό ρεύμα που είναι σχετικά δυνατότερο στα τμήματα των εργατοϋπαλλήλων με διασφαλισμένη ως τώρα μονιμότητα στη δουλειά, σχετικά καλύτερους μισθούς και παροχές. Η αυταπάτη για εδώ και τώρα άμεση λύση, χωρίς σύγκρουση και ρήξη με το κεφάλαιο, την ΕΕ, δυνάμωνε και στην εργατική τάξη στον ιδιωτικό τομέα, που απότομα πέρασε σε συνθήκες σχετικής ή απόλυτης εξαθλίωσης και μεγάλης ανεργίας, ανασφάλειας. Η περίοδος αυτή χρειάζεται ιδιαίτερη μελέτη ώστε να βγουν πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα για την ιδεολογικοπολιτική πάλη, τους δεσμούς που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στο Κόμμα και την εργατική τάξη, στα λαϊκά στρώματα, μελέτη που συνδυάζεται με την επεξεργασία των Θέσεων προς το 19ο Συνέδριο.

Τα διάφορα τμήματα της αστικής τάξης με τη βοήθεια θυλάκων της ιδιαίτερης επιρροής τους στους κόλπους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και των μηχανισμών του κράτους, ξεκίνησαν την προσπάθεια για αναμόρφωση του αστικού πολιτικού σκηνικού, καθώς διέβλεψαν ότι τα δύο αστικά κόμματα δεν μπορούσαν να ελέγξουν τη λαϊκή οργή και αγανάκτηση, και επομένως υπήρχε κίνδυνος να διαμορφωθεί ένα ασταθές αστικό πολιτικό σύστημα σε συνθήκες που βαθαίνει η κρίση. Στα πλαίσια αυτά και βεβαίως κάτω από την πίεση των αγώνων, της γενικευμένης λαϊκής οργής, εμφανίζονται νέα φαινόμενα (σε σχέση με όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης), όπως οι διαρροές 60 βουλευτών, η ανατροπή του Γ. Παπανδρέου, η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΝΔ με πρωθυπουργό τον Λ. Παπαδήμο, αρχικά και με τη συμμετοχή του ΛΑ.Ο.Σ. Και ενώ η Βουλή του 2009 ξεκίνησε με 5 κόμματα, τέλειωσε τη θητεία της με 9 κόμματα και πολιτικούς σχηματισμούς. Στο έδαφος αυτό σχηματίσθηκαν, στις 6 Μάη δύο πόλοι: Ο ένας με βάση τη ΝΔ ως κεντροδεξιό τόξο, και ο άλλος με βάση τον ΣΥΡΙΖΑ ως κεντροαριστερό, που προκάλεσαν και το εκλογικό αποτέλεσμα της 17ης Ιούνη. Ο πόλος του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύθηκε με οργανωμένη μαζική μετακόμιση οργανώσεων του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής μεγάλο μέρος του στελεχικού δυναμικού ιδιαίτερα από το δημόσιο τομέα, τις πρώην ΔΕΚΟ, το τραπεζικό σύστημα, αλλά και τον κρατικό μηχανισμό. Η οργανωμένη μετακίνηση αγκάλιασε και ένα μέρος τοπικών οργανώσεων του ΠΑΣΟΚ. Η μετακόμιση βεβαίως διευκολύνθηκε λόγω της απογοήτευσης και δυσαρέσκειας, της απήχησης των θέσεων του οπορτουνισμού στα παραπάνω τμήματα των εργατοϋπαλλήλων. Η αστική τάξη της χώρας έριξε βάρος στην ανασύνταξη της σοσιαλδημοκρατίας που είναι το κύριο εργαλείο της για την κυριαρχία του ρεφορμισμού στο εργατικό κίνημα. Διαμορφώθηκε έτσι το έδαφος για ανάδειξη μιας νέας Βουλής και κυβέρνησης χωρίς την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία των δύο παραδοσιακών αστικών κομμάτων.

Στη διάρκεια της δεύτερης προεκλογικής περιόδου υπήρξε μια απροκάλυπτη επέμβαση της Κομισιόν, των ΗΠΑ, του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ, των διεθνών μέσων ενημέρωσης στο να αποτραπεί η αμφισβήτηση του Μνημονίου/ Δανειακής Σύμβασης σε μια περίοδο που ξέσπασε πιο δυνατή η κρίση στην Ισπανία και αναμενόταν τόσο αυτή η χώρα, όσο και άλλες, π.χ. Ιταλία και Κύπρος, να ζητήσουν να ενταχθούν σε καθεστώς δανειοδότησης από ΕΕ – ΔΝΤ. Η επέμβαση αυτή έγινε σε συνθήκες όξυνσης των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών ανάμεσα στις ηγετικές δυνάμεις στο εσωτερικό της ΕΕ αλλά και στις γενικότερες αντιθέσεις τους με τις ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία και τις άλλες ανερχόμενες δυνάμεις στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Εμπλέκονται το ελληνικό κράτος και τα πολιτικά κόμματα του ευρωμονόδρομου στις διάφορες εκδοχές εξέλιξης της Ευρωζώνης, της ΕΕ, των διάφορων εκδοχών λιτότητας, ενώ είναι σαφής η επιδίωξη να ανακοπεί κάθε τάση λαϊκής χειραφέτησης, να συγκροτηθεί το νέο δίπολο με βάση τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκλογές του Ιούνη χρησιμοποιήθηκαν ως πείραμα και εργαλείο στις ενδοϊμπεριαλιστικές διαφορές: πώς θα κατανεμηθεί η ζημιά από την όξυνση και εμβάθυνση της κρίσης, ποια η πορεία της Ευρωζώνης. Η αντιμερκελική ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ αξιοποιήθηκε και από δυνάμεις στις ΗΠΑ – Βρετανία και από ένα μέρος Ευρωπαίων ανταγωνιστών προς τη Γερμανία που επιδιώκουν να περιορίσουν τη δύναμή της μέσα στην Ευρωζώνη. Παράλληλα βόλευε και τις δυνάμεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ που εκφόβιζαν με τον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Η παρέμβαση αυτή εξελίχθηκε σε πρωτοφανή χειραγώγηση ψήφου, με επιχειρήματα περί κινδύνων έξωσης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, τον κίνδυνο της ακυβερνησίας.

3. Η ΚΕ εκτιμά το κάθε φορά εκλογικό αποτέλεσμα, είτε είναι θετικό είτε αρνητικό, όπως αυτό της 17ης Ιούνη, παίρνοντας υπόψη τις αντικειμενικές συνθήκες διεξαγωγής των εκλογών σε συσχέτιση με τη δράση και τους χειρισμούς του υποκειμενικού παράγοντα. Η συσχέτιση αντικειμενικών και υποκειμενικών παραγόντων είναι αναγκαία, γιατί μόνο έτσι μπορεί το Κόμμα μας να δει συγκεκριμένα τις υποκειμενικές αδυναμίες και τα λάθη του, ώστε να κατακτά την ικανότητα να προωθεί τη στρατηγική του σε οποιεσδήποτε συνθήκες, λιγότερο ή περισσότερο ευνοϊκές.

Το εύρος και η αντοχή της εκλογικής δύναμης του Κόμματος καθορίζεται από το επίπεδο της ταξικής πάλης και αποτελεί δείκτη της. Το επίπεδο της ταξικής πάλης προκύπτει από την αλληλεπίδραση της δράσης του υποκειμενικού παράγοντα με τους αντικειμενικούς, καθοριστικούς παράγοντες που είναι οι εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία, στην ταξική διάρθρωση κ.ά.

Με βάση τα παραπάνω κριτήριο της αυτοκριτικής προσέγγισης της ΚΕ για τη δράση του Κόμματος γενικά, και στην εκλογική περίοδο, είναι:

Πρώτον, αν η δράση μας αξιοποίησε όλες τις δυνατότητες που έδωσαν οι αντικειμενικές συνθήκες τα προηγούμενα χρόνια για να οξυνθεί η ταξική πάλη, να διευρυνθεί ο περίγυρος του Κόμματος και να βαθύνει η συμφωνία του με τη στρατηγική του, η αποφασιστικότητά του να την υποστηρίξει σε όλες τις συνθήκες, και εκλογικά, χωρίς διακυμάνσεις.

Δεύτερον, αν κατά την εκλογική αναμέτρηση οι χειρισμοί και η δράση μας συμβάλλανε ώστε να ενισχύονται οι θετικές και να αποδυναμώνονται οι αρνητικές εκλογικές τάσεις που γενικά καθορίζονται από το επίπεδο της ταξικής πάλης.

Πιο συγκεκριμένα:

* Η εκλογική αναμέτρηση ανέδειξε τις μακροχρόνιες αδυναμίες και καθυστερήσεις στη δουλειά μας για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την ενίσχυση της κοινωνικής συμμαχίας, την κομματική οικοδόμηση σε συνθήκες που υπάρχουν δυσκολίες στην οργάνωση των μαζών, ώστε να εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες που απορρέουν από τις αντικειμενικές εξελίξεις. Αυτά τα καθήκοντα βεβαίως απαιτούν χρόνο, επίμονη προσπάθεια, σταθερό και επεξεργασμένο προσανατολισμό. Σε τελευταία ανάλυση η ΚΕ έχει την πρώτη ευθύνη, επίσης όλα τα καθοδηγητικά όργανα, η κάθε ΚΟΒ, πώς τελικά δρούμε στις μάζες με τις θέσεις μας, με μαχητικότητα και ικανότητα συσπείρωσης δυνάμεων που έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και διαφορετικό επίπεδο πείρας και θέλησης για δράση.

Η ΚΕ πρέπει να αποτιμήσει τη δουλειά της αναλυτικά και πιο συγκεκριμένα πώς δούλεψε από το 18ο Συνέδριο και μετά, με βάση τα παραπάνω καθήκοντα και να εντάξει τα συμπεράσματα στην ουσιαστική αυτοκριτική εξέταση της δουλειάς της ΚΕ ενόψει του 19ου Συνεδρίου.

* Η ΚΕ δεν μπόρεσε, επίσης, με βάση το ύψος των αναγκών και των δικών της κατά καιρούς διαπιστώσεων, να προσανατολίσει πρακτικά όλο το Κόμμα να απευθύνεται κυρίως στις νεότερες ηλικίες με κοινωνικο-ταξικά βέβαια κριτήρια. Αυτές οι ηλικίες διαμορφώθηκαν σε συνθήκες παγκόσμιας ήττας του εργατικού κινήματος, βαθιάς κρίσης του κομμουνιστικού κινήματος, προσπάθειας να υποκατασταθεί το κομμουνιστικό κίνημα με ένα σοσιαλδημοκρατικό – οπορτουνιστικό αριστερό κίνημα που διεκδικεί συμμετοχή στην αστική διαχείριση. Δεν μπόρεσε να συντονίσει τη δουλειά όλου του Κόμματος με τη στήριξη και βοήθεια της ΚΝΕ, ιδιαίτερα σε χώρους της μάθησης στους οποίους η ιδεολογική επίθεση είναι επεξεργασμένη καλά και ασκεί σοβαρή επίδραση.
* Αυτοί, επίσης, οι παράγοντες και άλλοι που θα αναδειχθούν και από τη συζήτηση, θα αποτελέσουν και την αποτίμηση της δουλειάς της ΚΕ στην προσυνεδριακή περίοδο.

Αποδείχθηκε ότι απαιτείται να οικοδομούνται πιο στενοί ιδεολογικοπολιτικοί δεσμοί με τους φίλους και οπαδούς, ως μόνιμο στοιχείο στη δουλειά μας και όχι μόνο σε περιόδους έξαρσης των αγώνων και των εξελίξεων. Δεν αρκεί η ιδεολογικοπολιτική συζήτηση σε θέματα της επικαιρότητας. Ενα σημαντικό μέρος των οπαδών δεν γνωρίζει τις θέσεις του Κόμματος – π.χ. για κυβερνήσεις στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, για εξελίξεις στην ΕΕ, για θέματα σχέσης οικονομίας και πολιτικής, το χαρακτήρα της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, για το περιεχόμενο της λαϊκής εξουσίας. Αυτό προϋποθέτει το κομματικό δυναμικό να βοηθιέται και να προσανατολίζεται στην ανάπτυξη μεγαλύτερης ικανότητας στην εκλαΐκευση των θέσεων του Κόμματος, της στρατηγικής του.

* Η ΚΕ και ιδιαίτερα το ΠΓ, αδύνατα και πίσω από τις απαιτήσεις αντιμετώπισε τις ανάγκες της προπαγάνδας με συνεχείς επεξεργασίες ώστε η ταξική συνείδηση να μην εκτρέπεται σε ανώδυνους δρόμους, σε συνθήκες που οι μηχανισμοί χειραγώγησης και επηρεασμού είναι πολλοί, πολυπλόκαμοι. Η προπαγάνδα του Κόμματος δεν είναι ζωντανή και εμπλουτισμένη με παραδείγματα και στοιχεία που βγαίνουν μέσα από τις εξελίξεις στο κίνημα, αλλά και τον κάθε κλάδο, δεν έχει αποκτήσει η προπαγάνδα μας ζωντανό εκλαϊκευτικό χαρακτήρα. Το θέμα της προπαγάνδας δεν είναι ζήτημα γενικά «επικοινωνιακής πολιτικής» και μάλιστα με κριτήριο το πώς διεξάγεται ο τηλεοπτικός διάλογος. Η αυτοκριτική της ΚΕ στο επίπεδο της προπαγάνδας αναφέρεται στις μορφές ζωντανής προπαγάνδας, που διευκολύνει το διάλογο, τη συμμετοχή, και όχι την παθητική παρακολούθηση των λεγόμενων τηλεοπτικών εκπομπών που δεν μπορούν να δώσουν τον πλούτο των θέσεών μας, την τεκμηρίωση, τα κριτήρια. Υποτιμήθηκε επίσης ο ρόλος του Διαδικτύου στην πληροφόρηση της νεολαίας, αλλά και ως όργανο επίθεσης στο Κόμμα.

4. Η ΚΕ εκτιμά ότι η γενική πολιτική γραμμή που δόθηκε η εκλογική μάχη ανταποκρινόταν στο χαρακτήρα της κρίσης, της διεξόδου που είχε ανάγκη ο λαός, σε συνθήκες που προοιωνίζονταν νέα αντεργατικά αντιλαϊκά μέτρα, ανεξάρτητα των όποιων χειρισμών θα γίνονταν από τη νέα κυβέρνηση, η οποία θα πρόκυπτε. Το πρόβλημα είναι ότι η ΚΕ δεν εντόπισε έγκαιρα το βάθος της συνολικής μείωσης των δύο κομμάτων και ιδιαίτερα την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, καθώς και την ισχυροποίηση – στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, το σχέδιο επίθεσης στο Κόμμα. Αρχικά είχε εντοπισθεί η μείωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ υπέρ της ΔΗΜΑΡ, που όμως δεν ασκούσε επίδραση στο χώρο των ψηφοφόρων του ΚΚΕ, πράγμα που επιβεβαιωνόταν από τις δημοσκοπήσεις. Δεκαπέντε μέρες πριν την εκλογική αναμέτρηση εντοπίστηκε η απότομη στροφή προς τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, αλλά και του Κόμματος. Παρά τις προσπάθειες που τότε έγιναν για να εντοπιστούν οι απώλειες, δεν επιβεβαιωνόταν η έκτασή τους από τις εκτιμήσεις τοπικά των Κομματικών Οργανώσεων.

Η ουσία είναι ότι η ΚΕ δεν συγκέντρωσε την προσοχή της στο γεγονός ότι για πρώτη φορά, σε σχέση με όλες τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, μπροστά στο δοκιμαζόμενο λαό έμπαινε ζήτημα να επιλέξει ανάμεσα σε μια κυβέρνηση στη βάση της ΝΔ ή του ΠΑΣΟΚ από τη μια, ή μια κυβέρνηση της λεγόμενης «αριστερής συνεργασίας» με ΚΚΕ και ΔΗΜΑΡ και μάλιστα με το ψεύτικο επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ για το πλεονέκτημα των 50 εδρών. Η ΚΕ εντόπισε την ιδιαίτερη σκληρότητα και συνθετότητα της εκλογικής μάχης κυρίως μετά τις 6 του Μάη και όχι πριν, και γι’ αυτό διατύπωσε τη θέση ότι πρόκειται για τη δυσκολότερη αναμέτρηση των τελευταίων 40 χρόνων.

Το συμπέρασμα είναι ότι η ΚΕ έπρεπε να καθορίσει το πλαίσιο της πρώτης εκλογικής μάχης στο ίδιο πνεύμα που το επεξεργάσθηκε αμέσως μετά τις εκλογές της 6 Μάη. Δηλαδή να προτάξει το μέτωπο στην αυταπάτη της «αριστερής κυβέρνησης» με επεξεργασία και κωδικοποίηση κατάλληλων συνθημάτων. Δεν ανέδειξε έγκαιρα τον ΣΥΡΙΖΑ ως νέο πολιτικό φορέα της σοσιαλδημοκρατίας με συστηματική προσπάθεια διείσδυσης στον εκλογικό μας περίγυρο. Η ΚΕ δεν έδωσε έγκαιρα απάντηση πώς βλέπει το ΚΚΕ το ζήτημα της κυβέρνησης της λαϊκής εξουσίας, πώς θα φθάσει ο πολιτικός αγώνας σε μια τέτοια έκβαση και με ποιες προϋποθέσεις, ώστε να κατανοηθεί γιατί το ΚΚΕ δεν μετέχει σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης της κρίσης, σε κυβέρνηση που πολιτεύεται στα πλαίσια του συστήματος, στο έδαφος δηλαδή του καπιταλισμού. Η θέση του ΚΚΕ για κυβέρνηση της λαϊκής εξουσίας θα προπαγανδιζόταν έγκαιρα και ευρύτερα, θα αποκτούσε τη δέουσα επιθετικότητα, δεν θα άφηνε χωρίς απάντηση το παραπλανητικό και ύπουλο επιχείρημα που καλλιεργήθηκε συστηματικά, ότι το ΚΚΕ δεν θέλει να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Δεν σήμανε συναγερμό στην πρώτη προεκλογική περίοδο για τον κίνδυνο απωλειών του Κόμματος, τη συστηματική προσπάθεια να προωθηθεί σχεδιασμένα η αποδυνάμωση του Κόμματος από τις δυνάμεις του συστήματος. Δεν καλλιέργησε, στον απαιτούμενο βαθμό, πνεύμα επαγρύπνησης και ανησυχίας στα μέλη του Κόμματος, στον περίγυρό του. Δεν σημαίνει βεβαίως ότι αν στην πρώτη προεκλογική περίοδο είχε χαραχθεί εύστοχη εκλογική τακτική θα ήταν δυνατό να ανατραπεί το ρεφορμιστικό ρεύμα υπέρ κυβέρνησης διαχείρισης της κρίσης, η ανάπτυξη του οποίου έχει αντικειμενική βάση, πατά στις ανάγκες της αστικής εξουσίας. Ομως είναι πολύ πιθανό το Κόμμα να είχε λιγότερες απώλειες, κυρίως να αποτρεπόταν ένα πνεύμα απογοήτευσης ιδιαίτερα στο χώρο των οπαδών και φίλων του Κόμματος, που δικαίως προκάλεσε το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ορισμένοι φίλοι και οπαδοί του Κόμματος, αλλά και ένα μικρό μέρος των κομματικών μελών, έκανε την παρατήρηση ότι το Κόμμα θα μπορούσε να θέσει κατά τη διερευνητική εντολή μια κυβερνητική πρόταση που βεβαίως θα απορριπτόταν από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θα έθετε το ζήτημα της αποδέσμευσης, της μονομερούς διαγραφής του χρέους, της ρήξης με τις επιλογές της ΕΕ και των μονοπωλίων. Υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα αφαιρούνταν η πρωτοβουλία κινήσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ΚΕ εκτιμά ότι σωστά δεν μπήκε το Κόμμα στη λογική συζήτησης με τον ΣΥΡΙΖΑ στη διερευνητική εντολή. Το Κόμμα δεν μπορεί και δεν πρέπει να κάνει κινήσεις που επιτείνουν τη σύγχυση γύρω από το χαρακτήρα αυτού του φορέα, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τη γραμμή σύγκρουσης και ρήξης με τα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Η εκλογική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει ότι το αστικό πολιτικό σύστημα έχει εναλλακτικά σχέδια διαχείρισης.

5. Η ΚΕ εκτιμά ότι η διπλή εκλογική αναμέτρηση, ανεξάρτητα από τις γενικότερες αδυναμίες που αναδείχθηκαν και τις απώλειες, αποτελεί παρακαταθήκη καθώς έγινε σημαντική δουλειά για την ανάδειξη των δύο δρόμων ανάπτυξης, το χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης, το ζήτημα της εργατικής λαϊκής εξουσίας, την ανάδειξη της θέσης του Κόμματος για τη συμμετοχή σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης. Το ΚΚΕ έδωσε μια μάχη κόντρα στο ρεύμα, σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες και περίπλοκες. Βρέθηκε αντιμέτωπο και με αδυναμίες, ελλείψεις και καθυστερήσεις, τις οποίες οφείλει να αντιμετωπίσει και μπορεί να αντιπαλέψει, καθώς οι απαιτήσεις του αγώνα θα αυξηθούν απότομα το επόμενο χρονικό διάστημα.

Η ΚΕ επεξεργάστηκε πρόγραμμα δράσης του Κόμματος για το επόμενο διάστημα, που θα εξειδικευθεί στις Κομματικές Οργανώσεις. Καλεί τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ να πρωτοστατήσουν μαζί με τους φίλους, οπαδούς, συναγωνιστές και συναγωνίστριες στη συσπείρωση και αντεπίθεση με επίκεντρο τον τόπο δουλειάς, τον κλάδο σε τοπικό, ομοσπονδιακό και πανελλαδικό επίπεδο, με βάση το βασικό καθήκον της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος. Να ανεβάσουμε την ικανότητά μας να εξειδικεύουμε και να εκλαϊκεύουμε τη στρατηγική μας καθοδηγώντας τους αγώνες με βάση την όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων γενικά και κατά πρόβλημα, με κύρια κατεύθυνση τις θέσεις κατά κλάδο, από τη σκοπιά μας, τα κοινωνικά προβλήματα, την ανεργία, τα ζητήματα της υγείας και των φαρμάκων, τη φοροληστεία των πενιχρών λαϊκών εισοδημάτων, των αποκρατικοποιήσεων, της Παιδείας και τα άλλα σοβαρά οξυμένα προβλήματα της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολουμένων, της φτωχής αγροτιάς, κατά κλάδο, περιοχή, στον τόπο δουλειάς. Θα πρωτοστατήσει σε ανάλογες παρεμβάσεις και έξω και μέσα στη Βουλή, με την αναβάθμιση της δράσης της κοινοβουλευτικής ομάδας.

Να δουλέψουμε για την επιτυχία όλων των εκδηλώσεων του 38ου Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του ΟΔΗΓΗΤΗ με κεντρικό σύνθημα «Δίνε το χέρι σου σε όποιον σηκώνεται… Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία…!». Η επιτυχία του θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα προσανατολιστούν καθοδηγητικά όλες οι ΚΟΒ και οι ΟΒ στην ενημέρωση – συζήτηση και διακίνηση του κουπονιού με πολιτικά κριτήρια, να κάνουν δουλειά συσπείρωσης δυνάμεων, να επικοινωνήσουν με νέες ηλικίες, νέους και νέες εργάτες και εργάτριες, ανέργους, μαθητές, μαθήτριες, σπουδαστές, φοιτητές, άλλους εργαζόμενους.

ΑΘΗΝΑ 10/7/2012

Η ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ