Μια άλλη ματιά στο Τείχος του Βερολίνου: τα πως, τα γιατί και οι ερμηνείες του σήμερα (1)

Η μαύρη σπέκουλα του αντικομμουνισμού

Εγκαταστάσεις του αμερικανικού στρατού στο Δυτικό Βερολίνο για την ηλεκτρονική παρακολούθηση της ΓΛΔ και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών

Η εκδήλωση που διοργάνωσε πρόσφατα το ΚΚΕ στο «Σκοπευτήριο» της Καισαριανής και ιδιαίτερα η δήλωση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ότι οι κομμουνιστές παραμένουμε ασυμφιλίωτοι με την ιμπεριαλιστική πραγματικότητα και ότι «δεν πρόκειται να παραιτηθούμε από την πάλη για το σοσιαλισμό, ένα σοσιαλισμό που στην Ελλάδα θα έχει όλα τα καλά του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε και βεβαίως θα ενσωματώσει τα διδάγματα από τις αρνητικές εμπειρίες», ήταν αναμενόμενο να ξεσηκώσει αντιδράσεις στους λάτρεις της Νέας (ιμπεριαλιστικής) Τάξης Πραγμάτων.Οντως την επομένη (Τετάρτη 11/11/09) διάφορες εφημερίδες αμόλησαν «τους τρελούς του χωριού» για να σερβίρουν στους αναγνώστες τους ξαναζεσταμένα αντικομμουνιστικά παραληρήματα. Σε όλα, η βασική συνταγή ήταν ίδια: Το τείχος του Βερολίνου ήταν αδικαιολόγητο, άδικο και απάνθρωπο. Πρέπει όμως να αναγνωρίσουμε ότι η δοσολογία στα «μπαχαρικά» τούς οδήγησε σε διαφορετικά φαινόμενα παράκρουσης.

Από τη μια ο «Νι.Κ.» στην εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ» εγκαλεί το ΚΚΕ ότι προχώρησε «… – ίσως ως εκεί που δεν έπρεπε – με τον ισχυρισμό ότι ως κυρίαρχο κράτος η Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία είχε το «δικαίωμα» να χτίσει το Τείχος, προφανώς με το ίδιο «δικαίωμα» που έχει σήμερα το Ισραήλ να χτίζει το δικό του τείχος στα κατεχόμενα για να μαντρώσει το λαό της Παλαιστίνης…»!

Το έδαφος της ΓΛΔ παραβιάστηκε επανειλημμένα.Με την υποστήριξη, των σοβιετικών αρμάτων μάχης, προβοκάτσιες, όπως αυτή τον Οκτώβρη του 1961, που οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν παρατεταγμένες στη Φρίντριχστράσε, σταμάτησαν

Τείχος το ένα, τείχος και το άλλο, άρα και τα δύο εξίσου κακά!! Πάλι καλά που του γλίτωσαν τα Μακρά Τείχη, το Σινικό κλπ. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος δε χρειαζόταν να είναι κανείς καν μαρξιστής για να κατανοεί ότι οποιοδήποτε ανθρώπινο δημιούργημα ή επίτευγμα δεν κρίνεται «καθεαυτό», αλλά πάντα σε σχέση με τους δημιουργούς του, με τις κάθε φορά κοινωνικές συνθήκες. Τόσος φετιχισμός σε μια εφημερίδα με «αντιδογματικό» προφίλ ξαφνιάζει όντως πολλούς, όχι όμως και αυτούς που γνωρίζουν ότι ο οπορτουνισμός, μπροστά στην ανάγκη του να διατηρηθεί στην επιφάνεια, δε φείδεται μεταλλάξεων. Ειδικά όμως για την απάνθρωπη καταπίεση του παλαιστινιακού λαού από το ισραηλινό κράτος, συνιστούμε στην «ΑΥΓΗ» μαθήματα να κάνει πρώτα στους Γερμανούς συνοδοιπόρους της, στο κόμμα της «Αριστεράς». (Παρεμπιπτόντως, αυτοί είναι ένθερμοι πολέμιοι του «Τείχους του Βερολίνου», αλλά χωρίς «δογματικές προσκολλήσεις» στο Παλαιστινιακό).Από την άλλη ο Π. Μανδραβέλης στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», αφού πρώτα – ως παλιότερο είδος μηρυκαστικού – θεωρεί υποχρέωσή του να τονίσει ότι οι Στάλιν – Χίτλερ δεν είναι απλά ίδιοι, αλλά ότι ο Στάλιν προηγήθηκε (και άρα ίσως να ήταν και ο χειρότερος) και ότι το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα «…που δοξολογεί με κάθε ευκαιρία έναν από τους πιο στυγνούς δικτάτορες που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα», όταν φτάνει στο ζήτημα του ισραηλινού τείχους, αφού αποδέχεται(;) «… ευθύνες (sic!) των Ισραηλινών για την κατοχή παλαιστινιακών εδαφών», αναγνωρίζει διαφορές: Τουλάχιστον οι Ισραηλινοί έχουν δικαιολογία!! «…δεν θυμόμαστε την ανατολικογερμανική ηγεσία να δικαιολογεί το Τείχος επειδή έμπαιναν στον κομμουνιστικό παράδεισο ζωσμένοι με εκρηκτικά Δυτικογερμανοί τρομοκράτες» (!!!).

Προβοκάτορες πάνω στα σύνορα απειλούν και πυροβολούν προς το μέρος της ΓΛΔ

Ο ίδιος θεωρεί την τοποθέτηση του ΚΚΕ, ότι τις παραμονές της εγκαθίδρυσης των μέτρων εξασφάλισης και ενίσχυσης της ασφάλειας των συνόρων της ΓΛΔ με το Δυτικό Βερολίνο (162 χλμ από τα οποία τα 26 αποτελούν το καθεαυτό «τείχος») ελλόχευε η απειλή εισβολής ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στο έδαφος της ΓΛΔ, ως «ανερυθρίαστα ιστορικά ψεύδη» και αναλαμβάνει να μας διαφωτίσει με τη δική του (;) «αλήθεια»: «…το περικυκλωμένο Δυτικό Βερολίνο ήταν αποκλεισμένο από τον Κόκκινο Στρατό κατοχής και χρειάστηκε αερογέφυρα για να μπορέσουν να έχουν κάτι να φάνε οι πολιορκημένοι. Οχι μόνο δεν απειλούσαν οι Δυτικοί την ακεραιότητα της Ανατολικής Γερμανίας αλλά συνέβαινε και το ακριβώς αντίθετο. Ο «Κόκκινος Στρατός» απειλούσε τη Δυτική Γερμανία»!

Μια πρώτη επισήμανση είναι ότι ο συγκεκριμένος είτε μπέρδεψε τα «σκονάκια» του, είτε γενικά του αρέσει να μπερδεύει …διαφορετικά πράγματα. Τα προπαγανδιστικά παραμύθια περί πεινασμένων που σώθηκαν από τις ΝΑΤΟικές αερογέφυρες δεν αφορούν το 1961, αλλά τον αποκλεισμό του Δυτικού Βερολίνου το 1948! Αλλά ακόμα κι αυτή η προπαγάνδα (για το 1948) διαψεύδεται από τα ίδια τα έγγραφα των αμερικανικών δυνάμεων κατοχής εκείνης της περιόδου, που αποχαρακτηρίστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν όχι βέβαια το 1968 ή 1978, με βάση τους δικούς τους κανόνες «διαφάνειας», αλλά μόλις το 1992!

Ενα από τα πολλά είναι π.χ. η εμπιστευτική αναφορά της CIA (12/6/1948) με τίτλο «Επίδραση των σοβιετικών περιοριστικών μέτρων στη θέση των ΗΠΑ στο Βερολίνο» (δημοσιευμένο και στην επίσημη ιστοσελίδα των αρχείων αυτής της υπηρεσίας: http://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications), που απευθυνόταν προς τον Αμερικανό Πρόεδρο και προς διάφορους άλλους κρατικούς παράγοντες. Ακόμα και στην περίληψη του εγγράφου (σελ. 1) τονιζόταν (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας):

«

Σε αντίθεση με πολλές δημοσιευμένες αναφορές, η κύρια επιζήμια επίδραση στις ΗΠΑ, από τα σοβιετικά περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στο Βερολίνο από της αποχωρήσεως της ΕΣΣΔ από το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου, δεν ήταν η παρεμβολή στις μεταφορές και στις προμήθειες, αλλά η περικοπή συγκεκριμένων δράσεων των ΗΠΑ, οι οποίες, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους σχετίζονται με την κατασκοπία, την προπαγάνδα και με επιχειρήσεις της τετραμερούς διοίκησης. (…) Ως αποτέλεσμα: α) η γενική χρησιμότητα του Βερολίνου ως κέντρου ενός κατασκοπευτικού δικτύου εξασθένισε, ενώ πιο ειδικά, η πρόσβαση σε Σοβιετικούς λιποτάκτες και Γερμανούς αντικομμουνιστές έγινε ακόμα πιο δύσκολη. β) Καθώς φιλικά προσκείμενοι Γερμανοί δεν μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα προς και από τη Σοβιετική Ζώνη, ή μέσα στην πόλη, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να στηρίζουν όπως πρωτύτερα τον αντικομμουνισμό εντός της Σοβιετικής Ζώνης. γ) Η προπαγάνδα των ΗΠΑ δεν μπορεί να διασπείρεται ελεύθερα, με εξαίρεση το ραδιόφωνο. δ) Εμπορεύματα που κατασκευάζονται στο Βερολίνο δεν μπορούν να μεταφερθούν προς τις Δυτικές Ζώνες (σ.σ. την κατοπινή Δυτική Γερμανία)….». Στη σελίδα 2 του ίδιου εγγράφου προστίθεται και το εξής αποκαλυπτικό:

«Η συνέχιση της κατοχής του Βερολίνου από τις ΗΠΑ απαιτεί την εκ δυσμάς προμήθεια σε τρόφιμα και σε άλλα αναγκαία είδη όπως κάρβουνο, τόσο για το αμερικανικό προσωπικό όσο και για το γερμανικό πληθυσμό του αμερικανικού τμήματος της πόλεως. Η είσοδος φορτηγίδων μαουνών, που μεταφέρουν τον κύριο όγκο των τροφίμων για τα δυτικά τμήματα της πόλεως, βάσει αναφορών, παραμένει απαράλλαχτη και συνεχίζει να είναι επαρκής, παρά τις διακοπές μικρής διάρκειας, των βρετανικών μεταφορών διαμέσου της Σοβιετικής Ζώνης. Η είσοδος στρατιωτικών και πολιτικών σιδηροδρομικών φορτίων (σ.σ. εμπορικές άμαξες), που μεταφέρουν το απαραίτητο κάρβουνο και άλλες προμήθειες, συνεχίζεται όπως και πρώτα, με εξαίρεση το γεγονός ότι οι διαδρομές των πολιτικών εμπορικών αμαξοστοιχιών έχουν κάπως περιοριστεί (σ.σ. εισέρχονται δηλαδή στο δυτικό Βερολίνο μέσω λιγότερων διόδων). (…) Η κατάσταση στις μεταφορές, όπως υπογραμμίστηκε παραπάνω, υποδηλώνει ότι συνεχίζεται ακόμα η κάλυψη σε είδη πρώτης ανάγκης του γερμανικού πληθυσμού και του αμερικανικού προσωπικού».

Το κείμενο συνεχίζει με αναλυτικότερες αναφορές στις «ζημίες» που αναφέρει και στην αρχή του. Αρα, τα περί ασύστολων ψευδών που ρίχνει ο Π. Μ. κατά του ΚΚΕ επιστρέφονται στον ίδιο και την επομένη να προσέχει όταν «φτύνει τον ουρανό»! Οσο για το ποιος απειλούσε ποιον, πέρα από το γεγονός ότι κανείς από τους ηγέτες των δυτικών συμμάχων δε χρησιμοποίησε ούτε καν ως προπαγανδιστικό τρικ το ανέκδοτο της «επαπειλούμενης από το Σοβιετικό Στρατό Δυτικής Γερμανίας» (εκτός και εάν ο Π. Μ. δεν έχει καταλάβει ακόμα το πού βρισκόταν η Δυτ. Γερμανία και πού το Δυτ. Βερολίνο), ας ρωτήσει τον οποιονδήποτε σε ποια χώρα πάει ο νους του όταν ακούσει τη φράση «ρεβανσιστικές δυνάμεις την μεταπολεμική περίοδο». Ισως και ο ίδιος κάτι να έχει ακούσει για τον ρεβανσιστή Φραντς Γιόσεφ Στράους. Τον πληροφορούμε, λοιπόν, ότι ο εν λόγω πολιτικός, την περίοδο αυτή τελούσε Υπουργός Αμύνης της Δυτ. Γερμανίας και ότι ακριβώς το καλοκαίρι του 1961 (λίγο πριν το «Τείχος») εισηγήθηκε όχι μόνο την άμεση αύξηση των γερμανικών στρατευμάτων κατά 50% (!), από 12 σε 16 μεραρχίες, αλλά και τον εξοπλισμό τους με τακτικά πυρηνικά όπλα! Η δυτικογερμανική Βουλή είχε άλλωστε προ καιρού εγκρίνει την εγκατάσταση αμερικανικών πυρηνικών όπλων επί των δυτικογερμανικών εδαφών. Αλλωστε, το γεγονός ότι το καλοκαίρι του 1961, 136 Γερμανοί στρατηγοί και ναύαρχοι, καταδικασμένοι ο καθένας τους σε 20 χρόνια φυλάκισης για εγκλήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όχι μόνο δεν ήταν πια έγκλειστοι, αλλά υπηρετούσαν ήδη στα επιτελεία του ΝΑΤΟ, με επικεφαλής τον Αντολφ Χόιζινγκερ (επικεφαλής της Διαρκούς Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ από το Μάρτη του 1961 και πρώην αρχηγός του Στρατιωτικού Επιτελείου του Χίτλερ) σήμαινε από μόνο του απειλή πολέμου, τουλάχιστον για όσους είχαν πραγματικά αντιταχθεί στο φασισμό! Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι το δυτικογερμανικό κράτος συνήψε συνθήκη ειρήνης με την ΕΣΣΔ και την Πολωνία, μόλις το 1970! Και με την Τσεχοσλοβακία μόλις το 1973! Μέχρι τότε αρνούνταν να αποδεχτεί τα μεταπολεμικά σύνορα αυτών των κρατών!

Απ’ τα κακογραμμένα σκονάκια του ο πέρα για πέρα εμπαθής Π. Μ. «ξεσκονίζει» και κάποιους «διαφωτιστικούς» αριθμούς.

Πριν από αυτό όμως, ας σταθούμε λίγο σε μια «απορία» του: «… αλλά το «μπες-βγες» πώς δικαιολογείται; Διότι απ’ όσο γνωρίζουμε όλοι ήθελαν να βγουν και κανένας να μπει». Μέσα στη μακαριότητά του λοιπόν ο Π. Μ. παρέμεινε στηριγμένος σε προπαγανδιστικές βεβαιότητες πολύ προηγούμενων δεκαετιών, παρόμοιες με εκείνες που έλεγαν ότι στις Λαϊκές Δημοκρατίες «τρώνε ψωμί με οδοντόπαστα». Και όμως πληθώρα ντοκουμέντων της δικής του πολιτικής πλευράς, όπως αυτό της CIA που παραβάλαμε, δείχνουν ξεκάθαρα ότι το διακύβευμα δεν ήταν ένα οποιοδήποτε «μπες-βγες» αλλά το ανεξέλεγκτο, αυτό που θα επέτρεπε στον ιμπεριαλισμό να υπονομεύει σχεδόν ανενόχλητα τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία (και κατ’ επέκταση όλο το σοσιαλιστικό στρατόπεδο στην Ευρώπη) από τα μέσα! Οσο για το ποιοι έμπαιναν στο έδαφος της ΓΛΔ, σεβόμενοι την κυριαρχία και τους νόμους αυτού του κράτους …ας ρωτήσει τους χιλιάδες Δυτικοβερολινέζους, που κάθε τόσο στο Βερολίνο – πρωτεύουσα του σοσιαλιστικού κράτους – όχι μόνο «ξεσήκωναν» δίσκους βινυλίου και βιβλία, αλλά και κατέκλυζαν όπερες και θέατρα όπως το ξακουστό «Μπερλίνερ Ανσάμπλ» του Μπ. Μπρεχτ, κλείνοντας εισιτήρια μήνες νωρίτερα. (Ενα από τα «καλά» του γκρεμίσματος του «Τείχους» ήταν και η μεγάλη αρωγή του «δημοκρατικού» κράτους στην Τέχνη. Τόσο μεγάλη, που πριν τρία χρόνια το εν λόγω θέατρο ψυχορραγούσε. Είναι βλέπετε πιο «προσοδοφόρο», όσα κονδύλια περισσεύουν να δίνονται για ταινίες «Stasi-όπληκτων».) Ας ρωτήσει τους πολιτικούς πρόσφυγες από τη Χιλή, που όπως και οι αντίστοιχοι Ελληνες τρεις δεκαετίες νωρίτερα θεώρησαν τη ΓΛΔ ως δεύτερη πατρίδα τους, τις χιλιάδες φοιτητών και σπουδαστών από την Παλαιστίνη, το Βιετνάμ, τη Λατινική Αμερική, την Αφρική, τις σκανδιναβικές χώρες. Ας ρωτήσει τέλος τους Ελληνες φοιτητές της δεκαετίας του ’80. Ας ρωτήσει τέλος ακόμα και τους Ελληνες μετανάστες του Δυτ. Βερολίνου, που προτιμούσαν να πετάξουν για Αθήνα από το έδαφος της «Ανατολικής Γερμανίας», πληρώνοντας μάλιστα και βίζα, ακριβώς γιατί παρ’ όλα αυτά οι αεροπορικές συγκοινωνίες της Λαοκρατικής Γερμανίας ήταν σημαντικά φτηνότερες και εξίσου ασφαλείς.

Τέλος, ο Π. Μ. προσθέτει με στόμφο: «Οι αριθμοί αυτό λένε: την περίοδο 1945-1961, πριν δηλαδή χτιστεί το τείχος, 3,5 εκατομμύρια (!) Ανατολικογερμανοί δραπέτευσαν από τον σοσιαλιστικό παράδεισο. Αλλά και μετά το χτίσιμο, 5.000 επιχείρησαν να διαφύγουν με κίνδυνο της ζωής τους. …Δολοφόνησαν περί τους 200 από αυτούς…».

Το από πού προκύπτουν αυτοί οι αριθμοί, ο Π. Μ. το κρατάει επτασφράγιστο μυστικό. Πουθενά στο άρθρο του δεν αναφέρει την παραμικρή παραπομπή σε πηγές! Οσοι όμως έχουν στοιχειώδεις γνώσεις ιστορίας, θα αναρωτηθούν: Στα 1945/46 όντως «δραπέτευαν» οι Γερμανοί ή μήπως τελικά προωθούνταν προς τη Δύση, καθώς το σαφώς μικρότερο, πλήρως κατεστραμμένο και ήδη από πριν τον πόλεμο οικονομικά κατά πολύ ασθενέστερο γερμανικό τμήμα της «Σοβιετικής Ζώνης» δυσκολευόταν να συντηρήσει τον πληθυσμό; Εναν πληθυσμό που συνεχώς αυξανόταν, λόγω της αναγκαστικής (βάσει διεθνών συνθηκών) μετακίνησης Γερμανόφωνων από γειτονικές περιοχές (κυρίως από τα πολωνικά πλέον εδάφη) και λόγω της σταδιακής απελευθέρωσης Γερμανών αιχμαλώτων πολέμου από τα σοβιετικά στρατόπεδα; Εκείνη την περίοδο ο όρος «δραπέτευση» αφορά αποκλειστικά τους εγκληματίες πολέμου, που πίστευαν (και όντως δικαιώθηκαν οι προσδοκίες τους) ότι στη Δύση, αν δεν αθωώνονταν, τουλάχιστον θα εξέτιαν σαφώς μικρότερες ποινές.

Τους ίδιους ακριβώς αριθμούς, επίσης χωρίς παραπομπή σε πηγές, καταθέτει και η ΛΩΡΗ ΚΕΖΑ («ΤΟ ΒΗΜΑ»). Μόνο που εκείνη αναγνωρίζει, έστω χαριτολογώντας, ότι την ιστορική πραγματικότητα την εξετάζει με «…αδαή μάτια», «στραμμένα στις απολαύσεις του καπιταλισμού» και ότι τις γνώσεις της για την ιστορία της ΓΛΔ τις απέκτησε «…μέσα από πρακτορικές ταινίες όπως «Οι ζωές των άλλων», από εικαστικά βίντεο των αδελφών Γουίλσον, από βιβλία όπως το «Stasiland» της Αννας Φάντερ». Παρ’ όλα αυτά είναι πιο προσεκτική σε ό,τι αφορά τα «3,5 εκατομμύρια», καθώς αποφεύγει να αναφερθεί σε οποιαδήποτε χρονολογική αφετηρία.

Σε ιστοσελίδες αμερικανικών υπηρεσιών υπήρχε, σε εισαγωγικό σημείωμα σε σχέση με το «Τείχος» του Βερολίνου και τους «φυγάδες», ο αριθμός 2,5 εκατομμύρια. Φαίνεται ότι το πέρασμα του καιρού δρα προσθετικά στους αριθμούς της «θυματολογίας», ακριβώς όπως στην περίπτωση των «θυμάτων του σταλινισμού».

Εκεί που μας «μπερδεύει» η Λ. Κ. είναι στα μετά του «Τείχους»: «…Από το 1961 ως το 1989 κατάφεραν να δραπετεύσουν περί τα 5.000 άτομα». Από το «επιχείρησαν» έως το «κατάφεραν» υπάρχει διαφορά! Οσο για τους νεκρούς αναφέρει και εκείνη το μαγικό αριθμό 200. (Η γνωστή και καθόλου φιλοκομμουνιστική «Wikipedia» αναφέρει «100 έως 200». Η επίσημη ιστοσελίδα της πόλης του Βερολίνου (http://www.berlin.de) τους ξεπερνάει όλους. Αφού αρχικά κάνει αναφορά σε «εκατοντάδες νεκρούς», παρακάτω αναφέρει μνημείο με 258 ονόματα θυμάτων.) Κανείς τους όμως δε διευκρινίζει αν στους αριθμούς τους συμπεριλαμβάνονται και αυτοί που κατά καιρούς δολοφονήθηκαν καθώς υπερασπίζονταν τα σύνορα του κράτους τους!

Η Λ. Κ. πέρα από άλλα ευτράπελα όπως για «…την υποχρεωτική συνεργασία που επέβαλλαν οι Ρώσοι (sic) στους Σοσιαλδημοκράτες(SPD), να κατέβουν σώνει και καλά με το Κομμουνιστικό Κόμμα στις εκλογές του 1946, …» δεν αποφεύγει ούτε εκείνη τον πειρασμό του «ολοκληρωτισμού», καθώς έχει «άποψη» ότι οι εκλογές στη ΓΛΔ «… θυμίζουν τα δικά μας τα χουντέικα».

Αν και μορφωμένη «…με αμερικανικά εγχειρίδια», όντως πρωτοτυπεί ισχυριζόμενη ότι τον Αύγουστο του 1961, «…οι Σύμμαχοι (οι ιμπεριαλιστές δηλαδή) … και τα σοβιετικά στρατεύματα … είχαν χαλαρώσει»!! Ας αποδεχτούμε λοιπόν ότι ο Κόλπος των Χοίρων στην Κούβα, το Λάος, το Κονγκό, η Σαϊγκόν (Ν. Βιετνάμ) αποτελούν εκείνη τη χρονιά «ασκήσεις χαλάρωσης» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, αν και αυτό δε φαίνεται να είναι αποδεκτό όχι μόνο από τους «ανεπίδεκτους μαθήσεως» (αμετανόητους) κομμουνιστές, αλλά ούτε καν από τα «εγχειρίδια» από τα οποία «μορφώνεται» η ίδια.

Ηδη από το 1955 και ακόμα εντονότερα από το 1957 και έως το φθινόπωρο του 1961, τα αμερικανικά έγγραφα που σχετίζονται με την ΕΣΣΔ αναφέρουν συνεχώς τον όρο «Κρίση του Βερολίνου»! «Κρίση» και «χαλαρότητα» μπορούν ίσως να εκλαμβάνονται ως συνώνυμα, απ’ όσους εξασκούν βιτσιόζικα χόμπι (π.χ. αντικομμουνιστική προπαγάνδα), σε καμιά περίπτωση όμως από τον «κοινό νου»!

Τέτοιον κοινό νου φαίνεται ότι διέθετε ακόμα και ο Βρετανός πρωθυπουργός ΜακΜίλαν. Αυτό υποδηλώνουν και τα πρακτικά της συνάντησής του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Κένεντι, στην Ουάσιγκτον στις 6/4/1961:

«Ο Πρωθυπουργός παρατήρησε ότι εμείς συνήψαμε σύμφωνο ειρήνης με τη Δυτική Γερμανία, χωρίς να ερωτηθούν οι Ρώσοι. Αν αυτοί κάνουν το ίδιο, αυτό δεν θα ‘πρεπε να μας απασχολεί. (…) Το θέμα είναι μόνο ζήτημα κύρους. Αυτοί που στερούνται φαντασίας, είναι οι Δυτικογερμανοί. Ενας πραγματικός παράγοντας που θα επηρέαζε ουσιαστικά τους Σοβιετικούς, θα ήταν η ντε φάκτο αναγνώριση της Ανατολικής Γερμανίας από πλευράς της Δυτικής Γερμανίας. Αυτό θα ήταν ένα ζήτημα με μεγάλες συνέπειες, που θα επηρέαζε ολόκληρη την Κεντρική Ευρώπη » (FRUS1961-1963 Vol. V – Soviet Union, doc. 15 http://www.state.gov/r/pa/ho/frus/kennedyjf/xiv/15854.htm).

Του Νίκου ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗ

(Ριζοσπάστης, 15/11/2009)

Ιστορία του ΔΣΕ, μέρος 17: Η διεθνής κατάσταση την περίοδο 1946-1949

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1946 – ’49

Ο ιμπεριαλισμός καταστρώνει τα αντεπαναστατικά του σχέδια

Η διεθνής κατάσταση στην περίοδο 1946 – ’47 παρουσιάζει μια σειρά νέα χαρακτηριστικά, τα οποία θα τη σημαδεύουν και θα τη συνοδεύουν για πολλά χρόνια.

Ο Β` Παγκόσμιος Πόλεμος έχει πλέον τελειώσει, αλλά οι μεγάλες πληγές, που άφησε πίσω του, παραμένουν ανοιχτές, ιδιαίτερα για τη Σοβιετική Ενωση, που σήκωσε ένα μεγάλο μέρος του πολέμου και συνέβαλε αποφασιστικά στην αντιφασιστική νίκη των λαών. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να σημειωθεί το αυξημένο παγκόσμια κύρος και η επιρροή, που απέκτησε η χώρα των μπολσεβίκων, ακριβώς γιατί έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη συντριβή του φασιστικού τέρατος και συνέβαλε στην απόσπαση από τον καπιταλισμό μιας σειράς χωρών. Παράλληλα, έχουν ξεσπάσει απελευθερωτικά κινήματα στην Ινδονησία, στην Ινδία – το 1947 κατακτά την ανεξαρτησία της – στις χώρες της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και σε χώρες της Αφρικής. Το προπολεμικό αποικιακό σύστημα αρχίζει να καταρρέει, ενώ και το εργατικό κίνημα στις κεφαλαιοκρατικές χώρες βρίσκεται σε άνοδο.

Παρά τη μεγάλη, όμως, αντιφασιστική νίκη των λαών και τις θετικές αλλαγές στο διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, το κύριο στοιχείο της εποχής είναι η πλήρης στροφή της πολιτικής του ιμπεριαλισμού προς την αντεπανάσταση. Δεν πρόκειται, βέβαια, για κάτι εντελώς καινούριο, αφού ο αντεπαναστατικός προσανατολισμός αποτελεί την ίδια την ιστορική φύση του ιμπεριαλισμού στον τομέα της πολιτικής και της ιδεολογίας. Το καινούριο στοιχείο βρίσκεται στο ότι η ιστορική αυτή φύση, που υπήρχε και εκδηλωνόταν και ως τώρα, γίνεται πλέον, όχι μόνο συγκεκριμένη πολιτική, αλλά και τείνει να υποτάξει στα συμφέροντα και τις κινήσεις της, όλες τις άλλες πλευρές της πολιτικής.

Τα προβλήματα, που αυτή η πολιτική βάζει προς αντιμετώπιση και λύση, είναι τα εξής:

α. Η απόκρουση και εξουδετέρωση των επαναστατικών δυνάμεων.

Σήμερα, διαθέτουμε άφθονα ντοκουμέντα, που δείχνουν πειστικά ότι το ζήτημα της εξουδετέρωσης των επαναστατικών δυνάμεων και κύρια της ΕΣΣΔ είναι το βασικό θέμα των επαφών και των συνεννοήσεων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

β. Η αναδιανομή του κόσμου μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πόλεμος προκάλεσε πολλές αλλαγές. Ο ηττημένος εμπόλεμος συνασπισμός εξουδετερώθηκε για πολύ καιρό. Οι αλλαγές, όμως, ξεπερνούν αυτά τα πλαίσια, προκαλώντας σοβαρές αλλαγές στην ίδια τη διάρθρωση του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου. Οι παραδοσιακές ηγετικές δυνάμεις (Βρετανία, Γαλλία) εξασθενούν πολύ και περνούν σε δεύτερο πλάνο. Αντίθετα, δυναμώνουν πολύ οι ΗΠΑ, οι οποίες μετατρέπονται σε στρατιωτική δύναμη παγκοσμίων διαστάσεων και στον ισχυρότερο διεθνή παράγοντα του ιμπεριαλισμού.

Το σύνολο αυτό της κατάστασης δημιουργεί αντιφατικά φαινόμενα, όπου συνυπάρχουν, τόσο η ένταση των αντιθέσεων στο στρατόπεδο του ιμπεριαλισμού, όσο και η τάση προσέγγισης και, μάλιστα, συγχώνευσης. Η γενική κατάσταση, η ιστορική συγκυρία, ο συσχετισμός των δυνάμεων κλπ. οδηγούν στην, κατά κανόνα, επικράτηση της δεύτερης τάσης, αν και με ανακολουθίες και παλινδρομήσεις.

Βαθμιαία και μέσα από πολλές διακυμάνσεις, δημιουργείται ο κόσμος της μορφής του «Ψυχρού Πολέμου».

Στόχος υψηλής προτεραιότητας η ΕΣΣΔ

Πρωτομάστορας και από τους βασικούς εμπνευστές του αντικομμουνιστικού «Ψυχρού Πολέμου» ο Ουίνστον Τσόρτσιλ

Ηδη, από την εποχή του Β` Παγκόσμιου Πολέμου, δε λείπουν οι σκέψεις της αντιμετώπισης της ΕΣΣΔ μετά τον πόλεμο. Τα σχέδια «διαφοροποιημένης αντιμετώπισης» της ΕΣΣΔ, σαν μια ιστορία εξάντλησής της, από μια πολεμική αναμέτρηση άνισης έκτασης, είναι γνωστά πριν ακόμη τον πόλεμο και μια ύστερη μορφή τους είναι η ιστορία γύρω από το Δεύτερο Μέτωπο.

Τα σχέδια αυτά πήραν νέα έκταση με το τέλος του Β` Παγκόσμιου Πολέμου. Σήμερα, ξέρουμε ότι το πρώτο σχέδιο αντιμετώπισης της ΕΣΣΔ (δηλ., επίθεσης εναντίον της) από την πλευρά των ΗΠΑ χρονολογείται 60 ημέρες μετά τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας (2.9.1945). Ακόμη περισσότερο, οι βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι (6 – 9 Αυγούστου 1945) είχαν κι ένα δεύτερο ολοφάνερο στόχο εκτός της Ιαπωνίας, τη Σοβιετική Ενωση. Εκείνο που κάνει εντύπωση στην εξέλιξη αυτή είναι το ότι τα σχετικά σχέδια φαίνονται να παρουσιάζουν χαρακτήρα υψηλής προετοιμασίας – ένδειξη, προφανώς, της μακρόχρονης ενασχόλησης.

Ηδη από το 1946, έχουμε το περιβόητο «Μακρό Τηλεγράφημα» ή «τηλεγράφημα Κέναν». Το κείμενο είναι, στην πραγματικότητα, μια εισήγηση για την εξωτερική πολιτική, με κύριο θέμα την πολιτική απέναντι στην ΕΣΣΔ, που υπέβαλε στον Πρόεδρο Χ. Τρούμαν ο επιφανής διπλωμάτης Τζορτζ Κέναν. Πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα, ο Κέναν, έχει ήδη καταλήξει σε σαφές συμπέρασμα, το οποίο περιλαμβάνει με πολλές λεπτομέρειες στο υπόμνημά του. «CARTHAGO DELENDA EST», επαναλαμβάνει παντού ο Κέναν, βάζοντας, όμως, στη θέση της, την ΕΣΣΔ. Ο λόγος της τόσης επιμονής είναι όχι μόνο φανερός αλλά και ομολογημένος: Από τη μια μεριά, η ΕΣΣΔ αποτελεί κίνδυνο για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, την καπιταλιστική κοινωνία, στην οποία ο Κέναν (και, προφανώς, ο Τρούμαν) είναι ειλικρινά αφοσιωμένοι. Από την άλλη μεριά, η ΕΣΣΔ είναι το κυριότερο εμπόδιο, για να γίνουν οι ΗΠΑ ο μόνος κυρίαρχος του κόσμου.

Οι λόγοι αυτοί είναι υπεραρκετοί για να κάνουν την καταστροφή της ΕΣΣΔ απολύτως αναγκαία και, μάλιστα, στόχο κατά προτεραιότητα. Το καλύτερο θα ήταν αν αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μια άμεση στρατιωτική επίθεση. Ετσι, ο εχθρός θα έπαυε να υπάρχει γρήγορα και θα απάλλασσε από την ανάγκη απασχόλησης μαζί του. Αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, τότε πρέπει να ακολουθηθεί η τακτική της «ανάσχεσης» (CONTAINMENT) και του «εξαναγκασμού σε αναδίπλωση» (ROLLING BACK). Τα συγκεκριμένα μέσα, στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να είναι όλες οι μέθοδοι οικονομικής, πολιτικής και ιδεολογικής φθοράς, ώστε η ΕΣΣΔ, τελικά, να γονατίσει. Προς τον σκοπό αυτό, ίσως απαιτηθεί μακρόχρονη διαδικασία, στην οποία οι ΗΠΑ θα βρεθούν στην ανάγκη να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα, από την ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση, ως την «κρυφή επιχείρηση αποσταθεροποίησης».

Ωστόσο, για να γίνει αυτό, δεν αρκούν ούτε οι επιθυμίες ούτε οι προσπάθειες. Πρέπει να υπάρχει και η στήριξη στον αντίστοιχο συσχετισμό δυνάμεων. Ετσι, ο Κέναν μελετά τον τομέα αυτό όσο πιο προσεκτικά και νηφάλια μπορεί. Το συμπέρασμά του είναι θετικό, γι’ αυτόν: Η ΕΣΣΔ υστερεί σε όλους ή, τουλάχιστον, στους πιο σημαντικούς τομείς. Στον οικονομικό τομέα, η υπεροχή των ΗΠΑ μόνο, χωρίς να υπολογίσουμε τους συμμάχους τους, είναι όχι μόνο πολύ μεγάλη, αλλά και πολύ φανερή. Οι ΗΠΑ διατηρούν επίσης μεγάλα αποθέματα στρατιωτικής, πολιτικής, διπλωματικής και ιδεολογικής ισχύος. Στον στρατιωτικό τομέα, τα μεγέθη είναι συγκρίσιμα, αλλά ο τομέας αυτός μπορεί και να αξιοποιηθεί κατάλληλα. Πέρα από αυτό, οι ΗΠΑ έχουν μεγάλα περιθώρια και διεθνών συμμαχιών. Γι’ αυτό, έχει μεγάλη σημασία το ότι «η ΕΣΣΔ, σε σύγκριση με τον δυτικό κόσμο σαν σύνολο, είναι κατά πολύ η ασθενέστερη δύναμη».

Η κήρυξη του «Ψυχρού Πολέμου»

Ο Χάρι Τρούμαν σε μια ξέγνοιαστη στιγμή παίζει πιάνο, ενώ την ίδια στιγμή ο ελληνικός λαός βαρυγκομά από το ομώνυμο δόγμα

Δεν είναι το μόνο μνημείο της εποχής. Υπάρχουν και άλλα, πολύ πιο γνωστά.

Στις 5 Μάρτη 1946, έγινε ένα ιστορικό γεγονός. Στο μικρό πανεπιστήμιο της κωμόπολης Φούλτον της Πολιτείας Μισούρι την ΗΠΑ, ένας προσκεκλημένος VIP εκφώνησε ένα λόγο πολιτικού περιεχομένου. Ηταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, πρώην πρωθυπουργός της Μεγ. Βρετανίας. Μεταξύ των ακροατών του, πολλοί ήταν επίσης VIPs, με πιο VIP μεταξύ των VIP, τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν.

Ο λόγος έκανε το γύρο του κόσμου και έμεινε ιστορικός. Και όχι άδικα: Ηταν, στην πραγματικότητα, η επίσημη και τυπική κήρυξη του «Ψυχρού Πολέμου» ενάντια στην ΕΣΣΔ. Με επιχειρήματα πολύ παρόμοια με του Κέναν, ο Τσόρτσιλ κηρύσσει την ΕΣΣΔ λίγο – πολύ σε εχθρό της ανθρωπότητας, ενάντια στον οποίο όλα επιτρέπονται. Προειδοποίησε με σαφήνεια για τον κίνδυνο που αποτελεί για τον ιμπεριαλισμό η ενίσχυσή της και για την ανάγκη γενικής επιστράτευσης των δυνάμεων του τελευταίου εναντίον της. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι αυτός ο κίνδυνος στην Ευρώπη, όπου «ένα σιδερένιο παραπέτασμα κατεβαίνει σιγά σιγά από τη Βαλτική ως την Αδριατική». Για να αντιμετωπιστούν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι απαιτείται η γενική συνένωση των δυνάμεων του ιμπεριαλισμού, η δημιουργία ενιαίων πολιτικών και στρατιωτικών συνασπισμών στην υπηρεσία του.

Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος την ΗΠΑ παρευρίσκεται σε μια τέτοια ομιλία του Τσόρτσιλ, που, την εποχή αυτή, δεν είναι παρά ένα απλό μέλος της βρετανικής Βουλής των Κοινοτήτων, δείχνει την έκταση των σχεδίων.

Ολα αυτά προϊδεάζουν, για το επόμενο βήμα που, σήμερα, γνωρίζουμε καλά: Τη δημιουργία του ΝΑΤΟ, το οποίο θα ιδρυθεί επισήμως στις 4 Απρίλη 1949.

Τα πρώτα βήματα του σχεδίου

Ολα αυτά συμβαίνουν, ενώ δεν υπάρχει ακόμη συνθήκη ειρήνης, που να βάζει τέρμα στον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι σχετικές συζητήσεις, που γίνονται στη διάσκεψη του Παρισιού (29 Ιούλη – 15 Οκτώβρη 1946, δηλαδή στην περίοδο «χώνευσης» των προβληματισμών Κέναν, Τσόρτσιλ κλπ.), κατέληξαν σε σημαντικές διαφωνίες, που, όμως, θα βρουν τη λύση τους στην υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης στο Παρίσι, στις 10 Φλεβάρη 1947.

Η συνθήκη δεν είναι γενική. Αφήνει, π.χ., την ΕΣΣΔ χωρίς συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία και την Ιαπωνία και τέτοια συνθήκη, τελικά, δε θα υπογραφεί. Αλλά και αυτή η συνθήκη γρήγορα θα αποκαλυφθεί, ότι χρωστά τη ζωή της σε έναν άλλο σημαντικό παράγοντα: Στο γεγονός πως οι ΗΠΑ κρίνουν, ότι το ασφαλέστερο μέσο επιβολής είναι όχι τα διπλωματικά κείμενα, αλλά η κινητοποίηση των μεγάλων οικονομικών τους δυνάμεων.

Ετσι, έχουμε, τον Απρίλη του 1948, την ψήφιση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ του «Νόμου περί βοηθείας σε ξένα κράτη». Πρόκειται για τον πρώτο άμεσο πρόγονο του «Σχεδίου Μάρσαλ», το οποίο πήρε το όνομά του από τον Τζορτζ Κάτλετ Μάρσαλ (1880 – 1959), υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ στην περίοδο 1947 – 1949. Μέσα στο 1948, η εξέλιξη υπήρξε θεαματική: Κατ’ αρχήν, υπογράφηκαν συμφωνίες συμμετοχής με 15 χώρες και, συγκεκριμένα, τη Μεγ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Δανία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία, την Πορτογαλία, την Αυστρία, την Ελλάδα και την Τουρκία.

Δεν είναι περίεργο το ότι, μεταξύ τους, βρίσκονται όλα τα μελλοντικά ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ και μερικοί «βραδυπορούντες» (π.χ., Ελλάδα και Τουρκία). Ούτε είναι περίεργο το ότι παντού προηγήθηκε «κάθαρση» των κυβερνήσεων από οποιονδήποτε ανεπιθύμητο (και, πολύ περισσότερο, κομμουνιστή) υπουργό.

Οπως και αν έχει το πράγμα, ο νόμος μετατράπηκε σε πλήρες πρόγραμμα «οικονομικής αρωγής», που κράτησε 4 χρόνια (Απρίλης 1948 – 30 Δεκέμβρη 1951). Στα πλαίσιά του, οι ΗΠΑ χορήγησαν συνολικά 17.000.000.000 δολ., από τα οποία το 60% πήραν η Μεγ. Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και οι δυτικές ζώνες της Γερμανίας.

Εχει επανειλημμένα τονιστεί ο «μνημειακός» χαρακτήρας του σχεδίου. Οχι άδικα. Τα κεφάλαιά του επέτρεψαν, κατ’ αρχήν, τη στερέωση και τη σταθεροποίηση του καπιταλιστικού συστήματος και, συνεπώς, της εξουσίας των μονοπωλιακού κεφαλαίου στην Ευρώπη, που, χωρίς αυτό, εμφανιζόταν μάλλον ασθενική. Παράλληλα, με την ανοικοδόμηση της Δυτικής Ευρώπης, δημιούργησε και αγορές για τα προϊόντα της βιομηχανίας των ΗΠΑ, της μόνης «ζωντανής» της εποχής, που είχε πρόβλημα διάθεσης.

Οι κυριότεροι στόχοι του και τα κυριότερα επακόλουθά του βρίσκονται, πάντως, στο χώρο της πολιτικής. Επρόκειτο για μια γιγαντιαία επιχείρηση αντεπαναστατικού πολέμου. Με την εμφάνιση του σχεδίου – ισχυρού εργαλείου, μεταξύ των άλλων, εξαγοράς συνειδήσεων – οι επαναστατικές δυνάμεις της Δυτικής Ευρώπης δέχτηκαν ένα σοβαρό πλήγμα που, σε μερικές περιπτώσεις, έφθασε, ως την πλήρη εξόντωση. Δεν είναι, ασφαλώς, τυχαίο το ότι το Σχέδιο Μάρσαλ έφθασε π.χ. στην Ιταλία, ακριβώς στις παραμονές των εκλογών του 1948. Αλλος στόχος του ήταν το «τράβηγμα» των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης στην τροχιά του ΝΑΤΟικού ιμπεριαλισμού και η απομόνωση της ΕΣΣΔ, που δε διέθετε δυνατότητες τέτοιου σχεδίου ή «αντισχεδίου». Δεν είναι τυχαίο το ότι οι χώρες που χρηματοδοτήθηκαν πιο πολύ ήταν οι δυτικές ζώνες της Γερμανίας (προφανής προσπάθεια κλονισμού της σοβιετικής ζώνης, που δεν έμεινε χωρίς αποτέλεσμα) και η Αυστρία (η οποία δεν ήταν ποτέ – μέχρι τώρα… – μέλος του ΝΑΤΟ και πήρε τη μεγαλύτερη κατά κεφαλή ξένη βοήθεια από οποιαδήποτε χώρα – μέλος των δυο εμπολέμων συνασπισμών, με προφανή στόχο το «τράβηγμα» της Ουγγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας, με τις οποίες συνδέεται με ιστορικούς δεσμούς). Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστέψει κανείς ότι η εξέλιξη αυτή δεν ήταν άσχετη με τα συμβάντα, ακριβώς το 1948, στη Γιουγκοσλαβία ή στην Τσεχοσλοβακία (της οποίας η κυβέρνηση είχε δεχτεί το σχέδιο) αλλά και στην Ουγγαρία, στην Πολωνία και αλλού.

Γενικότερα, δεν είναι καθόλου τυχαία η συγκέντρωση της προσοχής των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Η νέα, ηγέτιδα δύναμη του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού θέλει να στερεώσει τον δυτικοευρωπαϊκό καπιταλισμό, όχι μόνο επειδή ο τελευταίος παρουσιάζεται σχετικά αδύνατος στη μεταπολεμική περίοδο και δέχεται την έντονη πίεση των εργατικών κινημάτων, αλλά κυρίως γιατί τον θεωρεί ως αναντικατάστατη βάση εξόρμησης και επίθεσης ενάντια στην ΕΣΣΔ και το κυοφορούμενο σοσιαλιστικό σύστημα των χωρών της Ευρώπης. Αλλωστε, εδώ υπάρχει και μια σχετική ενότητα της πολιτικής του ιμπεριαλισμού ενώ, σε άλλες περιοχές, όπως π.χ. η Ασία (όπου υπάρχουν το πρόβλημα της Κίνας και της ανεξαρτησίας της Ινδίας, της Μαλαισία κλπ.), όχι μόνο η κατάσταση είναι πιο ανασφαλής, αλλά υπάρχουν και αντιθέσεις στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, των οποίων η ιστορία δεν έχει ακόμη γραφτεί.

Η Ελλάδα στα πλαίσια των διεθνών εξελίξεων

Οι εξελίξεις, την ίδια περίοδο στην Ελλάδα, δεν μπορούσαν βέβαια να είναι στεγανά χωρισμένες από τις αντίστοιχες διεθνείς. Το γεγονός πως οι αντεπαναστατικές και αντιδραστικές δυνάμεις περνούν στην αντεπίθεση, με στόχο την ανάκτηση του χαμένου εδάφους, και η ΕΣΣΔ, όχι μόνο έχει εξασθενήσει από έναν καταστροφικό πόλεμο, αλλά απειλείται τώρα με έναν καινούριο, ακόμη εξοντωτικότερο, με έναν αντίπαλο ασύγκριτα ισχυρότερο από τη ναζιστική Γερμανία, αποτελεί ένα σοβαρό παράγοντα και των εξελίξεων στην Ελλάδα. Κάνει αμέσως φανερή τη δύσκολη κατάσταση της χώρας μας, όπου οι προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να αντιμετωπίσουν την επέμβαση ενός αντιπάλου, όχι μόνο πολύ ισχυρού, αλλά και που έχει επικεντρώσει την προσοχή του στην Ευρώπη.

Και αυτό δεν ήταν το μόνο.

Το Μάρτη του 1947, δηλ. αμέσως μετά την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, το Κογκρέσο ψηφίζει πρόγραμμα βοήθειας 400.000.000 δολαρίων, για την Ελλάδα και την Τουρκία. Ο λόγος που αυτές οι δυο χώρες έχουν τόσο επείγουσα ανάγκη από βοήθεια είναι η «αντιμετώπιση της κομμουνιστικής απειλής». Η σχετική απόφαση υπογράφεται από τον Πρόεδρο Τρούμαν, το Μάη του 1947. Είναι το περίφημο «Δόγμα Τρούμαν». Το δόγμα αυτό – ολοφάνερο στοιχείο του γενικότερου προγράμματος αντεπαναστατικού πολέμου – θα στοιχειοθετήσει την αντικατάσταση της κυρίαρχης βρετανικής επιρροής στην περιοχή από εκείνη των ΗΠΑ και θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Το γεγονός, όμως, αυτό φανερώνει ένα ακόμη δυσμενές στοιχείο της συγκυρίας της εποχής: Οι λαϊκές δυνάμεις έχουν πλέον, στην πραγματικότητα, να αντιμετωπίσουν μια ιδιαίτερα ισχυρή δύναμη, η οποία έχει περάσει σε αντεπίθεση και έχει επικεντρώσει την προσοχή της, όχι μόνο στην Ευρώπη γενικά, αλλά και στην περιοχή της χώρας μας, ιδιαίτερα.

Πηγή: Ειδικό αφιέρωμα Ριζοσπάστη

Πίσω στα περιεχόμενα

https://erodotos.wordpress.com/istoria-dse/