Ο μύθος γύρω από το φύλλο της «Πανσπουδαστικής» νο.8

Ένα εξαιρετικό άρθρο-ανάλυση από το Γλόμπινγκ (για το αρχικό λινκ βλέπε στο τέλος της δημοσίευσης)

Το "επίμαχο" φύλλο νο. 8 της "Πανσπουδαστικής" (όργανο της ΑΝΤΙ-ΕΦΕΕ)

Για την «Πανσπουδαστική νο 8» (1+2)

Μέρες που είναι, είπαμε να πιάσουμε λίγο και άλλον έναν πολύ διαδεδομένο αστικό μύθο που επαναλαμβάνεται εν χορώ, από σχετικούς και άσχετους, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες. Αυτός δεν είναι άλλος από την περίφημη «Πανσπουδαστική νο8», μέσω της οποίας η ΚΝΕ καταδίκασε υποτίθεται, την κατάληψη του Πολυτεχνείου σαν έργο προβοκατόρων. Συμπυκνωμένη (γιατί με το πέρασμα των χρόνων προστίθεται συνεχώς και περισσότερη σάλτσα) αυτήν την άποψη μπορούμε να την βρούμε εκτός από τις διάφορες ανιστόριτες γκρούπες της «εξωκοινοβουλευτικής» και της «αναρχίας», σε ακροδεξιά(!) μπλογκ (με μια βόλτα στο google θα βρείτε και τέτοια), στην γνωστή και μη εξαιρετέα «καθημερινή»: («…Ενα κόμμα που τρέμει το αυθόρμητο και βδελύσσεται το ακαπέλωτο, και οι πορείες του οποίου γίνονται έξω από τον πραγματικό κόσμο, σε έναν άλλον κόσμο, παράλληλο, αυτόκλειστο και αυτοσυντηρούμενο, ποιον άλλον να ενοχλήσει εκτός ίσως από τα μέλη του εκείνα που έχουν αρχίσει να κατανοούν ότι η αναμονή του «καθαρού προλεταριακού κινήματος» δεν διαφέρει σε πολλά από την αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας και ότι εκείνη η διά της «Πανσπουδαστικής Νο 8 οξύτατη καταγγελία της ίδιας της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, το 1973, σαν «προβοκάτσιας», έχει αφήσει ανεξίτηλα και καθοδηγητικά τα σημάδια της;…») αλλά και στην «έγκριτη» κατά τα άλλα Ελευθεροτυπία , άρθρο της οποίας και παραθέτουμε σαν ενδεικτικό του «μύθου»:

«…Το μυστήριο της «Πανσπουδαστικής Νο 8»

Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΜΑΝΗ

Δεν υπάρχει «ζύμωση» στα αμφιθέατρα, κάθε φορά που συζητείται το Πολυτεχνείο, που να μη «χτυπά κόκκινο» στο άκουσμα μιας φράσης: «Πανσπουδαστική Νο 8». Και δεν υπάρχει πρωταγωνιστής εκείνης της περιόδου που να μη την καταγγέλλει ή να μη την αποκηρύσσει -αναλόγως της κομματικής του προέλευσης.
Πρόκειται για το αντιστασιακό φοιτητικό φυλλάδιο του ΚΚΕ «Πανσπουδαστική», τεύχος οκτώ, που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του ’74. Επιχείρησε να αποτιμήσει την εξέγερση και να απαντήσει στις συκοφαντίες της ΕΣΑ περί «αναρχικών στοιχείων» που εισέβαλαν και έδρασαν στο Πολυτεχνείο. Ομως, από τη μία όχθη πέρασε στην άλλη: αφού κατήγγειλε «τις αφηνιασμένες προσπάθειες της χουντικής ΚΥΠ και των πληρωμένων πρακτόρων της να διαστρέψουν την πορεία και το περιεχόμενο της εξέγερσης», φοβούμενο εκτροπή του αγώνα, συνέχισε: «Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολυτεχνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πρακτόρων της ΚΥΠ (…) με σκοπό να προβάλλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας γελοία και αναρχικά συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις».
Παρέπεμπε -κατά γενική παραδοχή- στους 350 περίπου φοιτητές της Νομικής που διέκοψαν τη δική τους συνέλευση και με παρότρυνση του συναδέλφου τους από τη Φαρμακευτική (και μέλους της ΑΑΣΠΕ) Δ. Μαυρογένη έφθασαν, όλοι μαζί, από τη Σόλωνος στο Πολυτεχνείο. Σε άλλη σελίδα ο Δ. Μαυρογένης καταγγέλλεται ως «πράκτορας».
Η ειρωνεία είναι ότι στους «350» υπήρχαν και δεκάδες μέλη της «αντί-ΕΦΕΕ» και της ΚΝΕ! Το χειρότερο; Η εν λόγω καταγγελία εμφανίζεται να υπογράφεται από «τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα του Πολυτεχνείου» και όχι, τουλάχιστον, από «κάποια μέλη» που πιθανόν να εξέφραζε…
Τριάντα χρόνια μετά, ούτε το κείμενο έχει αποκηρυχθεί επισήμως από το ΚΚΕ, αλλά ούτε έχει αποδειχθεί… ποιοι το συνέγραψαν. Τα τότε στελέχη της ΚΝΕ, στην πλειονότητά τους, έχουν αποχωρήσει από το ΚΚΕ, ενώ το κόμμα δεν πήρε ποτέ θέση. Οι εικασίες πολλές, αλλά ο ίδιος ο Δ. Μαυρογένης, που εκείνη την περίοδο κρυβόταν κάπου στην Κρήτη, επισημαίνει σήμερα ένα γεγονός: το φυλλάδιο κυκλοφόρησε δέκα ημέρες μετά την εξάρθρωση του παράνομου κλιμακίου της ΚΝΕ στην Αθήνα.
«Ισως την έγραψαν και κάποιοι που βρίσκονταν εκτός Ελλάδας ή που γλίτωσαν τη σύλληψη, ίσως ύποπτοι κύκλοι που αξιοποίησαν την εξάρθρωση» σημειώνει.

Ο ίδιος μόλις που πρόλαβε την εξέγερση, αφού αποφυλακίσθηκε από την ΕΣΑ με τη «γενική αμνηστία» τον Αύγουστο του ’73. Επίσης, ήταν ένας από τους επτά που, στο πατάρι της Αρχιτεκτονικής την δεύτερη ημέρα της εξέγερσης, προσπάθησαν εν μέσω πολιτικών διαξιφισμών να συμφωνήσουν στη συνέχιση ή στον τερματισμό της κατάληψης (οι άλλοι ήταν οι Γ. Παριανός και Αλ. Αλαβάνος από ΚΝΕ, Θ. Τσούρας και Ν. Μιχαλόπουλος από ΠΑΚ, Χ. Λάζος και Σ. Παππάς από Ρ.Φ.) Εκείνη η συνάντηση βαφτίσθηκε αργότερα… «κουκί» από τον διοικητή της ΕΣΑ Σπανό, εξαιτίας του μικρού αριθμού συμμετεχόντων και ως «κουκί» καθιερώθηκε στις μετέπειτα κωδικές αναφορές (την απόφαση για συνέχιση, τελικά, την πήρε η Συντονιστική).

Η επανόρθωση της Συντονιστικής


Η καταγγελία της «Πανσπουδαστικής» έπεσε σαν βόμβα στους πρωταγωνιστές του Πολυτεχνείου που εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν είτε στη φυλακή, είτε στην παρανομία. Η πρώτη μεταπολιτευτική ενέργεια 16 μελών της Συντονιστικής Επιτροπής, από όλες τις παρατάξεις, ήταν να συγκεντρωθούν (28 Σεπτεμβρίου 1974) και να εκδώσουν «τη μία και μοναδική ανακοίνωση εκτίμησης της εξέγερσης», ώστε να γίνει σαφές ότι «η άλλη» ήταν πλαστή:
«Οι πολιτικές αποφάσεις παίρνονταν από τις συνελεύσεις των φοιτητών, των εργατών, των μαθητών. Στη βάση της πολιτικής θέλησης των Συνελεύσεων εκλέχτηκαν οι εκπρόσωποι, καθορίσθηκε το πολιτικό περιεχόμενο και εκφράσθηκε από τα μεγάφωνα, τους πολύγραφους, τον ραδιοφωνικό σταθμό», είναι η πρώτη εύγλωττη παράγραφος…

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 16/11/2003…»

Μάλιστα! Καταπληκτικό το «ντοκουμέντο» πράγματι! Η ΚΝΕ των νεκρών και των σακατεμένων, των φυλακισμένων και των παράνομων, καταγγέλλει σαν προβοκάτορες ακόμη και τα δικά της μέλη!

Έχουμε χρείαν άλλων αποδείξεων, ότι από τότε τουλάχιστον και μετά, ό,ποιος καταγγέλλεται σαν προβοκάτορας από το ΚΚΕ, δεν είναι παρά πούρος επαναστάτης, και οι καταγγέλλοντες τίποτε λιγότερο από ρεφορμιστές στην καλύτερη, μέχρι πουλημένοι στην χειρότερη των περιπτώσεων;

Καλά θα ήταν για κάποιους, αλλά δυστυχώς για αυτούς η πραγματικότητα (όπως και τα «στοιχεία» τα οποία επικαλούνται), μας τα λένε κάπως αλλιώς.

-Αρχικά το έντυπο «πανσπουδαστική» δεν ήταν όργανο της ΚΝΕ όπως αφήνεται να εννοηθεί, αλλά της Αντι-ΕΦΕΕ (υπήρχε και η μαριονέτα της χούντας-ΕΦΕΕ), ενός πλατιού αντιδικτατορικού παράνομου φοιτητικού σχηματισμού, στον οποίο η ΚΝΕ συμμετείχε μεν, δεν ήταν οργάνωση της, δε. Η λαθροχειρία (και ο γκεμπελισμός) ξεκινάει από το γεγονός της συνωνυμίας της φοιτητικής παράταξης της ΚΝΕ (ΠΚΣ) με το όνομα του αντιδικτατορικού έντυπου, και παρά το γεγονός πως η ΠΚΣ στην δικτατορία, απλά δεν είχε υδριθεί ακόμη. Ετσι λοιπόν το πρώτο «φάουλ» είναι καθαρό, αφού δεν γνωρίζουμε καν, εάν και ποια μέλη της ΚΝΕ μπορεί να συμμετείχαν στην σύνταξη του συγκεκριμένου τεύχους! Το έντυπο «πανσπουδαστική» αφήνεται να εννοηθεί σαν όργανο της ΚΝΕ, ενώ δεν ήταν τέτοιο! Μικρή η ζημιά θα μου πείτε (εφόσον η ΚΝΕ συμμετείχε στην αντι-ΕΦΕΕ), αλλά έχει την σημασία του για την κατανόηση του τρόπου δημιουργίας και διάδοσης των μύθων.

-Τώρα μπαίνει και το ζήτημα του τι ακριβώς έλεγε το συγκεκριμένο τεύχος της «πανσπουδαστικής». Στον τύπο ή το ίντερνετ, βρίσκουμε συνήθως κάποια αποσπάσματα (κάποτε αληθινά-κάποτε όχι) που συνήθως κοσμούνται και από την «αποδεικτική» φωτό του πρωτοσέλιδου. Το γεγονός πως στο πρωτοσέλιδο υπάρχουν μόνο καταγγελίες για την χουντική σφαγή στις 17/11 και τίποτε άλλο, μια και οι αναφορές σε «προβοκάτορες» βρίσκονται στην 4η σελίδα, δεν φαίνεται να έχει προβληματίσει  κανέναν από τους διακινητές του μύθου που δεν έχουν μπει καν στον κόπο να τον τσεκάρουν(!). Εμείς λοιπόν, μια και η αλήθεια δεν μας φοβίζει, κάναμε τον κόπο να ψάξουμε λίγο περισσότερο και βρήκαμε και τις τέσσερις σελίδες εδώ.

Τι λέει λοιπόν στην 4η σελίδα της η «Π»;

Λέει πως δημοσιεύει ένα κείμενο που της ήρθε από την «Συντονιστική επιτροπή αγώνα» του πολυτεχνείου, και  «παρά τις επιφυλάξεις που η ίδια (η Πανσπουδαστική) κρατάει και τις συμπληρώσεις που πιστεύει πως χρειάζεται, το χαιρετίζει σαν ένα ντοκουμέντο…» κλπ κλπ…

Οχι μόνο λοιπόν η «Π» δεν είναι όργανο της ΚΝΕ, αλλά ακόμη και στον βαθμό που η ΚΝΕ επηρεάζει την Αντι-ΕΦΕΕ (η οποία εκδίδει την «Π»), το κείμενο της «συντονιστικής» δημοσιεύται με «επιφυλάξεις και χρειάζεται συμπληρώσεις».

Τώρα, από που προκύπτει πως ένα κείμενο που υπογράφει η «συντονιστική επιτροπή αγώνα του πολυτεχνείου», και αναδημοσιέυεται «με επιφύλαξη», από ένα έντυπο της αντι-ΕΦΕΕ, αποτελεί και «ντοκουμέντο» των επίσημων θέσεων της ΚΝΕ, εγώ ακόμη δεν έχω καταλάβει…

Αφού λοιπόν είδαμε πως το περί ου ο λόγος κείμενο, ούτε της ΚΝΕ έιναι, ούτε σε κάποιο «όργανο» της ΚΝΕ αναδημοσιεύθηκε, ας δούμε λίγο και το τι ακριβώς λέει, μια και ελάχιστοι έχουν μπει στον κόπο να το διαβάσουν.

Η ανακοίνωση λοιπόν της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα του Πολυτεχνείου έχει γραφτεί σαν απάντηση στις γνωστές αιτιάσεις της ΕΣΑ περί «αναρχικών στοιχείων τα οποία εισχώρησαν στον πανεπηστημιακό χώρο με σκοπό την διασάλευσιν της δημοσίας τάξεως …κλπ».

Η σελίδα με την ανακοίνωση της "Συντονιστικής"

Το γεγονός πως όσοι καταγγέλλουν την ανακοίνωση της «συντονιστικής» σαν συκοφαντική, δικαιώνουν εμμέσως πλην σαφώς την …ΕΣΑ στην οποία το κείμενο απαντάει, δεν δείχνει να έχει προβληματίσει κανέναν, σχεδόν 40 χρόνια μετά. Το προσπερνάμε και συνεχίζουμε για να δούμε που ακριβώς καταγγέλλεται η κατάληψη του ΕΜΠ σαν έργο προβοκατόρων. Τέτοιο πράγμα βέβαια δεν υπάρχει πουθενά στο κείμενο! Και πως θα μπορούσε εξάλλου; Σε μία τέτοια περίπτωση η «συντονιστική» θα κατήγγειλε τον ίδιο τον …εαυτό της!

Τι αφορά λοιπόν η καταγγελία περί προβοκατόρων; Ας την δούμε:

«…καταγγέλλουμε την προσχεδιασμένη εισβολή στον χώρο του Πολ)χνείου την Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πρακτόρων της ΚΥΠ, …με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας (τι μου θυμίζει…;) γελοία αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε την στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις…»

Εδώ λοιπόν δεν καταγγέλλεται καμμία κατάληψη του ΕΜΠ. Εκείνο που καταγγέλλεται σαν προβοκατόρικο, είναι η προσπάθεια κάποιων μειοψηφιών να καπελώσουν (και μάλιστα προσπαθώντας να καταλάβουν τα μεγάφωνα του ΕΜΠ με την βία, όπως λέει παρακάτω) με τα δικά τους συνθήματα και πρακτικές, μία ευρύτερη λαϊκή κινητοποίηση. Είναι ένα έργο, το οποίο έχουμε βαρεθεί εξάλλου να το βλέπουμε σε κάθε κινητοποίηση, και μέχρι σήμερα.

Συνέβη όμως κάτι τέτοιο; Ας δώσουμε τον λόγο στον δηλωμένο «προβοκάτορα» και απαλλαγμένο κάθε φιλο-ΚΚΕ υποψίας, Στέργιο Κατσαρό  ο οποίος αν και κρίνει τελείως διαφορετικά τα συμβάντα, επιβεβαιώνει το γεγονός της διάστασης πολιτικού προτάγματος και συνθημάτων, μεταξύ κάποιων συγκεκριμένων ομάδων και της πλειοψηφίας του κόσμου που βρίσκοταν εκεί.:

«…Τα συνθήματα πύκνωναν. Τα πιο πολλά στρέφονταν ενάντια στη Χούντα. Οι μαοϊκοί προσπαθούσαν να περάσουν κάποια δικά τους συνθήματα. Το σύνθημα «Λαοκρατία» ξυπνούσε κάποιους παλιούς γνώριμους ήχους και το φώναζαν πολλοί, αν και λίγο μουδιασμένα. Τα συνθήματα των αναρχικών, όπως «Κάτω το κράτος», δεν τα υιοθετούσε κανείς. … Αυτά βέβαια που συγκινούσαν το πλήθος και τα φώναζαν όλοι γενικά ήταν τα συνθήματα ενάντια στη Χούντα και τους Αμερικανούς…»

Γιατί όμως η «συντονιστική» θεωρεί προβοκάτορες όσους βάζουν «συνθήματα που δεν εκφράζανε την στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις…»; Το λέει παρακάτω «…Για να μπορέσουν να απομονώσουν το κίνημα μας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με την βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης που δεν έχει την συμπαράσταση του λαού…»

Έχουν αυτοί οι φόβοι της «συντονιστικής» κάποια βάση; Αν κρίνουμε από την προπαγανδιστική γραμμή του καθεστώτος τόσο κατά την διάρκεια, όσο και μετά την καταστολή της εξέγερσης, επιβεβαιώνονται πλήρως! Αλωστε η ανακοίνωση, σε αυτές ακριβώς τις αιτιάσεις της χούντας απαντάει!

Ακόμη φυσικά δεν έχουμε δει κάτι εναντίον της κατάληψης του ΕΜΠ, αλλά αντίθετα μετά την καταγγελία των προβοκατόρων διαβάζουμε: «…το σχέδιο όμως των Ρουφογάλη, Καραγιαννόπουλου, Παπαδόπουλου, CIA, απέτυχε παταγωδώς…»

Πότε απέτυχε; Στις 14 Νοέμβρη, όταν δηλαδή αποφασίζοταν η κατάληψη που αποτελούσε την ακύρωση των παραπάνω σχεδίων! Αρα το κείμενο της «Π» όχι απλά δεν καταγγέλει την κατάληψη του ΕΜΠ, αλλά αντίθετα παρακάτω μας λέει πως «…ο Νοέμβρης του ’73 έγινε σταθμός του λαϊκού μας κινήματος…».

Όσο και αν ψάξουμε στο κείμενο, ο μύθος της «Πανσπουδαστικής νο8» δεν επιβεβαιώνεται από πουθενά.

Ενα πρόσθετο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση των πάντα έξυπνων συντελεστών του ΙΟΥ της «Ελευθεροτυπίας» που ούτε λίγο ούτε πολύ παρουσιάζουν το νο8 της «Πανσπουδαστικής» σαν …πλαστό! Γιατί μπορεί να κάνουν κάτι τέτοιο οι γνωστοί φόλα αντι-ΚΚΕ συντελεστές του ΙΟΥ; Τους πήρε άραγε ο πόνος να υπερασπίσουν την ΚΝΕ; Οχι φυσικά. Απλά μια και απευθύνονται σε ένα ευφυέστερο κοινό, γνωρίζουν πως δεν μιλάμε για ανακοίνωση της ΚΝΕ, αλλά της «συντονιστικής» του Πολυτεχνείου στην οποία εκτός της ΚΝΕ συμμετείχαν και όλες οι άλλες αντιστασιακές δυνάμεις, μαζί φυσικά και με τον «Ρήγα Φεραίο» από τον οποίο προέρχονται. Ετσι λοιπόν προκειμένου να βγουν από την δύσκολη θέση να κάνουν κριτική στον Ρήγα ή να τα χαλάσουν με τους «αντιεξουσιαστές» φίλους τους, βάλθηκαν και αυτοί να καταστρέψουν (προς μεγάλη τους απογοήτευση φαντάζομαι) έναν από τους πιο διαδεδομένους μύθους της μεταπολίτευσης…

Το κείμενο του ΙΟΥ εδώ.

Επιμύθιο:

Η όλη θεωρεία πως το ΚΚΕ καταδίκασε σαν «προβοκατόρικη» την κατάληψη του πολυτεχνείου το ’73, στηρίζεται σε ένα έντυπο που δεν είναι του ΚΚΕ, που αναδημοσιεύει μία ανακοίνωση που δεν είναι του ΚΚΕ, και που τέλος, δεν καταγγέλλει την κατάληψη!

3 στα 3!

Myth busted!

βλέπε ακόμη:

Αρχικό λινκ: http://e-globbing.blogspot.com/2011/11/8-12.html

Βιβλίο: «Ρήξη και Ενσωμάτωση. Συμβολή στην Ιστορία του εργατικού-κομμουνιστικού κινήματος του Μεσοπολέμου, 1918-1936»

Γιατί ορισμένα τμήματα της εργατικής τάξης υιοθετούν ριζοσπαστικές μορφές σκέψης και πάλης, ενώ άλλα όχι; Πώς διαμορφώνεται η ταξική συνείδηση; Τι μεθόδους ενσωμάτωσης επιστρατεύουν αστικό κράτος και εργοδότες προκειμένου να ευνουχίσουν ιδεολογικά και πολιτικά το κίνημα των εργατών; Τι άμυνες αναπτύσσει και αντιπαρατάσσει το Κόμμα της εργατικής τάξης – το Κομμουνιστικό Κόμμα – και το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα; Πώς περνούν στην αντεπίθεση, στην πάλη τους για χειραφέτηση της εργατικής τάξης και επαναστατική ρήξη με το υπάρχον εκμεταλλευτικό καθεστώς.

Πρόκειται μόνο για ορισμένα από τα ερωτήματα που θέτει το βιβλίο του Αναστάση Γκίκα «ΡΗΞΗ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ – Συμβολή στην Ιστορία του εργατικού / κομμουνιστικού κινήματος του Μεσοπολέμου (1918 – 1936)», ανατρέχοντας σε μια σχετικά ανεξερεύνητη ιστοριογραφικά περίοδο, όπως αυτή της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Θεμελιωμένο σε έναν πραγματικό πλούτο πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, εμβαθύνει στην πορεία διαμόρφωσης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος της χώρας μας κατά τα πρώτα του βήματα. Οι αναλογίες και τα συμπεράσματα για το σήμερα κάνουν τη μελέτη της περιόδου επίκαιρη όσο ποτέ. Κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή».

Περιεχόμενα

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στην ιστοριογραφία του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου

Α. Εισαγωγή

B. Για το εργατικό κίνημα, την ταξική πάλη και συνείδηση-Πρώτοι προβληματισμοί

Γ. Γύρω από την ιστοριογραφία του ελληνικού εργατικού κινήματος

Δ. Εργοστάσιο = βιομηχανικό προλεταριάτο = κίνημα της εργατικής τάξης;

Ε. Γύρω από την ιστοριογραφία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας

ΣΤ. Πηγές και πεδίο έρευνας

Κεφάλαιο 2: Οι υλικές προϋποθέσεις του ελληνικού εργατικού κινήματος

Α. Εισαγωγή

Β. Ο αγροτικός χώρος από την ίδρυση του ελληνικού κράτους

Γ. Γενικά χαρακτηριστικά της ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα

Δ. Η διαμόρφωση της βιομηχανίας και της εργατικής τάξης στο Μεσοπόλεμο

Ε. Ένα νέο προλεταριάτο της πόλης;

ΣΤ. Ο αντίκτυπος της διεθνούς οικονομικής κρίσης του 1929

Ζ. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 3: Μορφές και μηχανισμοί ενσωμάτωσης του εργατικού κινήματος

Α. Εισαγωγή – αποκαθιστώντας την αστική τάξη πραγμάτων

Β. Το ιδεολογικό-πολιτικό πλαίσιο

α. Ο «Εθνικός Διχασμός»

β. Ο αντικομμουνισμός αντικαθιστά τον αστικό εθνικισμό (Μεγάλη Ιδέα)

Γ. Πτυχές της πολιτικής συμμετοχής

Δ. Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ)

Ε. Παρεμβάσεων συνέχεια…

ΣΤ. Το νομικό πλαίσιο ως μέθοδος ενσωμάτωσης (το μαστίγιο…)

Ζ. Και το καρότο

Η. Καταστολή: η ιστοριογραφικά «αθέατη» πλευρά της αστικής δημοκρατίας

Θ. Συμπεράσματα

Κεφάλαιο 4: Ιστορικές φάσεις και σταθμοί στην πορεία διαμόρφωσης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας την περίοδο του Μεσοπολέμου

Α. Η «προϊστορία» του σοσιαλισμού στην Ελλάδα

Β. Η ενότητα επιτυγχάνεται: Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ)

Γ. Ο αντίκτυπος της Οκτωβριανής Επανάστασης

Δ. Από την σοσιαλδημοκρατία στην μπολσεβικοποίηση

Ε. Μπολσεβικοποίηση (αναδιοργάνωση) και κρίση

ΣΤ. Εσωκομματική διαπάλη και τα χαρακτηριστικά της

Ζ. Ο ρόλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς την περίοδο 1924-1931

Η. Το νέο Κόμμα

Θ. Ορισμένες σκέψεις και συμπεράσματα

Κεφάλαιο 5: Στοιχεία της λειτουργίας, της οργάνωσης και δράσης του ΚΚΕ στο Μεσοπόλεμο. Οι σχέσεις του με άλλα κόμματα και οργανώσεις (σοσιαλδημοκράτες, τροτσκιστές, κλπ.).

Α. Εισαγωγή

Β. Μέλη και κομματική σύνθεση

Γ. Εκλογές

Δ. Οι διώξεις και οι συνέπειές τους

Ε. Γύρω από τα ζητήματα «νομιμότητας» και παρανομίας

ΣΤ. Νόμιμες μαζικές οργανώσεις: μηχανισμοί άμυνας ενάντια στις διώξεις και την ιδεολογική ενσωμάτωση

Ζ. Έτερα πολιτικά σχήματα (σοσιαλδημοκράτες, τροτσκιστές, κλπ.) και η σχέση τους με το ΚΚΕ

Η. Πλευρές της συνδικαλιστικής δουλειάς του ΚΚΕ

Θ. Γύρω από την θεωρητική δουλειά στο Κομμουνιστικό Κόμμα

Ι. Ορισμένα συμπεράσματα

Κεφάλαιο 6: Πρόσφυγες και εργατικό-κομμουνιστικό κίνημα. Η περίπτωση της Κοκκινιάς του Μεσοπολέμου

Α. Εισαγωγή

Β. Μέρος Ι

α. Πτυχές της «αποκατάστασης» και συνθήκες ζωής

β. Η αποκατάσταση ως μέσο ενσωμάτωσης

γ. Το θέμα του Προσφυγικού Δανείου

δ. Επαγγελματική απασχόληση και συνθήκες δουλειάς

ε. Κανάλια πολιτικής συμμετοχής και εξουσίας

στ. Σχίσματα: Βενιζελικοί και Αντιβενιζελικοί / Γηγενείς και Πρόσφυγες – ενσωμάτωση των προσφύγων μέσω ενός εθνικοπολιτικού διχασμού;

ζ. Εκλογές και πρόσφυγες

η. Οι σχέσεις των προσφύγων με τις αρχές, τους υπαλλήλους του κράτους και την ΕΑΠ

θ. Πολιτική και ιδεολογία στο επίπεδο της κοινότητας

Γ. Μέρος ΙΙ

α. Πρώτα βήματα των προσφύγων στο εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα τη δεκαετία του 1920: προβλήματα, προκλήσεις και προοπτικές

β. Οι επιπτώσεις της εσωκομματικής διαπάλης στο εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα του Πειραιά. Η αντιπαράθεση με τον Αρχειομαρξισμό

γ. Ταξική αφύπνιση και άνοδος του εργατικού-συνδικαλιστικού κινήματος στους πρόσφυγες τη δεκαετία του 1930

δ. Πρόσφυγες και κομμουνισμός: πρώτη επαφή και πρώιμοι αγώνες

ε. Πεδία επαφής των προσφύγων με την πολιτική του ΚΚΕ στη δεκαετία του 1930 (πέρα από το εργατικό κίνημα)

στ. Άμβλυνση της εσωκομματικής διαπάλης. Η χρεοκοπία του Αρχειομαρξισμού στον Πειραιά

ζ. Όξυνση της επιθετικότητας της αστικής τάξης

η. Το ΚΚΕ και ο αντιφασιστικός αγώνας στην Κοκκινιά του Μεσοπολέμου

θ. Η άνοδος του ΚΚΕ στους πρόσφυγες τη δεκαετία του 1930

Δ. Σύνοψη και συμπεράσματα

Κεφάλαιο 7: Οι καπνεργάτες της Καβάλας, «ένα από τα πιο μαχητικά τμήματα της ελληνικής εργατικής τάξης»

Α. Εισαγωγή

Β. Βιομηχανία καπνού και συνθήκες εργασίας

Γ. Το εργατικό κίνημα τη δεκαετία του 1920

Δ. Η κρίση του καπνού: παράμετροι και συνέπειες

Ε. Το εργατικό κίνημα τη δεκαετία του 1930

ΣΤ. Η καταστολή ως μέσο ενσωμάτωσης του εργατικού κινήματος

Ζ. Το κομμουνιστικό κίνημα στην Καβάλα του Μεσοπολέμου

Η. Σύνοψη και συμπεράσματα

Κεφάλαιο 8: Επίλογος – Ορισμένα συμπεράσματα μέσα από μια συγκριτική εξέταση των δύο εργατουπόλεων

 

Από το ίδιο βιβλίο στον Erodoto:

Με αίμα έχει κατακτήσει ο λαός τα δικαιώματα που του παίρνουν σήμερα (πίνακας νεκρών εργατών & αγροτών σε κινητοποιήσεις στο Μεσοπόλεμο)

“Αν αυτοί, που κρατούν τα όπλα μας αρνηθούνε μια μέρα τις υπηρεσίες τους διαπιστώνοντας πως πυροβολώντας για ξένα συμφέροντα αυτοκτονούν οι ίδιοι, θα έχουμε χάσει κιόλας το παιχνίδι”

Πρόσφυγες και εργατικό-κομμουνιστικό κίνημα στην Κοκκινιά του Μεσοπολέμου. Μέρος Α: Δεκαετία 1920

Πρόσφυγες και εργατικό-κομμουνιστικό κίνημα στην Κοκκινιά του Μεσοπολέμου. Μέρος Β: Δεκαετία 1930

Βλέπε επίσης:

Βιβλίο: Ρήξη και Ενσωμάτωση

(μια πολύ καλή και ενδιαφέρουσα βιβλιοκριτική από τον Άθλιο στο Γκράνμα)