Η καθοριστική συμβολή της ΕΣΣΔ και των ΚΚ στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών και η διαστρέβλωση της Ιστορίας

Αφίσα του ΚΚΕ για τα 70χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών Εισαγωγή

Στις 9 Μάη 2015 συμπληρώνονται 70 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Στη νίκη αυτή συνέβαλαν αναμφίβολα όλες οι δυνάμεις που μετείχαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατά του «Αξονα». Ωστόσο, ξεχωριστός όσο και καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος των κομμουνιστών: Της Σοβιετικής Ενωσης και των εθνικοαπελευθερωτικών – αντιφασιστικών κινημάτων, ψυχή, οργανωτής και κύριος αιμοδότης των οποίων ήταν τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

Σήμερα, ο ρόλος αυτός υποβαθμίζεται, αμαυρώνεται, ή ακόμη και εξοβελίζεται εντελώς από την Ιστορία. Νικητής στο ανατολικό μέτωπο αναδεικνύεται ο «ρωσικός χειμώνας», η σύγκρουση φασισμού – κομμουνισμού εμφανίζεται ως σύγκρουση «δύο ολοκληρωτισμών», ο Κόκκινος Στρατός μετατρέπεται από ελευθερωτής σε «κατοχικό», η αντίσταση των λαών χαρακτηρίζεται «μυθοπλασία», οι αντάρτες στιγματίζονται ως «κόκκινοι τρομοκράτες», ενώ οι συνεργάτες των ναζί αναβαπτίζονται «αθώα θύματα» που αναγκάστηκαν σε άμυνα (!) κατά των κομμουνιστών ή ακόμα και «ήρωες»!

Είναι χαρακτηριστικό το πρόσφατο αφιέρωμα της «Καθημερινής» για τα 70χρονα του Δεκέμβρη του 1944, όπου το ΕΑΜ – ΚΚΕ παρουσιάζεται λίγο – πολύ ως να μην έκανε καμιά αντίσταση στον κατακτητή, αλλά τουναντίον να εξαπολύει ένα άνευ προηγουμένου όργιο βίας και τρομοκρατίας στην κατεχόμενη Ελλάδα. `Η όπου ο Κόκκινος Στρατός εμφανίζεται ως λίγο – πολύ ένα συνονθύλευμα πλιατσικολόγων και βαρβάρων που έσφαζε αναίτια στο δρόμο προς το Βερολίνο. Είναι επίσης χαρακτηριστική, από άλλη σκοπιά, η περσινή ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ για τα 69χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης, όπου δεν χώρεσε ούτε μια λέξη για το ΚΚΕ, για τους χιλιάδες κομμουνιστές που έδωσαν τη ζωή τους στην πρώτη γραμμή του αγώνα ή βεβαίως για την καταλυτική συνδρομή της ΕΣΣΔ και του Κόκκινου Στρατού σε αυτήν τη νίκη.

Η συμβολή της ΕΣΣΔ

Στις 22 Ιούνη 1941 ξεκίνησε η συνδυασμένη επίθεση γερμανικών, ιταλικών, ρουμανικών, ουγγρικών, σλοβακικών και φινλανδικών δυνάμεων κατά της ΕΣΣΔ (επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα»). Είχε προηγηθεί η πτώση της Γαλλίας, της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης μετά τη Γερμανία σε μόλις 6 εβδομάδες, της Πολωνίας σε 5, του Βελγίου, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου σε 2,5, της Γιουγκοσλαβίας σε 1, της Δανίας σε 2 ώρες, κ.ο.κ.Και όμως, η Σοβιετική Ενωση αντιμετώπισε τις δυνάμεις του Αξονα στην ηπειρωτική Ευρώπη μόνη της επί 2 ολόκληρα χρόνια. Ακόμη και όταν ξεκίνησε η εκστρατεία ΗΠΑ – Βρετανίας κατά της Ιταλίας (τον Ιούλη του 1943) η κατανομή των γερμανικών δυνάμεων ήταν 257 μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο και μόλις 26 στην Ιταλία. Μετά την απόβαση στη Νορμανδία (έναν ολόκληρο χρόνο αργότερα, στις 6 Ιούνη 1944) ο Αξονας συνέχισε να διατηρεί στο ανατολικό μέτωπο τετραπλάσιες δυνάμεις απ’ ό,τι στο δυτικό. Η ΕΣΣΔ επομένως σήκωσε το κύριο βάρος του πολέμου, τόσο από την άποψη των θυσιών της σε έμψυχο δυναμικό και άψυχο υλικό, όσο και από την άποψη της συμβολής της στη στρατιωτική συντριβή του Αξονα.¹Πώς όμως συντελέστηκε αυτή η εποποιία;

α.Ο ρόλος του Κόμματος: Με την έναρξη της εισβολής, το Κομμουνιστικό Κόμμα της ΕΣΣΔ μετατράπηκε σε συλλογικό οργανωτή και καθοδηγητή της πολεμικής προσπάθειας, τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και στα μετόπισθεν. Οι κομμουνιστές μπήκαν μπροστά στους πιο δύσκολους, σύνθετους και επικίνδυνους τομείς του αγώνα, εμψυχώνοντας και συμπαρασύροντας τις λαϊκές μάζες με το αγωνιστικό τους παράδειγμα και ήθος.

Οταν π.χ. στις 13 Οκτώβρη 1941 η σύσκεψη του κομματικού αχτίφ της Μόσχας απηύθυνε κάλεσμα στους κομμουνιστές της πόλης να υπερασπιστούν τη σοβιετική πρωτεύουσα, συγκροτήθηκαν σε 3 μόλις μέρες 25 λόχοι και τάγματα κομμουνιστών και κομσομόλων δύναμης 12.000 μαχητών. Εως το τέλος του μήνα είχαν σχηματισθεί 3 μεραρχίες.Μόνο τον πρώτο χρόνο του πολέμου εντάχθηκαν στον Κόκκινο Στρατό και το Ναυτικό κοντά 1 εκατομμύριο μέλη του Κόμματος και 2 εκατομμύρια μέλη της Νεολαίας του. Σχεδόν το 1/3 των μελών της Κεντρικής Επιτροπής βρισκόταν στο μέτωπο. Συνολικά, το ποσοστό του κομματικού δυναμικού που τάχθηκε στις στρατιωτικές και παραγωγικές ανάγκες του πολέμου έφτασε το 81,8%. Ενας στους τρεις άνδρες και γυναίκες των σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων προς το τέλος του πολέμου ήταν οργανωμένος κομμουνιστής!

Μόνο τους 6 πρώτους μήνες του πολέμου, το Κόμμα είχε πάνω από 500.000 νεκρούς, ενώ έως το 1945 είχαν δώσει τη ζωή τους κοντά 2.000.000 κομμουνιστές. Ωστόσο, το παράδειγμά τους αυτό λειτούργησε ως κάλεσμα για ένταξη στην πρωτοπορία του αγώνα ακόμη περισσότερων: Μέσα στο 1943 εντάχθηκαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα 1.785.000 πρωτοπόροι εργάτες, αγρότες, μαχητές του μετώπου, κ.ά. Το 1944 άλλα 2,3 εκατομμύρια έγιναν τακτικά και δόκιμα μέλη του Κόμματος.

β.Η μάχη στα μετόπισθεν του εχθρού:Λιγότερο από ένα μήνα μετά την εισβολή της φασιστικής στρατιωτικής μηχανής στην ΕΣΣΔ (18 Ιούλη 1941) η ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος εξέδωσε απόφαση για την οργάνωση της αντίστασης στις κατεχόμενες περιοχές, τη συγκρότηση παράνομων κομματικών και κομσομόλικων οργανώσεων, παρτιζάνικων ομάδων, στις πόλεις και την ύπαιθρο. Ηδη από την Ανοιξη του 1942 είχαν δημιουργηθεί από τη δράση των παρτιζάνων ελεύθερες περιοχές έκτασης πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθηλώνοντας 22 – 24 εχθρικές μεραρχίες (σχεδόν όσες παρέταξαν οι Γερμανοί εναντίον των Συμμάχων στην Ιταλία). Εως το τέλος του πολέμου, οι Σοβιετικοί παρτιζάνοι μετρούσαν πάνω από 1.000.000 μαχητές και μαχήτριες σε 6.200 αντάρτικα Σώματα και παράνομες ομάδες. Δίπλα τους έδωσαν τη μάχη και πολλοί αλλοεθνείς μαχητές. Μόνο στη Λευκορωσία διακρίθηκαν για την παρτιζάνικη δράση τους 703 Πολωνοί, 184 Σλοβάκοι, 33 Τσέχοι, 25 Γερμανοί, 24 Ισπανοί, 14 Γάλλοι, κ.ά.

Δίπλα στον εξωτερικό εχθρό, η σοβιετική εξουσία είχε να αντιμετωπίσει και τον εσωτερικό ταξικό εχθρό: τις δυνάμεις της αντεπανάστασης, που με τις πλάτες του φασίστα εισβολέα βρήκαν την ευκαιρία να περάσουν στην αντεπίθεση, πολιτικά και στρατιωτικά. Στη Ρωσία, συγκροτήθηκε η λεγόμενη Επιτροπή για την Απελευθέρωση των Λαών της Ρωσίας (!) και ο Ρωσικός Απελευθερωτικός Στρατός – ΡΟΑ (!) υπό το στρατηγό Α. Βλασόφ. Η δύναμη του ΡΟΑ δεν ήταν μεγάλη (δεν αριθμούσε παρά λίγες χιλιάδες άνδρες). Υπήρχαν ωστόσο και ορισμένοι άλλοι σχηματισμοί Ρώσων εμιγκρέδων (αντεπαναστατών) ενταγμένοι στη Βέρμαχτ και τα SS. Αντίστοιχα στην Ουκρανία, συγκροτήθηκε ο λεγόμενος Ουκρανικός Απελευθερωτικός Στρατός, από δυνάμεις όπως η Ουκρανική Στρατιωτική Οργάνωση (UVO) και η Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών (OUN), που είχαν πρωτοστατήσει στις ταξικές συγκρούσεις εναντίον της σοβιετικής εξουσίας κατά την κολεκτιβοποίηση. Ανάλογοι σχηματισμοί υπήρξαν η Λετονική και η Εσθονική Λεγεώνα, η Λιθουανική Δύναμη Αμυνας (οργανώσεις που συνέχισαν την αντισοβιετική τους δράση έως και τη δεκαετία του ’50 και του ’60), κ.ά.

γ.Ο σοβιετικός λαός υπερασπίζεται τη σοσιαλιστική του πατρίδα: Παραμονές της μάχης της Μόσχας συγκροτήθηκαν μέσα σε λίγες μόνο μέρες από εργάτες, υπάλληλους, σπουδαστές, κ.ά. κατοίκους της πόλης 12 ολόκληρες μεραρχίες εθνοφυλακής δύναμης 160.000 μαχητών. Περίπου 10.000 εντάχθηκαν στα εθελοντικά αντιαρματικά Σώματα, στην περίπτωση που τα γερμανικά τανκς εισέρχονταν στην ίδια την πόλη. 450.000 δούλευαν μέρα και νύχτα στα οχυρωματικά έργα. Είναι πράγματι συγκλονιστική η εικόνα του Κόκκινου Στρατού που, στην επέτειο της Οχτωβριανής Επανάστασης (7 Νοεμβρίου 1941), παρήλαυνε κατευθείαν από την κόκκινη πλατεία στο μέτωπο.

Στο Λένινγκραντ, λαός και στρατός παρέμειναν αλύγιστοι υπερασπιστές της πόλης κατά την πλέον αιματηρή πολιορκία στην Ιστορία, που κράτησε 872 μέρες και κόστισε τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 σοβιετικούς πολίτες.

Στο Στάλινγκραντ τα εργοστάσια δεν έπαυαν να προμηθεύουν το μέτωπο (συχνά ελάχιστα μέτρα από το ίδιο το εργοστάσιο) με πυρομαχικά, άρματα μάχης, κ.ο.κ., ακόμα και όταν έφταναν πια να μοιάζουν περισσότερο ερείπια από τους βομβαρδισμούς παρά μονάδες παραγωγής. 24 μαχητές από 7 εθνικότητες της ΕΣΣΔ υπεράσπιζαν επί 58 μέρες ένα μόνο κτίριο – μνημείο ηρωισμού, αλλά και των ακατάλυτων δεσμών φιλίας και αδελφοσύνης των λαών της Σοβιετικής Ενωσης.

δ.Η σοσιαλιστική οικονομία: Ο Κόκκινος Στρατός δεν θα μπορούσε να σταθεί, αν δεν «πατούσε» γερά στις βάσεις μιας πανίσχυρης πολεμικής οικονομίας. Οπως και στα πεδία των μαχών, έτσι και στη μάχη της παραγωγής, ιδεολογικοπολιτικός εμπνευστής, καθοδηγητής και πρωτοπόρος οργανωτής των εργασιακών κατορθωμάτων των Σοβιετικών ανθρώπων υπήρξε το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Αξιοθαύμαστος υπήρξε ο άμεσος αναπροσανατολισμός και οργάνωση της παραγωγής από τις ανάγκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης σε καιρό ειρήνης στις απαιτήσεις της πολεμικής προσπάθειας. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο τα μηχανουργικά εργοστάσια άρχισαν να παράγουν πολεμικά τεχνικά μέσα, τα εργοστάσια της ελαφράς βιομηχανίας να παράγουν πυρομαχικά, κ.ο.κ. Μόνο το καλοκαίρι – φθινόπωρο του 1941 αποσυναρμολογήθηκαν, μεταφέρθηκαν από 128 κέντρα εκκένωσης σε ασφαλείς ζώνες πέρα από τα Ουράλια και επανασυναρμολογήθηκαν 1.523 βιομηχανικές μονάδες. Μαζί τους μεταφέρθηκαν επίσης 10.000.000 εργάτες με τις οικογένειές τους.

Για να καλυφθούν τα κενά στην παραγωγή που άφηναν οι στρατευμένοι εργάτες οργανώθηκε η εκπαίδευση νέων εργατών (νεολαίας, γυναικών, αγροτών), που μόνο στα 1942 ξεπέρασαν τα 1,25 εκατομμύρια. Αλλο ένα εκατομμύριο νέοι εργάτες αποφοίτησαν το ίδιο διάστημα από τα νεοσυσταθέντα εκπαιδευτικά ιδρύματα προπαρασκευής εργατικών εφεδρειών. Με πρωτοβουλία της κομμουνιστικής νεολαίας συγκροτήθηκαν επίσης ομάδες για την ποιοτική βελτίωση της παραγωγής. Εως τον Οκτώβρη του 1943 υπήρχαν 36.000 τέτοιες ομάδες. Το 1944 υλοποιήθηκαν κοντά 20.000 προτάσεις των ίδιων των εργαζομένων για την τελειοποίηση της τεχνικής και δυναμικότητας της παραγωγής.

Σπουδαίο ρόλο στην ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της παραγωγής όμως έπαιξε και η σοσιαλιστική άμιλλα, η οποία αγκάλιασε εκατομμύρια εργαζόμενους – ιδιαίτερα τους νέους που οργάνωσαν ομάδες άμιλλας σχεδόν σε κάθε βιομηχανική μονάδα σε κάθε κλάδο. Ειδικό βάρος είχε η άμιλλα που κήρυξαν μεταξύ τους τα δύο μεγαλύτερα σοβιετικά μεταλλουργικά συγκροτήματα, του Μαγνιτογκόρσκ και του Κουζνέτσκ. Οι σιδηροδρομικοί συγκρότησαν εθελοντικά 3.700 ομάδες συντήρησης των γραμμών στις ώρες που δεν είχαν υπηρεσία. Ετσι, παρά τους συνεχείς βομβαρδισμούς της γερμανικής αεροπορίας, η ροή έμψυχου δυναμικού και άψυχου υλικού προς τα μέτωπα του πολέμου δεν διακόπηκε ποτέ. Μόνο το 1943 τιμήθηκαν με τον τίτλο του «Ηρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας» 127 σιδηροδρομικοί.

Ετσι δόθηκε η μάχη της παραγωγής, όπου η κεντρικά σχεδιασμένη σοσιαλιστική οικονομία και η συνειδητή εργασία του Σοβιετικού εργάτη νίκησαν κατά κράτος τις συνδυασμένες παραγωγικές δυνατότητες μιας ολόκληρης ηπείρου (μεταξύ των οποίων και ορισμένων από τα πλέον ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη της εποχής, της Γερμανίας, της Γαλλίας, κ.ά.) και την καταναγκαστική εργασία εκατομμυρίων εργατών. Να σημειώσουμε πως στις παραγωγικές δυνατότητες του Αξονα είχαν ενσωματωθεί επίσης και πολλές μονάδες αμερικανικών, κ.ά. μονοπωλιακών συμφερόντων ή θυγατρικών τους, στη Γερμανία και τις κατεχόμενες περιοχές. H «General Motors», για παράδειγμα, κατασκεύασε χιλιάδες θωρακισμένα αυτοκίνητα, φορτηγά και τανκς για το γερμανικό στρατό, ενώ η «Fordwerke» (εργοστάσιο της «Ford» στο Βερολίνο) ήταν υπεύθυνη για την προμήθεια του 1/3 σχεδόν του συνόλου των φορτηγών της Βέρμαχτ το 1941.²

Η συμβολή των κομμουνιστών στην Αντίσταση των λαών

Οι κομμουνιστές των κατεχόμενων χωρών πρωτοστάτησαν στην οργάνωση του αγώνα επιβίωσης και αντίστασης των λαών, με απεργίες, συλλαλητήρια, κ.ά. μορφές πάλης, μεταξύ των οποίων βεβαίως και της ένοπλης: Σχεδόν 2.000.000 μαχητές και μαχήτριες επάνδρωσαν τα παρτιζάνικα Σώματα απ’ άκρη σ’ άκρη της ευρωπαϊκής ηπείρου, ενεργώντας χιλιάδες σαμποτάζ, δίνοντας εκατοντάδες μικρές και μεγάλες μάχες, καθηλώνοντας δεκάδες μεραρχίες του εχθρού.

Οι δυνάμεις αυτές συντέλεσαν τα μέγιστα και στην απελευθέρωση: Οι Γάλλοι κομμουνιστές, επικεφαλής 35.000 μαχητών και 50.000 πολιτοφυλάκων του Παρισιού, οργάνωσαν την ένοπλη λαϊκή εξέγερση και απελευθέρωση της πρωτεύουσας στις 19-25 Αυγούστου του 1944. Ενοπλες λαϊκές εξεγέρσεις με πρωτοβουλία των κομμουνιστών πραγματοποιήθηκαν επίσης στη Ρουμανία (24 – 29 Αυγούστου 1944), στη Βουλγαρία (7 – 9 Σεπτέμβρη 1944), στη Σλοβακία (Αύγουστος – Οκτώβρης 1944) και την Τσεχία (1 – 9 Μάη 1945), καθώς και στη βόρεια Ιταλία (10 – 26 Απρίλη 1945), όπου οι κομμουνιστές παρτιζάνοι απελευθέρωσαν 125 μεγάλες πόλεις πριν καν ακόμα φθάσουν εκεί τα αγγλοαμερικανικά στρατεύματα. Ο λαϊκός στρατός της Αλβανίας απελευθέρωσε ο ίδιος τη χώρα του (29 Νοέμβρη 1944).

Η πρωτοπορία των κομμουνιστών αποτυπώθηκε και στους χιλιάδες νεκρούς που είχαν σε αυτό τον αγώνα: Σχεδόν το 25% των μελών του ΚΚ Βελγίου εκτελέστηκε ή βασανίστηκε την περίοδο της Κατοχής, ενώ πάνω από το 1/3 κλείστηκε στις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Τσεχοσλοβακικό ΚΚ είχε 25.000 νεκρούς, το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα 15.000, το Γιουγκοσλαβικό ΚΚ 50.000, το Γαλλικό 75.000, οι κομμουνιστές παρτιζάνοι της Ιταλίας 42.500, κ.ο.κ.

Στη χώρα μας, ο ΕΛΑΣ με τους 127.535 μαχητές και εφέδρους καθήλωσε 8 – 12 εχθρικές μεραρχίες, ενώ παραμονές της αποχώρησης των Γερμανών από την Ελλάδα είχε απελευθερώσει ήδη το 85% – 90% των εδαφών της. Οργανωτής και καθοδηγητής, ψυχή και κύριος αιμοδότης του ΕΑΜικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος (που μέτρησε 1.500.000 μέλη), υπήρξε το ΚΚΕ. Χιλιάδες κομμουνιστές έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα αυτό. Μόνο η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ είχε 5.000 νεκρούς. Τα βουνά – άπαρτα κάστρα του ΕΛΑΣ, οι θάλασσες του Ατλαντικού (όπου χάθηκαν κοντά 3.000 Ελληνες ναυτεργάτες, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Ομοσπονδίας τους, της ΟΕΝΟ, «κρατάτε τα πλοία εν κινήσει»), η Καισαριανή, το Κούρνοβο, η Ακροναυπλία, η Κοκκινιά, το Χαϊδάρι, ο Αϊ-Στράτης, άστραψαν ως τόποι θυσίας και φάροι ηρωισμού.

Ειδική αναφορά χρήζει όμως και η οργάνωση της αντίστασης στις φασιστικές χώρες: Στην Αυστρία, οι κομμουνιστές συγκρότησαν 5 ένοπλα τάγματα, ένα εκ των οποίων έλαβε μέρος και στην απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας. 2.000 μέλη του ΚΚ Αυστρίας εκτελέστηκαν (μεταξύ αυτών και 13 μέλη της ΚΕ), 4.280 στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, πολλά περισσότερα φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν. Ακόμα και στη Γερμανία λειτουργούσαν παράνομοι κομμουνιστικοί πυρήνες. Μόνο στη Λιψία υπήρχαν κομμουνιστικές οργανώσεις σε 17 από τα μεγαλύτερα εργοστάσια. Οι Γερμανοί κομμουνιστές πρωτοστάτησαν στον αντιφασιστικό αγώνα στη μητρόπολη του ναζισμού, οργάνωναν αποδράσεις από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, παρακώλυαν την παραγωγή, κ.ο.κ.

Ειδική αναφορά χρήζουν, τέλος, οι Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου και οι κομμουνιστές έγκλειστοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που συνέχιζαν να αγωνίζονται – παρά τις εξοντωτικές συνθήκες – οργανώνοντας παράνομες ομάδες αντίστασης, δολιοφθορές στην παραγωγή, αποδράσεις, ακόμα και εξεγέρσεις. Στο Μπούχενβαλντ π.χ. είχε συγκροτηθεί δίκτυο 178 παράνομων ομάδων (56 από Σοβιετικούς κρατούμενους) με επικεφαλής τον κομμουνιστή Μπ. Μπάρτελ. Αντίστοιχες οργανώσεις υπήρχαν επίσης στο Αουσβιτς (με επικεφαλής τους αξιωματικούς του Κόκκινου Στρατού Α. Λεμπέντεφ και Φ. Σκίμπα) στο Νταχάου (όπου ανέπτυξε δράση και ο ΓΓ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδης), κ.α.

Η αντικομμουνιστική διαστρέβλωση της Ιστορίας από την ΕΕ

Ο αντικομμουνιστικός επαναπροσδιορισμός της ιστορικής μνήμης και συνείδησης των λαών έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο των πολιτικών της ΕΕ. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Την καθιέρωση της 9ης Μάη ως «Ημέρας της Ευρώπης» («αντικαθιστώντας» έτσι την επέτειο της Αντιφασιστικής Νίκης) το 1985, την Απόφαση 1906 του Συμβουλίου της Ευρώπης περί λήψης «μέτρων για τη διάλυση της κληρονομιάς των πρώην κομμουνιστικών ολοκληρωτικών καθεστώτων» το 1996, την εισήγηση του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου Ε. Μπροκ στα 60χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης το 2005 όπως αποτίεται «φόρος τιμής στα θύματα όλων των δικτατοριών» (κομμουνιστικών και φασιστικών), το «Μνημόνιο για την ανάγκη διεθνούς καταδίκης των εγκλημάτων των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων» (γνωστό και ως «Αντικομμουνιστικό Μνημόνιο») το 2006, τον ορισμό της 23ης Αυγούστου (μέρα υπογραφής του Συμφώνου Μολότοφ – Ρίμπεντροπ) ως «Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Ναζισμού και του Σταλινισμού» από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2008, το ψήφισμα «σχετικά με την ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό» το 2009, κ.ά.

Ολα τα παραπάνω, βεβαίως, συνοδεύονταν από τον ανάλογο σχεδιασμό και χρηματοδότηση, για την εκπόνηση σχετικών «μελετών», «εκπαιδευτικών» προγραμμάτων, την ανέγερση μνημείων, την αναπροσαρμογή του νομικού οπλοστασίου κάθε χώρας, κ.ο.κ. Πακτωλός κονδυλίων δόθηκε σε συλλόγους, ιδρύματα, ΜΚΟ, κ.λπ. με τη «δέουσα» αποστολή.

Σημείο καμπής της αντικομμουνιστικής αυτής επίθεσης υπήρξε σίγουρα η διεύρυνση της ΕΕ προς τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Οπως τόνισε ο Μ. Πόρτας του Αριστερού Μπλοκ Πορτογαλίας (μέλος του ΚΕΑ) κατά τη συζήτηση του προγράμματος «Πολίτες για την Ευρώπη» το 2006: «Με την είσοδο των νέων χωρών από την Ανατολική Ευρώπη, είναι απολύτως κατανοητό ότι προέκυψε η ιδέα της σύνδεσης της ανάμνησης των θυμάτων του σταλινισμού με τα θύματα του ολοκαυτώματος»! Να σημειώσουμε πως, γενικότερα, ο ρόλος των οπορτουνιστικών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων στην ΕΕ υπήρξε καταλυτικός – και συχνά πρωταγωνιστικός – στην προαγωγή και θέσπιση του αντικομμουνισμού.

Σήμερα, υπάρχει απαγόρευση δράσης των ΚΚ σε Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Ρουμανία, ενώ παραμένει σε ισχύ η διάταξη που έθεσε εκτός νόμου το ΚΚ Γερμανίας το 1956. Η χρήση «κομμουνιστικών συμβόλων» διώκεται επίσης σε Ουγγαρία, Πολωνία, Γεωργία και Ουκρανία, ενώ σε μια σειρά χώρες ισχύουν απαγορεύσεις εργασίας και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε κομμουνιστές. Στις χώρες της Βαλτικής και την Ουκρανία τα μνημεία του αντιφασιστικού αγώνα καταστρέφονται και στη θέση τους ανεγείρονται άλλα στη μνήμη των πρώην συνεργατών των ναζί. Στη Ρουμανία, αποκαταστάθηκε ο δικτάτορας της χώρας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Ι. Αντονέσκου, ενώ το αλβανικό Κοινοβούλιο απεφάνθη το 2006 πως στη χώρα το 1941 – 1945 δεν έγινε εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, αλλά μόνο εμφύλιος πόλεμος!

Η Αντιφασιστική Νίκη στην καπιταλιστική Ρωσία

Σχολιάζοντας το 2004 μια σειρά δημοσκοπικά δεδομένα που έδειχναν μια αυξανόμενη πλειοψηφική «νοσταλγία για το σοβιετικό παρελθόν» στη σύγχρονη – καπιταλιστική πλέον – Ρωσία, η «Le Monde Diplomatique» έγραψε πως «οι αρχές και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απέτυχαν στην προσπάθειά τους να παρουσιάσουν τα 70 χρόνια της Σοβιετικής εξουσίας ως έναν εφιάλτη», προσθέτοντας ότι «οι πιέσεις που ασκήθηκαν, ώστε να δημιουργηθεί μια τέτοια εικόνα δεν είναι πλέον αποτελεσματικές».³

Αφού, λοιπόν, η αστική τάξη δεν κατάφερε να ξεριζώσει αυτές τις μνήμες, επιχειρεί να τις αξιοποιήσει διαστρεβλώνοντας βεβαίως το πραγματικό τους νόημα και περιεχόμενο. Ετσι, στην επαναφορά της μελωδίας του Υμνου της ΕΣΣΔ με άλλους στίχους το 2000, την καθιέρωση της σημαίας με το σφυροδρέπανο που τοποθετήθηκε στο Ράιχσταγκ από το νικηφόρο Κόκκινο Στρατό το Μάη του 1945 ως «λάβαρο της νίκης» (2007), προστέθηκαν και οι εορτασμοί της 9ης Μάη στην Κόκκινη Πλατεία (που είχαν υποβαθμιστεί επί Γιέλτσιν). Βεβαίως, δεν επρόκειτο πια για τον εορτασμό της νίκης ενός ολόκληρου κοινωνικοπολιτικού συστήματος, του σοσιαλισμού, έναντι της πλέον αποκρουστικής μορφής της εξουσίας του κεφαλαίου, του φασισμού. Οχι. Οπως τόνισε ο Βλ. Πούτιν στα 69χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης πέρυσι, η 9η Μάη συμβόλιζε τη «νικηφόρα δύναμη του πατριωτισμού», την αξία της «εθνικής ενότητας» και τη σημασία της «υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων».

Ωστόσο, η Αντιφασιστική Νίκη δεν είχε να κάνει ούτε με τον αστικό πατριωτισμό, ούτε με κάποια γενικά συμφέροντα σε συνθήκες καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός υπήρξε άλλωστε η γενεσιουργός αιτία, τόσο του φασισμού όσο και του πολέμου, ο οποίος ήταν άδικος, είτε από τη μεριά του φασιστικού συνασπισμού είτε από τη μεριά των αντιχιτλερικών αστικών τάξεων (ΗΠΑ, Βρετανίας, κ.λπ.), γιατί ήταν ένας πόλεμος για τη νομή των παγκόσμιων αγορών και των πηγών πρώτων υλών. Οι τελευταίες συμμάχησαν με την ΕΣΣΔ από ανάγκη, για τους δικούς τους σκοπούς. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί τη συνευθύνη τους στο Β’ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο. Δίκαιο πόλεμο έκαναν μόνο η ΕΣΣΔ, τα ΚΚ όπου Γης και τα λαϊκά κινήματα στα οποία ηγήθηκαν.

Η Νίκη της ΕΣΣΔ είχε πολύ διαφορετικά αίτια και περιεχόμενο απ’ αυτά που επιχειρεί σήμερα να της προσδώσει η αστική τάξη της Ρωσίας: Εδραζόταν στην εργατική σοβιετική εξουσία, στα πλεονεκτήματα που προσέφερε η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, στον πρωταγωνιστικό ρόλο των λαϊκών μαζών με ηγέτιδα δύναμη την εργατική τάξη, στον καθοριστικό ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος ως επαναστατικής εργατικής πρωτοπορίας.

Επτά δεκαετίες μετά την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, καμιά παραχάραξη, διαστρέβλωση ή ποινικοποίηση της Ιστορίας δεν είναι ικανή να σβήσει την αλήθεια. Η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της, οπλισμένοι με τα διδάγματα του παρελθόντος και τη δύναμη της κοσμοθεωρίας μας, θα τραβήξουν μπροστά τους τροχούς της κοινωνικής εξέλιξης όσα προσκόμματα και αν σηκωθούν μπροστά τους, θέτοντας το φασισμό και τον πόλεμο – τον ίδιο τον καπιταλισμό – στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας μια για πάντα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Η ΕΣΣΔ είχε 20.000.000 νεκρούς σε μάχιμο και άμαχο πληθυσμό, η Βρετανία 375.000 και οι ΗΠΑ 405.000. Ο Κόκκινος Στρατός σήκωσε το κύριο βάρος (65%) των στρατιωτικών απωλειών μεταξύ των Συμμάχων (Βρετανία και ΗΠΑ από 2% αντίστοιχα). Την ίδια στιγμή, στο Ανατολικό Μέτωπο η Βέρμαχτ σημείωσε τα 3/4 των συνολικών απωλειών της. Από τα 260 δισ. δολ. του συνολικού ύψους των ζημιών που υπέστη η ευρωπαϊκή ήπειρος στη διάρκεια του πολέμου, τα 128 δισ. δολ. (τα μισά δηλαδή) αναλογούσαν στην ΕΣΣΔ.

2. Βλ. ενδεικτικά Silverstein K (2000) «Ford and the Fuhrer», στο «The Nation», τεύχος 3, σελ.14, Higham Ch (1983) «Trading with the Enemy» (Delacorte Press) σελ. 1-33, ACSA Press Release, 13/7/2003, κ.ά.

3. Chauvier J M, «Russia: Nostalgic for the Soviet Era», «Le Monde Diplomatique», τ. Μαρτίου 2004.

Αναστάσης Γκίκας
Μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Πηγή: Ριζοσπάστης, 3/5/2015

Ε. Τέλμαν: «Τα διδάγματα της εξέγερσης του Αμβούργου» (1925)

Στη μέση και προς τα αριστερά ο ηγέτης του γερμανικού προλεταριάτου Ερνστ Τέλμαν

Σαν σήμερα πριν δύο χρόνια, στις 23 Οκτώβρη 1923, το Αμβούργο εξεγέρθηκε. Παρακινούμενο από την εξαθλίωση της περιόδου του πληθωρισμού1, εξωθημένο από την ανήκουστη ανέχεια των εργαζόμενων μαζών, εμπνευσμένο από το πνεύμα του μπολσεβικισμού, το καλύτερο, το πιο επαναστατικό τμήμα της εργατιάς του Αμβούργου πήρε τα όπλα και ξεκίνησε τον αγώνα ενάντια στους καπιταλιστές καταπιεστές.

Δύο χρόνια πέρασαν από την 23η Οκτώβρη 1923. Πολλά άλλαξαν εν τω μεταξύ τόσο στη Γερμανία όσο και σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Εμείς, οι κομμουνιστές, ηττηθήκαμε και μαζί με εμάς ηττήθηκε ολόκληρη η γερμανική εργατιά. Η σταθεροποίηση της αστικής Γερμανίας επιτεύχθηκε σ’ έναν ορισμένο, αν και περιορισμένο βαθμό. Δημιουργήθηκαν νέες ελπίδες στην αστική τάξη. Το προλεταριάτο βίωσε ένα χρόνο απογοήτευσης και υποχώρησης. Αν σήμερα μνημονεύουμε τις οδομαχίες του Αμβούργου που έλαβαν χώρα πριν δύο χρόνια, αυτό δεν το κάνουμε παρακινούμενοι απλώς από το γεγονός ότι το ημερολόγιο δείχνει και πάλι 23 Οκτώβρη. Για τους κομμουνιστές και για το ταξικά συνειδητοποιημένο τμήμα του προλεταριάτου οι επέτειοι δεν είναι απλά μέρες μνήμης, αλλά χαράσσουν κατευθύνσεις για την ταξική πάλη, αποτελούν καθοδήγηση για τη δράση. Ιδιαίτερα η πολιτική κατάσταση, στην οποία βρισκόμαστε σήμερα, μας θέτει το επιτακτικό καθήκον να κατανοήσουμε με σαφήνεια την ιστορική σημασία και τα διδάγματα της εξέγερσης του Αμβούργου.

Ποιες ήταν οι αιτίες του αγώνα του Αμβούργου; Ηταν μόνο η προπαγάνδα των κομμουνιστών, ήταν οι αποφάσεις παράνομων μυστικών οργάνων, όπως ισχυρίζονται τα αστικά δικαστήρια; Οχι! Οι αιτίες είναι βαθύτερες. Η εξέγερση δεν ξεπήδησε ούτε από την τυφλή τύχη, ούτε από την ελεύθερη βούληση μερικών συνωμοτών. Η εξέγερση του Αμβούργου ξεπήδησε από την επαναστατική κατάσταση του φθινοπώρου του 1923.

Το φθινόπωρο του 1923 έφερε τη βαθιά κρίση της αστικής τάξης, την κρίση που αγκάλιασε ολόκληρη τη Γερμανία, όλες τις τάξεις και τα στρώματα του πληθυσμού. Ο ιμπεριαλισμός της Αντάντ ολοκλήρωσε την καταστροφική του εργασία. Ο πόλεμος της περιοχής του Ρουρ που κράτησε δέκα μήνες χάθηκε για τη γερμανική αστική τάξη. Το νόμισμα, το μάρκο, το οποίο όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Κούνο ήταν στα 8.0002, ανήλθε αργότερα στο ένα τρισεκατομμύριο. Οι εργάτες δεν μπορούσαν ν’ αγοράσουν τίποτα με τους μισθούς τους. Ακόμα και «οι πιο πιστοί υπηρέτες του κράτους», οι υπάλληλοι, άρχισαν να επαναστατούν. Τα μεσαία στρώματα καταστράφηκαν. Το φάντασμα της πείνας περιπλανιόταν στη Γερμανία. Οι κυβερνήσεις της αστικής τάξης ήταν ανήμπορες απέναντι στη διάλυση.

Ο Στρέσεμαν3, ο υπουργός Εξωτερικών εκείνης της εποχής, διακήρυττε μετά από τις απεργίες Κούνο4 «ότι η κυβέρνησή του θα ήταν η τελευταία αστική κυβέρνηση στη Γερμανία».

Ηδη την άνοιξη του 1923 ξέσπασαν στην περιοχή του Ρουρ και της Ανω Σιλεσίας απεργιακά κινήματα. Νέα κύματα της ταξικής πάλης αναπτύχθηκαν σε ολόκληρη τη Γερμανία. Οι εργάτες δεν αγωνίζονταν ακόμα για την εξουσία, αλλά για τις πιο επιτακτικές καθημερινές τους ανάγκες, για την καταπολέμηση της πιο οξυμένης ανέχειας. Ο αγώνας διεξαγόταν ακόμα με «ειρηνικές» μορφές. Ενώ οι δεξιοί σοσιαλδημοκράτες, οι Σόλμαν5 και Σέβερινγκ6, είχαν έρθει ήδη σε συνεννόηση με τους στρατηγούς της Ράιχσβερ7 και εξοπλίζονταν για την αιματηρή κατάπνιξη του προλεταριάτου, οι «αριστεροί» σοσιαλδημοκράτες έκαναν τα πάντα για να καταστήσουν την εργατιά ανίκανη ν’ αμυνθεί, για να την εμποδίσουν να διεξάγει πάλη για την εξουσία, για να την κοροϊδέψουν με διάφορες φράσεις, για να την περιορίσουν στις «ειρηνικές», κοινοβουλευτικές μορφές πάλης της προπολεμικής περιόδου. Αλλά η λογική των πέντε επαναστατικών χρόνων ήταν ισχυρότερη από την προστυχιά των δεξιών και τη δειλία των «αριστερών» σοσιαλδημοκρατών ηγετών.

Η σπίθα του εμφύλιου πολέμου στη Γερμανία ξεπήδησε από τη στιγμή της ανατροπής της κυβέρνησης Κούνο. Ηδη πριν την ανατροπή αυτή είχαν γίνει ανταλλαγές πυρών στο Ρουρ, το Ανόβερο, την Ανω Σιλεσία, τη Βαυαρία και σε άλλα μέρη της Γερμανίας. Τώρα ήταν σε όλους καθαρό ότι μια ειρηνική διευθέτηση των ζητημάτων δεν ήταν πια δυνατή. Η αμείλικτη, βίαιη πάλη με όρους τάξης απέναντι σε τάξη έγινε αναπόφευκτη. Οι απεργίες κατέληγαν σε συγκρούσεις, οι διαδηλώσεις σ’ αιματηρές μικρές μάχες ανάμεσα στους εργάτες και την αστυνομία σε μια ντουζίνα γερμανικές πόλεις. Εφτασε η στιγμή κατά την οποία αποδείχτηκε, όπως έλεγε ο Λένιν στα «Διδάγματα από την εξέγερση της Μόσχας» του έτους 1906, «ότι η γενική απεργία, σαν αυτοτελής και κύρια μορφή πάλης, έχει ξεπεραστεί, ότι το κίνημα ξεφεύγει με αυθόρμητη, ακράτητη δύναμη απ’ αυτά τα στενά πλαίσια και γεννά μια ανώτερη μορφή πάλης, την εξέγερση»8.

Ακριβώς αυτήν τη στιγμή προσεγγίζαμε με τρομακτική ταχύτητα τον Οκτώβρη του 1923. Μπροστά μας είχαμε μια άμεση επαναστατική κατάσταση. Πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις για τη νίκη της εργατικής τάξης, εκτός από μία: την ύπαρξη ενός ξεκάθαρου κομμουνιστικού κόμματος με σιδερένια συνοχή και αδιάλυτους δεσμούς με τις πιο πλατιές μάζες, ενός κόμματος αποφασισμένου και ικανού να ενώσει την αυθόρμητη πάλη των εργατικών μαζών, να την οργανώσει και να την καθοδηγήσει.

Την κρίσιμη στιγμή η καθοδήγηση του Κόμματός μας απέτυχε. Η είσοδος κομμουνιστών ηγετών από κοινού με τους «αριστερούς» σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση της Σαξονίας θα ήταν σωστή μόνο αν εξυπηρετούσε έναν μοναδικό στόχο: την οργάνωση της επανάστασης, το κίνημα των μαζών, την ανάληψη της πάλης σε ολόκληρη τη Γερμανία.

Ακριβώς αυτόν το στόχο έχασε από τα μάτια της η τότε ηγεσία του Κόμματος. Οι ηγέτες μας αξιοποίησαν τις θέσεις τους στη σαξονική κυβέρνηση όχι προς όφελος της εξαπόλυσης της επίθεσης, αλλά προς όφελος της αποτροπής της σύγκρουσης. Πολιτική συνασπισμού δεν ήταν η είσοδος στη σαξονική κυβέρνηση, αλλά ότι αφέθηκαν σε αυτήν την κυβέρνηση να ξεγελαστούν και να καθοδηγηθούν, αντί αυτοί να καθοδηγήσουν τις εργατικές μάζες ενάντια στην κυβέρνηση του Ράιχ.

Ξέχασαν ότι το κίνημα έπρεπε να περάσει «σε μια ανώτερη μορφή πάλης». Περιορίστηκαν σε «στενά πλαίσια», προσπάθησαν μάλιστα επιπλέον να «στενέψουν» ακόμα περισσότερο τα ήδη στενά πλαίσια. Εδωσαν την εντολή να σταματήσουν τα απεργιακά κινήματα που βρίσκονταν σ’ εξέλιξη, επειδή «η αποφασιστική μάχη βρίσκεται μπροστά μας».

Το Κόμμα μας ως σύνολο ήταν ακόμα πολύ ανώριμο για να εμποδίσει αυτά τα λάθη της καθοδήγησης. Ετσι, το φθινόπωρο του 1923 η επανάσταση απέτυχε λόγω της απουσίας μίας εκ των πιο σημαντικών προϋποθέσεών της: της ύπαρξης ενός μπολσεβίκικου κόμματος.

Η πολιτική στη Σαξονία τελείωσε με μια αμαχητί οπισθοχώρηση. Η εκτελεστική εξουσία του Ράιχ, η είσοδος των λευκών στρατηγών, επισφράγισε την ήττα.9

Εξαντλείται με αυτά η ιστορία του Οκτώβρη του 1923; Οχι και πάλι όχι! Ακόμα και αργότερα διαπράττονταν πολλές φορές το λάθος, σε αποφάσεις και σε άρθρα, ακόμα και σε λόγους στο αστικό δικαστήριο να γίνεται αναφορά μόνο στη Σαξονία όταν γινόταν λόγος για τον Οκτώβρη του 1923. Ωστόσο δεν υπήρχε μόνο η Σαξονία, υπήρχε και το Αμβούργο!

Το Αμβούργο επιβεβαίωσε στο μέγιστο βαθμό τη λενινιστική διδασκαλία «ότι το κίνημα ξεφεύγει με αυθόρμητη, ακράτητη δύναμη απ’ αυτά τα στενά πλαίσια και γεννά μια ανώτερη μορφή πάλης, την εξέγερση».

Η εξέγερση του Αμβούργου διαμόρφωσε, όπως αναφέρεται στις Θέσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής του 1924 «τον αντίθετο πόλο της Σαξονίας».

Αυτοί που βλέπουν στην ιστορία ολόκληρου του Κόμματός μας μέχρι τη Φρανκφούρτη10 μόνο ανικανότητα, προδοσία και οπορτουνισμό, ξεχνάνε τα τεράστια διδάγματα του αγώνα του Αμβούργου. Ξεχνάνε ότι οι πλατιές μάζες των μελών του Κόμματός μας σε καμία περίπτωση δεν υιοθέτησαν παθητική στάση αναμονής, αλλά ήταν αποφασισμένες να δώσουν τη ζωή τους για τη διεκδίκηση της εξουσίας. Και οι εργάτες του Αμβούργου δικαιούνται περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλον να πούνε: Δεν ήταν μόνο οι κομμουνιστές εργάτες του Αμβούργου, αλλά και του Βερολίνου, της Σαξονίας και όλοι οι υπόλοιποι οι οποίοι ήταν έτοιμοι για μάχη.

Οι περιοχές των ακτών της Βόρειας Θάλασσας (Wasserkante) είχαν την ίδια εξέλιξη με ολόκληρη την υπόλοιπη Γερμανία. Ενα κύμα απεργιών και οικονομικών αγώνων θέριεψε σε ολόκληρη την περιοχή της Βόρειας Ακτής. Στις 20 Οκτώβρη έλαβαν χώρα στο Αμβούργο δυναμικές διαδηλώσεις των ανέργων. Σε διάφορα σημεία της πόλης κατέληξαν σε λεηλασίες μαγαζιών με τρόφιμα και σ’ αιματηρές συγκρούσεις με την αστυνομία. Οι απαγορευτικές ζώνες της αστυνομίας διασπάστηκαν με τη βία για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Την Τρίτη 23 Οκτώβρη, στις 5 η ώρα το πρωί, όλα τα αστυνομικά τμήματα στα προάστια του Αμβούργου καταλήφθηκαν αστραπιαία από επαναστατικές ομάδες μάχης, όλοι οι αστυνομικοί αφοπλίστηκαν. Οι επαναστατικές ομάδες μάχης πήραν όλα τα όπλα και τα πυρομαχικά από τα είκοσι έξι αστυνομικά τμήματα που πιάστηκαν στον ύπνο. Οταν η διεύθυνση της αστυνομίας έστειλε τις ειδικές μονάδες επίθεσης και τις ενισχύσεις που είχαν ήδη καταφτάσει από άλλες περιοχές, οι αγωνιζόμενες περιοχές είχαν μετατραπεί σε οπλισμένα φρούρια. Εκατοντάδες εργάτες κι εργάτριες έστησαν στους δρόμους οδοφράγματα. Αθάνατη παραμένει η φήμη του κόκκινου Μπάρμπεκ11. Τα αστυνομικά στρατεύματα προέλαυναν σε ολόκληρους λόχους και τάγματα, αλλά ήταν υποχρεωμένα συνέχεια να επιστρέφουν άπραγα, αφού οι απώλειές τους αυξάνονταν σε κάθε έφοδο που έκαναν. Οι εργάτες του Μπάρμπεκ έριξαν δέντρα, ξερίζωσαν τα πεζοδρόμια, έφραξαν τους δρόμους με οδοφράγματα από κορμούς δέντρων, πέτρες κι άμμο. Πίσω από αυτά τα οχυρώματα πολεμούσαν σαν τίγρεις.

Οι πρώτες ομάδες μάχης που προχώρησαν σε αστραπιαίες επιθέσεις στα αστυνομικά τμήματα ήταν άοπλες. Ολα τα όπλα και τα πυρομαχικά τα προμηθεύτηκαν από την αστυνομία. 300 άντρες δέχτηκαν καταιγιστικά πυρά από 6.000 έμμισθους της αστυνομίας, της Ράιχσβερ και του Ναυτικού. Αντεξαν τρεις μέρες και τρεις νύχτες. Πυροβολούσαν τρεις μέρες και τρεις νύχτες. Επιτίθονταν, έπεφταν, υποχωρούσαν, αλλά δεν παραδίνονταν. Διέσωσαν την τιμή του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Ηταν οι πρωτοπόροι της γερμανικής εργατικής τάξης.

Το Αμβούργο ηττήθηκε. Οι μαχητές των οδοφραγμάτων έπεσαν. Ωστόσο μόνο λίγοι σκοτώθηκαν, το μεγαλύτερο τμήμα αιχμαλωτίστηκε, καταδιώχτηκε και διασκορπίστηκε. Ακόμα και σήμερα βρίσκονται σε φυλακές και φρούρια. Η ηρωική τους υπεράσπιση κατά τις δίκες του Αμβούργου με την κατηγορία της υψίστης προδοσίας αποτελούν παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο οι κομμουνιστές στέκονται μπροστά στα αστικά ταξικά δικαστήρια.

Η προλεταριακή επανάσταση υπέστη περισσότερες από μία αιματηρές ήττες. Ωστόσο ποτέ δεν αιμορράγησε μέχρι θανάτου. Προχωράει πιο ισχυρή, πιο περήφανη, πιο αποφασισμένη. Η Παρισινή Κομμούνα τσαλαπατήθηκε. Η ρωσική επανάσταση του 1905 τελείωσε στις τσαρικές κρεμάλες, στα μπουντρούμια, στη Σιβηρία. Και, παρόλ’ αυτά, ξύπνησε εκ νέου! Ετσι και το Αμβούργο δεν είναι νεκρό, Αντίθετα, το Αμβούργο είναι ανίκητο. Νέες εξεγέρσεις του προλεταριάτου, νέες νίκες της αντεπανάστασης θ’ ακολουθήσουν το γερμανικό Οκτώβρη. Στην Πολωνία, την Εσθονία, τη Βουλγαρία ξεσηκώνονται οι εργάτες και ηττούνται. Και, παρόλ’ αυτά, θα νικήσουν!

Οι εξεγέρσεις του προλεταριάτου αποτελούν στάδια στη νικηφόρα πορεία της επανάστασης, όχι μόνο λόγω των άμεσων θετικών αποτελεσμάτων τους, αλλά κυρίως λόγω των μεγάλων διδαγμάτων που εμφυσούνε σε ολόκληρη την εργατική τάξη.

Εξέγερση του Αμβούργου (1923)

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΑΜΒΟΥΡΓΟΥ;

1. Οι μικρές αριθμητικά προλεταριακές δυνάμεις, οι οποίες πολέμησαν με το μέγιστο ηρωισμό κάτω από τη σημαία της δικτατορίας, μπόρεσαν να σταθούν στρατιωτικά μ’ επιτυχία ενάντια στην εικοσαπλάσια υπεροχή των θαυμάσια οργανωμένων κι οπλισμένων στρατευμάτων της αστικής τάξης.

2. Η άφθαρτη φήμη των μαχητών του Οκτώβρη στο Αμβούργο έγκειται στ’ ότι άρπαξαν τα όπλα σε μια επαναστατική κατάσταση, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχαν 99% πιθανότητες νίκης. Ο λενινισμός διδάσκει ότι η μάχη πρέπει ν’ αρχίζει όταν υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες για τη νίκη. Εγγύηση για τη νίκη δεν υπάρχει ποτέ εκ των προτέρων. Η ήττα σ’ έναν τέτοιο αγώνα είναι χίλιες φορές πιο γόνιμη και πολύτιμη για το μέλλον της ταξικής πάλης από μια υποχώρηση χωρίς μάχη.

3. Η εξέγερση οδηγήθηκε στην ήττα γιατί έμεινε απομονωμένη, αφού δεν υποστηρίχτηκε αμέσως ούτε στη Σαξονία, ούτε σ’ ολόκληρο το Ράιχ. Οι εργάτες σ’ ένα συγκεκριμένο μέρος μπορούν ν’ αρχίσουν τον αγώνα με το μέγιστο ηρωισμό, ωθούμενοι από το πιο ισχυρό μαζικό κίνημα: Θα ηττηθούν αν δεν πάει μαζί τους το προλεταριάτο ολόκληρης της χώρας. Ειδικά σ’ αυτό έγκειται ο ρόλος του Κομμουνιστικού Κόμματος ως εμπροσθοφυλακής του προλεταριάτου, στην οργάνωση και τη συσπείρωση ολόκληρης της εργατικής τάξης σ’ όλα τα βιομηχανικά κέντρα και τις μεγάλες πόλεις, σ’ ολόκληρη τη χώρα. Ειδικά γι’ αυτόν το σκοπό χρειαζόμαστε ένα σιδερένιο, απόλυτα αποφασισμένο, απόλυτα πειθαρχημένο κόμμα με ακλόνητη συνοχή.

4. Δεν είν’ αλήθεια ότι η εξέγερση του Αμβούργου ήταν πραξικόπημα. Αντίθετα, είχε τη συμπάθεια των πιο πλατιών μαζών. Ακόμα και ο αστυνομικός διευθυντής Χένσε (Hense) αναγκάστηκε οργισμένος να παραδεχτεί ότι οι σοσιαλδημοκράτες εργάτες στο Αμβούργο, αυτή η πολύ δεξιά οργάνωση του SPD και μαζί τους «οι πιο πλατιοί κύκλοι του πληθυσμού στάθηκαν στο πλάι των κομμουνιστών». Η αδυναμία μας έγκειτο μόνο στο γεγονός ότι δεν καταφέραμε να συσπειρώσουμε αυτές τις μάζες στέρεα γύρω μας, να τις τραβήξουμε έγκαιρα σ’ όλες τις επιμέρους μάχες, να σχηματίσουμε μ’ αυτές το Ενιαίο Μέτωπο απέναντι στους σοσιαλδημοκράτες ηγέτες.

5. Για να μπορέσουμε να νικήσουμε σε αγώνες παρόμοιους μ’ αυτούς του Αμβούργου, που θα έρθουν αναπόφευκτα και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, πρέπει να εισχωρήσουμε σαν σφήνα μέσα στις μάζες, να τις ενώσουμε μαζί μας με χίλια νήματα, να σχηματίσουμε ένα πραγματικά προλεταριακό Ενιαίο Μέτωπο μ’ εκατομμύρια εργάτες. Στα συνδικάτα, σε όλες τις μη κομματικές οργανώσεις της εργατικής τάξης πρέπει ν’ αναπτυχθεί μια μεγάλη επαναστατική πτέρυγα, η οποία θ’ αποτελέσει μαζί με τους κομμουνιστές το φορέα των επερχόμενων αγώνων.

6. Ως ιδιαίτερη έλλειψη βιώσαμε στις μέρες του Οκτώβρη στο Αμβούργο την απουσία ενός ισχυρού κινήματος των Συμβουλίων (Räte-bewegung). Αυτό το γεγονός δεν έχει κατανοηθεί ακόμα επαρκώς στο Κόμμα. Τα Συμβούλια είναι τα όργανα τα οποία συνενώνουν σε μια επαναστατική κατάσταση τα εκατομμύρια των μαζών του προλεταριάτου, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του αγώνα. Αυτό το δίδαγμα δεν πρέπει να το ξεχνάμε ούτε στη σημερινή περίοδο, την περίοδο μεταξύ δύο επαναστάσεων.

7. Η κατάκτηση της εξουσίας του προλεταριάτου δεν είναι μονόπρακτο έργο. Δεν περιορίζεται μόνο στο στρατιωτικό αγώνα εναντίον των στρατευμάτων της αστικής τάξης, αλλά πρέπει να προετοιμαστεί με μακρόχρονη δουλειά του Κομμουνιστικού Κόμματος και ολόκληρου του προλεταριάτου. Οι μελλοντικοί νικητές επί της αστικής τάξης πρέπει να διαπαιδαγωγηθούν, να προετοιμαστούν, να οργανωθούν μέσα σε αμέτρητους επιμέρους αγώνες. Εδώ βρίσκεται το βασικό μας καθήκον αυτήν την περίοδο.

8. Είναι λάθος ότι με την ήττα του Οκτώβρη του 1923 χάθηκε για πάντα μια μοναδική επαναστατική κατάσταση. Η ήττα του 1923 δε θα έχει μεγάλη διάρκεια, ακριβώς όπως και η ήττα του Συνδέσμου του Σπάρτακου12 δεν είχε μεγάλη διάρκεια στις μέρες του Νόσκε το 1919. Η σταθεροποίηση της αστικής Γερμανίας δεν έχει μεγάλη πνοή: Παρά το Σχέδιο Ντάουες13 και το Εγγυητικό Σύμφωνο14 -ή καλύτερα: λόγω του Σχεδίου Ντάουες και του Εγγυητικού Συμφώνου. Η καπιταλιστική σταθεροποίηση στη Γερμανία βιώνει ήδη τώρα την πρώτη της «δύσπνοια». Η μεγάλη συνέπεια της εξέγερσης του Αμβούργου είναι ότι οι εργάτες είδαν για τρία εικοσιτετράωρα την αδυναμία του φαινομενικά ανίκητου ταξικού αντιπάλου σε ολόκληρη την έκτασή της. Κατά τη διάρκεια των ημερών του Αμβούργου οι εργάτες είδαν την αστική τάξη να στέκεται στο χείλος της αβύσσου. Κι αυτήν την εικόνα δεν πρόκειται να την ξεχάσουν ποτέ! Δε θα βαλτώσουμε, αντίθετα θα προχωρήσουμε σε νέους αγώνες, ενώ η δεύτερη επανάσταση στη Γερμανία θα μας βρει με ακόμα πιο βαθιά συνείδηση της αναγκαιότητάς της.

9. Η εξέγερση ήταν υπόδειγμα θαυμάσιας οργάνωσης του επαναστατικού αγώνα, υπόδειγμα οργάνωσης χωρίς περιττές τριβές. Ταυτόχρονα όμως αποκάλυψε και τα μεγαλύτερα οργανωτικά λάθη του Κόμματός μας. Οι μαχητές του Αμβούργου κέρδισαν την πλήρη συμπάθεια των εργατών στις επιχειρήσεις, αλλά οργανωτικά δεν είχαν καμία σύνδεση με αυτούς. Αποδείχτηκε σε όλο της το μεγαλείο η αχρηστία, η ολέθρια οπισθοδρομικότητα της παλιάς μας σοσιαλδημοκρατικής οργάνωσης στη βάση του τόπου κατοικίας. Ο εκλογικός μηχανισμός δεν αξίζει τίποτα στα οδοφράγματα! Το μεγαλύτερο κενό στο πολεμικό μέτωπο του Αμβούργου ήταν η απουσία κομμουνιστικών πυρήνων στις επιχειρήσεις. Μια μάζα μαχητών, όπως αυτή του Αμβούργου, η οποία όμως θα στηρίζεται σε καλά ριζωμένους πυρήνες σε όλες τις επιχειρήσεις και στη συνένωση των πιο πλατιών εργατικών μαζών, θα είναι σε μια αντίστοιχη κατάσταση στο μέλλον ανίκητη.

10. Το μεγαλύτερο, το πιο πολύτιμο δίδαγμα της εξέγερσης του Αμβούργου είναι η μεγαλειώδης εκπλήρωση του ρόλου του Κομμουνιστικού Κόμματος στην προλεταριακή επανάσταση. Οι κομμουνιστές ήταν όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη η εμπροσθοφυλακή, η καθοδήγηση, ο οδηγός της εργατικής τάξης. Προσέδωσαν στο κίνημα ένα σαφώς προσδιορισμένο στόχο, ένα διαμορφωμένο με ακρίβεια πρόγραμμα: Τη δικτατορία του προλεταριάτου. Σε σχέση μ’ αυτό, ο αγώνας του Αμβούργου στέκεται σ’ ένα πολύ ψηλότερο επίπεδο απ’ όλα τα προηγούμενα κινήματα. Η Δράση του Μάρτη του 192115 δεν αντέχει σε καμία σύγκριση με την εξέγερση του Αμβούργου. Μόνο επειδή το Κόμμα κρατούσε σταθερά στα χέρια του την καθοδήγηση του αγώνα έγινε κατορθωτό να συνειδητοποιηθεί και να πραγματοποιηθεί από τους επαναστάτες του Αμβούργου -για πρώτη φορά στη Δυτική Ευρώπη- η μαρξιστική-λενινιστική διδασκαλία σύμφωνα με την οποία η εξέγερση είναι τέχνη και ο βασικός νόμος αυτής της τέχνης είναι η θαρραλέα, σταθερή, αποφασιστική επίθεση.

Αυτά είναι τα πιο σημαντικά διδάγματα από την εξέγερση του Αμβούργου. Το φρικτό κόστος που πληρώσαμε γι’ αυτήν ήταν ο θάνατος και η φυλάκιση των καλύτερων ανθρώπων μας. Κι όμως: Αυτή η θυσία θα έχει εκατονταπλάσια αξία. Δεν έπεσαν μόνο για την οικοδόμηση ενός μπολσεβίκικου κόμματος στη Γερμανία, αλλά και για το μέλλον ολόκληρης της εργατικής τάξης.

Τώρα δε βρισκόμαστε στην περίοδο της άμεσης εφόδου, του άμεσου αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας. Βρισκόμαστε στην περίοδο ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη επανάσταση. Η ανάλυση τόσο της παγκόσμιας κατάστασης όσο και της συγκεκριμένης κατάστασης στη Γερμανία φανερώνει σε κάθε σοβαρό άνθρωπο ότι η τωρινή «ανάσα» (σ.μ.: της καπιταλιστικής σταθεροποίησης) δε θα διαρκέσει πολύ. Πρέπει να την αξιοποιήσουμε καλά για να μάθουμε, για να διευρύνουμε τις δυνάμεις μας, για να εκπαιδεύσουμε την εργατική τάξη, για να προετοιμαστούμε οργανωτικά ενόψει των νέων ημερών του Αμβούργου, οι οποίες θα βιώσουν μια αναγέννησή τους σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας.

Ειδικά στην τωρινή περίοδο των υπομονετικών μερικών αγώνων, των γερών, αργά αναπτυσσόμενων μερικών κινημάτων, δε μας επιτρέπεται να ξεχάσουμε ούτε για μια στιγμή τη σημασία και τα διδάγματα της εξέγερσης του Αμβούργου. Το Κόμμα μας πραγματοποιεί μια αποφασιστική προσαρμογή από την κορυφή μέχρι τη βάση του. Ξεριζώνει το ψευτοεπαναστατικό πνεύμα που είναι ριζοσπαστικό μόνο στα λόγια. Παραμερίζει τα υπολείμματα του σεχταρισμού, της υποτίμησης των μαζών στις γραμμές του. Αλλάζει την τακτική του για να συνδεθεί πιο στέρεα, πιο στενά με τους σοσιαλδημοκράτες εργάτες, με τις μάζες στα συνδικάτα και τις επιχειρήσεις. Προχωράει στη ριζική αναμόρφωση των οργανωτικών του αρχών. Εργάζεται στην κατεύθυνση σχηματισμού μιας μεγάλης αριστερής πτέρυγας στο εργατικό κίνημα.

Για την εκπλήρωση αυτών των καθηκόντων χρειαζόμαστε κυρίως την υπομονετική, κουραστική, επίμονη καθημερινή δουλειά. Μήπως αυτό σημαίνει ότι εγκαταλείπουμε τη γραμμή της πολιτικής της εξέγερσης του Αμβούργου; Οχι! Αν την χάσουμε αυτή, χαθήκαμε! Μέσω της μετάβασης στην πολιτική του κερδίσματος και της καθοδήγησης των μαζών σφυρηλατούμε την ταξική βάση για μια νέα Εξέγερση του Αμβούργου, ασύγκριτα μεγαλύτερης έκτασης από την πρώτη, πολύ μεγαλύτερου εύρους, ακόμα πιο βαθιάς ιστορικής σημασίας.

Περισσότερο από ποτέ κάθε κομμουνιστής, κάθε κομματικό μέλος, κάθε μέλος της Κομμουνιστικής Ενωσης Νεολαίας, κάθε επαναστάτης εργάτης πρέπει αυτήν την περίοδο να έχει στο μυαλό του την εικόνα των μαχητών της εξέγερσης του Αμβούργου: Ψύχραιμοι, περιφρονώντας το θάνατο, ολόπλευρα δοσμένοι στην υπόθεση της εργατικής τάξης, με τ’ όπλο στο χέρι, μπροστά τους τα οδοφράγματα, έτοιμοι να υποδεχτούν τον εχθρό και με το βλέμμα στραμμένο σ’ έναν και μόνο στόχο, στο μεγαλύτερο, στον πιο περήφανο στόχο που υπάρχει για τον κομμουνιστή: Τη δικτατορία του προλεταριάτου!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

* Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στις 23 Οκτώβρη 1925, στην εφημερίδα «Rote Fahne» (Κόκκινη σημαία), όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας από το 1919 μέχρι το 1945. Το κείμενο περιλαμβάνεται στη συλλογή κειμένων «Ernst Thälmann, Reden und Aufsätze zur Geschichte der deutschen Arbeiterbewegung Ι» (Ερνστ Τέλμαν, Ομιλίες και παρεμβάσεις για την ιστορία του γερμανικού εργατικού κινήματος) του Ινστιτούτου Μαρξ – Ενγκελς – Λένιν – Στάλιν της ΚΕ του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας, σελ. 254-264.

1. Ως περίοδος του υπερπληθωρισμού στη Γερμανία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης θεωρείται ιδιαίτερα η περίοδος από τα μέσα του 1921 μέχρι τα τέλη του 1923, αν και μερικές φορές συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν ολόκληρη η περίοδος 1914-1923. Σε αυτήν την περίοδο συντελέστηκε τεράστια αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων και διολίσθηση της αξίας του γερμανικού μάρκου σε σχέση με τα υπόλοιπα νομίσματα. Στην εξέλιξη αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε η απότομη αύξηση της έκδοσης χρήματος για την αποπληρωμή των κρατικών χρεών από τον πόλεμο και την καταβολή των αποζημιώσεων προς τους νικητές, που προβλεπόταν από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Νοέμβρη του 1923 ένα δολάριο ισούταν με 420 δισ. μάρκα.

2. Σ.μ.: Εδώ ο Τέλμαν αναφέρεται μάλλον στο πόσα χάρτινα μάρκα χρειάζονταν για ν’ αγοράσουν ένα χρυσό μάρκο ως ένδειξη της ταχύτητας διολίσθησης του γερμανικού νομίσματος την περίοδο του υπερπληθωρισμού.

3. Ο Γκούσταφ Στρέσεμαν (Gustav Stressemann), ηγέτης του Γερμανικού Λαϊκού Κόμματος, ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας από το 1923 μέχρι το 1929, ενώ ηγήθηκε ως καγκελάριος και μιας βραχύβιας κυβέρνησης 102 ημερών (13 Αυγούστου – 23 Νοέμβρη 1923).

4. Απεργιακό κύμα ενάντια στην κυβέρνηση Cuno τον Αύγουστο του 1923 που συντέλεσε στην πτώση της.

5. Ο Βίλχελμ Σόλμαν (Wilhelm Sollmann) ήταν στέλεχος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (SPD) και υπουργός Εσωτερικών (13 Αυγούστου 1923-11 Νοέμβρη 1923) στη βραχύβια κυβέρνηση με καγκελάριο τον Γκούσταφ Στρέσεμαν.

6. Ο Καρλ Σέβερινγκ (Carl Severing) ήταν στέλεχος του SPD. Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών της Πρωσίας (1920-1926 και 1930-1932) και υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας (1928-1930).

7. Η επίσημη ονομασία του γερμανικού στρατού από το 1919 μέχρι το 1935. Μεταφράζεται ως «Αμυνα του Ράιχ». Το 1935 μετονομάστηκε σε Βέρμαχτ (Wehrmacht) που σημαίνει Αμυντική Δύναμη.

8. Β. Ι. Λένιν: «Τα διδάγματα από την εξέγερση της Μόσχας», «Απαντα», τ. 13, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 373.

   9. Η κεντρική κυβέρνηση του Ράιχ έστειλε από το Βερολίνο στρατεύματα «για την αποτροπή της κομμουνιστικής ανατροπής». Στις 21 Οκτώβρη 1923 τα στρατεύματα του Ράιχ απάλλαξαν -στη βάση του διατάγματος εκτάκτου ανάγκης του σοσιαλδημοκράτη Νόσκε- τη σαξονική κυβέρνηση από τα καθήκοντα της.

10. Σ.μ.: Ο Τέλμαν μάλλον αναφέρεται εδώ στο 9ο Συνέδριο του ΚΚΓ που έλαβε χώρα υπό καθεστώς παρανομίας το διάστημα 7-10 Απρίλη 1924 στη Φρανκφούρτη και το Οφενμπαχ. Το Συνέδριο αυτό θεωρούνταν την περίοδο που γράφτηκε το άρθρο ότι διόρθωσε κάποια από τα «δεξιά» λάθη του κόμματος κατά την προηγούμενη περίοδο και καθαίρεσε από την καθοδήγηση του κόμματος τους Μπράντλερ (Brandler), Ταλχάιμερ (Thalheimer) και Βάλχερ (Walcher).

11. Η περιοχή του Αμβούργου στην οποία το ΚΚΓ είχε τη μεγαλύτερη επιρροή. Μετατράπηκε στο κέντρο των μαχών των τριών ημερών.

12. Την άνοιξη του 1915 συγκροτήθηκε η ομάδα «Διεθνής» από μέλη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος που αντιπολιτεύονταν τη γραμμή του κόμματος γενικά, αλλά κυρίως στο θέμα του πολέμου. Η ομάδα αυτή πήρε συνεπή διεθνιστική θέση κόντρα στη σοσιαλπατριωτική γραμμή του κόμματος. Η ομάδα αυτή αποτελούνταν από γνωστούς Γερμανούς επαναστάτες, όπως οι Καρλ Λίμπκνεχτ (Karl Liebknecht), Ρόζα Λούξεμπουργκ (Rosa Luxemburg), Φραντς Μέρινγκ (Franz Mehring), Κλάρα Τσέτκιν (Klara Zetkin), Χέρμαν και Κέτε Ντούνκερ (Hermann & Käte Duncker), Βίλχελμ Πικ (Wilhelm Pieck) κ.ά. Βασική τους θέση ήταν ότι ο κύριος εχθρός κάθε λαού -και του γερμανικού- βρίσκεται στην ίδια του τη χώρα. Ενα χρόνο αργότερα η ομάδα άρχισε να εκδίδει σειρά πολιτικών φυλλαδίων με το όνομα «Γράμματα του Σπάρτακου», απ’ όπου πήρε και το όνομά της. Η ομάδα αυτή μετεξελίχτηκε μαζί με κάποια μέλη του «Ανεξάρτητου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας» στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας, το οποίο ιδρύθηκε στη Συνδιάσκεψη των Σπαρτακιστών από τις 30 Δεκέμβρη μέχρι τη 1 Γενάρη 1919.

13. Συμφωνία της Γερμανίας με τις νικήτριες δυνάμεις για τον επανακαθορισμό των όρων αποπληρωμής των πολεμικών αποζημιώσεων.

14. Το λεγόμενο Εγγυητικό Σύμφωνο περιλαμβανόταν στο τελικό πρωτόκολλο που υπογράφηκε στο Λονδίνο την 1η Δεκέμβρη 1925 για να επικυρώσει και τυπικά τις αποφάσεις των Συνθηκών του Λοκάρνο. Οι τελευταίες ήταν σειρά συμφωνιών που συνάφθηκαν τον Οκτώβρη του 1925, με βάση τις οποίες οριστικοποιούνταν τα σύνορα των κρατών της Ευρώπης τα οποία είχαν διαμορφωθεί με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Το Εγγυητικό Σύμφωνο, που περιλαμβανόταν στο τελικό πρωτόκολλο, υπογράφηκε ανάμεσα στη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο. Σύμφωνα με αυτό, η Γερμανία αναγνώριζε τα δυτικά της σύνορα όπως αυτά είχαν καθοριστεί με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Τα δυτικά αυτά σύνορα της Γερμανίας εγγυούνταν η Μ. Βρετανία και η Ιταλία, οι οποίες θα επενέβαιναν στρατιωτικά εναντίον οποιουδήποτε επιχειρούσε τη μετατόπισή τους. Τ’ ανατολικά σύνορα της Γερμανίας παρέμεναν ακόμα ανοιχτά προς διαπραγμάτευση.

15. Ενοπλη εργατική εξέγερση που πραγματοποιήθηκε το Μάρτη του 1921 στις βιομηχανικές περιοχές της Κεντρικής Γερμανίας υπό την καθοδήγηση του ΚΚΓ (αν και συμμετείχαν κι άλλα κόμματα). Η εξέγερση κατεστάλη στρατιωτικά στις 29 Μάρτη 1921.

Πηγή: ΚΟΜΕΠ, τ.6, 2013