Ανατρέχοντας λοιπόν στη περίοδο πριν την Επανάσταση ερχόμαστε συχνά αντιμέτωποι με μια ειδυλλιακή εικόνα του ποντιακού ελληνισμού ως οικονομικά και πολιτιστικά ευδοκιμούσας κοινότητας. Βλέπετε, υπάρχει η τάση, η ιστορία των λαών να ταυτίζεται αυθαίρετα με την ιστορία της κυρίαρχης τάξης: στην προκειμένη περίπτωση με μια μικρή μειοψηφία μεγαλεμπόρων που ήλεγχαν τότε την οικονομική κίνηση της περιοχής.
Ωστόσο, μια τέτοια ταύτιση αποσιωπά τις ταξικές διαφορές που υπήρχαν μεταξύ του Έλληνα κεφαλαιούχου ή τσιφλικά και του Έλληνα αγρότη, εργαζόμενου ή μικρού εμποράκου / επαγγελματία. Ιδίως σε μια κοινωνία όπως αυτή της Τσαρικής Ρωσίας του 19ου αιώνα, όπου οι ταξικές αντιθέσεις ήταν τεράστιες και όπου οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας για την συντριπτική πλειοψηφία του λαού (ανεξαρτήτως εθνικότητας) ήταν άθλιες. Έλληνες Πόντιοι εργάζονταν, για παράδειγμα, στα μεταλλεία της Νότιας Ρωσίας και του Καυκάσου, μετείχαν στην κατασκευή του Υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου, ενώ οι περισσότεροι (πλέον των 2/3) απασχολούνταν στην ύπαιθρο από την τσαρική φεουδαρχία –άλλα και γαιοκτήμονες ομοεθνείς τους- «συχνά κάτω από συνθήκες δουλοπαροικίας».[i]
Πράγματι, οι ελληνικοί πληθυσμοί που κατέφυγαν στην Ρωσία, είτε ως πρόσφυγες εθνικών διώξεων και πολέμων, είτε ως οικονομικοί μετανάστες («με τις αποσκευές τους στην ράχη» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μια μαρτυρία) αποτελούσαν ένα φτηνό εργατικό δυναμικό, «ιδανικό» προς εκμετάλλευση, σε μια χώρα όπου ο καπιταλισμός, αν και καθυστερημένα, αναπτύσσονταν με ραγδαίους ρυθμούς. Υπό αυτές τις συνθήκες, και καθώς οι κοινωνικές αντιθέσεις οξύνονταν, το αίτημα για ανατροπή του υπάρχοντος εκμεταλλευτικού καθεστώτος άρχισε προοδευτικά να ωριμάζει στη συνείδηση των εργατοαγροτικών μαζών.
[i] Βλέπε Χασιώτης Ι Κ (1997) «Οι Έλληνες της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης» (Θεσσαλονίκη: University Studio Press) σελ. 235-236
Περιεχόμενα
Erodotos Weblog 
Σχολιάστε